Η σημερινή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδος και Σερβίας, Γιώργου Γεραπετρίτη και Μάρκο Τζούριτς αντίστοιχα, φαίνεται ότι αποκαθιστά τη λειτουργικότητα και την εμπιστοσύνη στις σχέσεις των δύο χωρών. Τα τελευταία έτη, το Βελιγράδι έβλεπε με καχυποψία την ολοένα και στενότερη προσέγγιση μεταξύ Αθήνας και Πρίστινας, ανησυχώντας για το ενδεχόμενο να αναγνωρίσει η Ελλάδα την κοσοβαρική ανεξαρτησία.
Τρεις παράγοντες πυροδότησαν αυτήν την ανησυχία: οι συχνές επαφές αξιωματούχων Ελλάδος και Κοσόβου την περίοδο 2019-2022, η απόφαση της Αθήνας να αναβαθμίσει σε πιο πολιτικές τις σχέσεις της με την Πρίστινα τον Ιούνιο του 2021 και η αποχή της ελληνικής πλευράς από την ψηφοφορία για την ένταξη του Κοσόβου στο Συμβούλιο της Ευρώπης τον Μάιο του 2023.
Παρ’ όλα αυτά, προς ώρας τουλάχιστον, τα πράγματα για την Ελλάδα (ένα από τα πέντε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχουν αναγνωρίσει την κοσοβαρική ανεξαρτησία) μοιάζουν ξεκάθαρα. «Η θέση μας απέναντι στο Κόσοβο παραμένει σταθερή και αμετάβλητη», σημείωσε τον Μάρτιο του 2023 η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, κατά την επίσκεψή της στο Βελιγράδι. «Όπως γνωρίζετε, η δική μας θέση για το Κόσοβο παραμένει σταθερή», τόνισε έντεκα μήνες αργότερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από τη σερβική πρωτεύουσα.
Επιστολή και ευγνωμοσύνη
Τους τελευταίους μήνες, οι επαφές μεταξύ Ελλήνων και Σέρβων αξιωματούχων έχουν πυκνώσει, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιήθηκαν και κάποιες ενέργειες που αποτύπωναν μια ουσιαστική βελτίωση και ανάπτυξη στις διμερείς σχέσεις.
Μεταξύ αυτών είναι η επιστολή που απέστειλε ο κ. Μητσοτάκης στους Ευρωπαίους ηγέτες προκειμένου να υποστηρίξει το άνοιγμα της τρίτης δέσμης κεφαλαίων (clusters) στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Σερβίας με την ΕΕ. «Οι Έλληνες είναι μαζί μας» πανηγύριζαν τα σερβικά μέσα, με τον Σέρβο πρόεδρο, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, να εκφράζει την ευγνωμοσύνη του για την επιστολή του Έλληνα πρωθυπουργού.
Τον περασμένο Οκτώβριο, ο Σέρβος πρόεδρος παρέθεσε δείπνο στον κ. Μητσοτάκη και στον πρωθυπουργό της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, στο Βελιγράδι. Στη διάρκεια του δείπνου, οι κύριοι Μητσοτάκης και Βούτσιτς επιβεβαίωσαν «τις άριστες σχέσεις» των δύο χωρών και συζήτησαν για τις προτεραιότητες σε όλο το φάσμα των διμερών σχέσεων.
Κινητικότητα και σε Άμυνα
Οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών είχαν συναντηθεί τον Σεπτέμβριο στο περιθώριο της 79ης συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, ενώ κινητικότητα καταγράφεται και σε επίπεδο υπουργών Άμυνας. Τον περασμένο Νοέμβριο, ο υπουργός Άμυνας, Νίκος Δένδιας, επισκέφθηκε το Βελιγράδι όπου συναντήθηκε με τον ομόλογό του Μπράτισλαβ Γκάτσιτς. Σύμφωνα με πληροφορίες, αύριο Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου ο κ. Δένδιας θα πραγματοποιήσει νέα –ανεπίσημη αυτήν τη φορά– επίσκεψη στο Βελιγράδι.
Το «βλέμμα» της Αθήνας
Στις διμερείς επαφές με τους Έλληνες, οι Σέρβοι αξιωματούχοι είθισται να επικαλούνται την «αδελφότητα» μεταξύ των δύο εθνών και τους στενούς δεσμούς μεταξύ των δύο λαών. Ορισμένοι, δε, Σέρβοι, που υπηρέτησαν και στις δύο πλευρές του Αιγαίου διατείνονταν ότι «στην Άγκυρα προσπαθούσαμε να χαλάσουμε τις σχέσεις μας, στην Αθήνα να τις επεκτείνουμε και να τις ισχυροποιήσουμε».
Ωστόσο, παρά τα «ωραία λόγια» η Αθήνα πάντοτε παρακολουθεί την πορεία των σχέσεων Αγκύρας-Βελιγραδίου και των επιρροών, οικονομικών, πολιτιστικών και άλλων, που ασκεί η Τουρκία στη Σερβία.
