Για μετά την πανδημία έχουμε ένα σχέδιο που καταρτίστηκε από μια σπουδαία ομάδα οικονομολόγων. Την επιτροπή Πισσαρίδη. Αν εφαρμοστεί, μετά από μια δεκαετία, θα είμαστε καλύτερα από ό,τι θα ήμασταν χωρίς σχέδιο. Η για πολλά χρόνια συνεπής τήρηση ενός σχεδίου είναι όμως αντίθετη με τα πολιτικά μας ήθη. Καλλίτερα να βολοδέρνουμε αναζητώντας τι μας συμφέρει πολιτικά σε κάθε δεδομένη στιγμή.
του Στέφανου Μάνου
Άρα η πρώτη βασική απάντηση στο ερώτημα “ποια οικονομική πολιτική μετά την πανδημία;” είναι: Η αλλαγή του πολιτικού ήθους. Η παραδοχή από τους πολιτικούς ότι το κράτος έχει συνέχεια. Ότι εφεξής θα τηρούμε μακροχρόνια σχέδια. Στις εξωτερικές μας σχέσεις, στην άμυνα, στην οικονομία, στο περιβάλλον, στη χωροταξία.
Το τέλος της πανδημίας θα μας βρει με ένα Δημόσιο Χρέος μεγαλύτερο από 200% του ΑΕΠ. Μεγαλύτερο από όσο ήταν το 2009 όταν χρεοκοπήσαμε. Θετικό θα είναι ότι το εμπορικό ισοζύγιο έχει κάπως ισορροπήσει.
Πριν από 5 χρόνια, σε άρθρο μου στην Καθημερινή περιέγραψα την τότε πραγματικότητα που μου φαινόταν δραματική. Δεν έχω τα σημερινά στοιχεία τα οποία όμως είμαι βέβαιος ότι είναι χειρότερα.
Τι είχα παρατηρήσει στην αρχή του 2015; Το σύνολο των απασχολούμενων στον παραγωγικό τομέα της οικονομία το 2013 ήταν 2,78 εκ. Χάρη σε αυτά τα 2,78 εκ. συμπολίτες μας και στους φόρους και στις εισφορές τους, μπορεί το Υπουργείο Οικονομικών να πληρώσει 750.000 δημοσίους υπαλλήλους και 2.800.000 συνταξιούχους. Οι αριθμοί για τους Δ.Υ. και του συνταξιούχους είναι του 2013. Έκτοτε έχουν μεγαλώσει.
Σημασία για τον αναγνώστη έχει να κατανοήσει την εξής απλή αν και δυσάρεστη αλήθεια: 2,78 εκ. εργαζόμενοι στην ελεύθερη οικονομία πρέπει από το περίσσευμα τους να συντηρήσουν 3,55 εκ. δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους. Να κατανοήσει επίσης ότι λόγω COVID-19 η ανισότητα μεγάλωσε. Οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα λιγόστεψαν ενώ αντίθετα αυξήθηκαν όσοι περιμένουν να πληρωθούν από το κράτος.
Όπως βλέπω εγώ την κατάσταση στην Ελλάδα, όπως διαμορφώθηκε εξ αιτίας του κορωνοϊού, ο εχθρός που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η τεράστια ανισότητα στην αντιμετώπιση του πληθυσμού που σιτίζεται από το κράτος και του πληθυσμού που εξαρτά τη διαβίωσή του από τη λειτουργία της ελεύθερης αγοράς. Αυτός, από τον οποίο, όπως εξήγησα, εξαρτάται η χρηματοδότηση των σιτιζομένων από το κράτοςυφίσταται μόνος αυτός τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας την ίδια στιγμή που πολλοί εργαζόμενοι στο Δημόσιο ασκούν τα καθήκοντα τους σε ένα ιδιότυπο καθεστώς “ημιαργίας” με πλήρεις αποδοχές.
Ζητούνται επενδύσεις. Έξω από την Ελλάδα λεφτά υπάρχουν. Θα πάνε όπου είναι εύκολο να μπουν, εύκολο να βγουν, όπου το νομικό και φορολογικό περιβάλλον είναι σαφές και σταθερό. Θα προσέξετε ότι δεν είπα λέξη για φορολογικούς συντελεστές. Στην Ελλάδα προσελκύσαμε μεγάλες διεθνούς εμβέλειας επενδύσεις χάρη σε ένα έξυπνο νομοθέτημα του Σπύρου Μαρκεζίνη, το Ν.Δ. 2687/53 που προσέφερε συνταγματική προστασία στα κεφάλαια μεγάλων επενδύσεων. Το Ν.Δ. 2687/53 αναγνώριζε στην ουσία την αδυναμία του Ελληνικού πολιτικού συστήματος να τηρήσει μια σταθερή γραμμή και το ανάγκασε μέσω αυτού του νομοθετήματος να τηρεί τις δεσμεύσεις του. Όλες σχεδόν οι μεγάλες επενδύσεις στηρίχτηκαν σε αυτόν το σωτήριο νόμο.
