Η απόφαση Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε Τέμενος πάρθηκε σε λίγα μόλις λεπτά. Ο Πρόεδρος της Τουρκίας θέλησε με αυτό τον ακραίο τρόπο- πάντα στο πλαίσιο της δυτικής κουλτούρας- να αποδομήσει τον Κεμάλ και να γίνει αυτός Ατατούρκ, συγχρόνως να αγκαλιάσει τους ακροδεξιούς εθνικιστές.
Του Χάρη Παυλίδη
Υπενθυμίζουμε ότι όταν υπέγραψε ο Κεμάλ την μετατροπή μετά από αιώνες την Αγία Σοφία σε Μουσείο, στρέφοντας το βλέμμα της Τουρκίας προς τη Δύση, έβαζε σε τροχιά εκσυγχρονισμού τη γειτονική χώρα προκειμένου να εξαλείψει κάθε ίχνος από το θεοκρατικό παρελθόν της.
Ο Ερντογάν διέπραξε το μοιραίο λάθος. Πήρε μια ιστορική απόφαση ερήμην της ιστορίας και με γνώμωνα τις εσωτερικές εξελίξεις στη χώρα του. Δεν σεβάστηκε την ιστορία και κυρίως το ηγετικό του προφίλ. Εν ολίγοις έχασε τη μεγάλη εικόνα προκειμένου να κερδίσει την εύνοια της ακροδεξιάς και του θεοκρατικού κατεστημένου.
Το γεγονός ότι ο ίδιος άνθρωπος είχε στο πρόσφατο παρελθόν απορρίψει παρόμοια αιτήματα συλλόγων να μετατρέψει σε Τέμενος την Αγία Σοφία, επιβεβαιώνει τον Αμερικανό συγγραφέα Elbert Hubbard: «Κάθε άνθρωπος είναι εντελώς ηλίθιος για τουλάχιστον 5 λεπτά την ημέρα. Η σοφία συνίσταται στο να μην ξεπερνάς αυτό το όριο».
Στην προκειμένη περίπτωση κάθε άλλο παρά ηλίθιος είναι ο Πρόεδρος της Τουρκίας. Η απόφαση του είναι αναμφίβολα, αλλά ο ίδιος και παρά το γεγονός ότι η απόφαση του συνέπεσε… με το 5λεπτο, δεν είναι. Αποφάσισε για την Αγία Σοφία χωρίς σοφία και ξεπερνώντας τα όρια ρισκάρει με τη διεθνή απομόνωση, την οποία δεν είναι βέβαιο ότι επιθυμεί.
Σε κάθε περίπτωση και σε ό,τι μας αφορά, δεν είμαστε Τουρκία και οφείλουμε να μη γίνουμε όσο κι αν αυτό αποτελεί επιδίωξη της άλλης πλευράς. Η ιστορία και ο πολιτισμός της Ελλάδας, δεν χρειάζονται 5λεπτα ώστε να αποδείξουν τα όρια της ευθύνης και της σοβαρότητας.
Γι αυτό και χρειάζεται η πολιτική ηγεσία της χώρας, τα Μέσα Ενημέρωσης και όσοι έχουν δημόσιο λόγο, να επιδείξουν ψυχραιμία και σοφία. Τώρα χρειάζεται σοφία ώστε να υπερασπιστούμε την οικουμενικότητα της Αγίας Σοφίας. Και πάντως δεν πρέπει να γίνουμε ηλίθιοι για να απαντήσουμε σε μια ηλίθια απόφαση.
Ο θυμός που προκαλεί στην εθνική συνείδηση η απόφαση Ερντογάν, δεν πρέπει να αποτελέσει το άλλοθι της επιστροφής στον εθνολαϊκισμό και να δώσει χώρο στους κατά κυριολεξία ή μεταφορικά «καμένους» (που κακά τα ψέμματα «κρύβονται» σε όλο το φάσμα του πολιτικού συστήματος) επικαλούμενοι την Αγία Σοφία να μας γυρίσουν στον «Μαρμαρωμένο Βασιλιά».
Τώρα παρά ποτέ χρειάζεται σοφία και φώτιση. Και η σοφία στην περίπτωση της Αγίας Σοφίας προϋποθέτει να ξέρεις τους άλλους. Η φώτιση, κατά τον Λάο Τσε, είναι να ξέρεις τον εαυτό σου. Συνεπώς ψυχραιμία…