Πρέπει να βρούμε κάτι αντίστοιχο σήμερα ή να ζωντανέψουμε τον 2687/53. Πρέπει επίσης να μάθουμε να κάνουμε γρήγορα και επαγγελματικά τη δουλειά της προσέλκυσης των επενδύσεων.
Πρόσεξα ότι επιχειρείται η ιδιωτικοποίηση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά. Μια κρίσιμη επένδυση στα πλαίσια της αναβίωσης της αμυντικής βιομηχανίας. Διάβασα λοιπόν ότι όποιος αγοράσει την επιχείρηση από τον εκκαθαριστή θα κληθεί να πληρώσει πρόστιμα εκατομμυρίων για οικοδομικές αυθαιρεσίες παλαιοτέρων διοικήσεων (που χρεοκόπησαν τα ναυπηγεία) και κάποιο τέλος ή πρόστιμο πυρασφάλειας πάλι για το παρελθόν. Είναι αυτό επίδειξη σοβαρού κράτους; Και μήπως υπάρχουν και άλλα κρυφά χρέη; Ύστερα, αυτό το κράτος που ενδιαφέρεται για τις επενδύσεις και την Άμυνα δεν πουλάει τα ναυπηγεία ολόκληρα, αλλά μισά. Το άλλο μισό θα πουληθεί σε άλλο διαγωνισμό, στο μέλλον. Είναι αυτό επίδειξη σοβαρού κράτους; Που βιάζεται να γίνουν επενδύσεις;
Η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία έχει αναλάβει τον εκσυγχρονισμό των F-16. Δεν φαίνεται ικανή να ολοκληρώσει τη δουλειά μέσα στα ορισμένα χρονικά πλαίσια. Δεν είναι η πρώτη φορά. Είναι μια εταιρεία που καταβροχθίζει τα λεφτά των φορολογουμένων χωρίς να ανταποκρίνεται στους σκοπούς της ύπαρξης της. Η αμυντική βιομηχανία πρέπει να είναι στην κορυφή των προσπαθειών για νέες επενδύσεις. Ιδίως η αεροναυπηγική που συνδυάζει αεροπλάνα, drones, πυραύλους,ηλεκτρονικά συστήματα. Η αναβλητικότητα με την ΕΑΒ είναι κατά τη γνώμη μου ασυγχώρητη. Να ιδιωτικοποιηθεί ή, εάν αυτό είναι υπερβολικά δυσχερές ή χρονοβόρο, να δρομολογηθεί διαδικασία για τη ίδρυση νέας ιδιωτικής αεροναυπηγικής εταιρείας που αυτή να αναλάβει όσα η ΕΑΒ αποδείχτηκε ανίκανη να εκτελέσει.
Συνοψίζω για την οικονομία μετά την πανδημία: Έχουμε ευτυχώς το σχέδιο Πισσαρίδη. Αρκετά γενικόλογο ώστε να μπορεί μια κυβέρνηση να το υιοθετήσει χωρίς να το παραδέχεται.
Να κάνουμε ό,τι απαιτείται για να φέρουμε και να κρατήσουμε επενδύσεις. Απλοποίηση, ταχύτητα και επαγγελματισμός. Απομάκρυνση των εμποδίων.
Άμεση κατάργηση (Ιανουάριος 2021) του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ και μεταφορά της αρμοδιότητας φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας στη τοπική αυτοδιοίκηση με ταυτόχρονη κατάργηση της επιδότησης της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Άμεση αλλαγή στις κλίμακες του φόρου εισοδήματος σύμφωνα με τις προτάσεις του σχεδίου Πισσαρίδη.
Μείωση δαπανών.
Στα πρότυπα της επιτροπής Πισσαρίδη δημιουργία αντίστοιχης επιτροπής για την Ενέργεια. Προθεσμία 6 μηνών για την εκπόνηση ενός 15ετούς προγράμματος. Καθώς παρατηρώ τις τιμές του ρεύματος φοβάμαι ότι έχουμε μπει σε πολύ στραβό δρόμο χωρίς να αντιλαμβανόμαστε τις συνέπειες για την οικονομική μας ανάπτυξη. Η επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει όλα τα ενδεχόμενα περιλαμβανομένης και της πυρηνικής ενέργειας.
από το περιοδικό της Βουλής «Επί του Περιστυλίου»
