«Θεωρούμε δίκαιο και τεχνοκρατικά τεκμηριωμένο τον τρόπο με τον οποίο αποτυπώσαμε την κερδοφορία των εταιρειών στην αγορά της ενέργειας», υπογράμμισε ο πρόεδρος της ΡΑΕ Αθανάσιος Δαγούμας, ο οποίος, μιλώντας σήμερα στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκεια της Αρχής για τα πυρά που δέχεται αναφορικά με την έκθεσή της για την κερδοφορία των εταιρειών στην αγορά της ενέργειας.
«Είμαστε ανεξάρτητη αρχή, υπηρετούμε το δημόσιο συμφέρον, δεν δεχόμαστε εντολές από κανένα Μαξίμου. Λειτουργούμε τεχνοκρατικά», απάντησε ο πρόεδρος της ΡΑΕ στους βουλευτές που κατηγόρησαν την αρχή ότι υπέκυψε στα μαγειρέματα της κυβέρνησης.
«Θα ήθελα να αποτυπώσω την ενόχλησή μας, για τις εκφράσεις όπως «προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η συγκάλυψη των υπερκερδών και η ΡΑΕ συμπράττει σε αυτό», ότι το κείμενο που ετοιμάσαμε είναι ένα «κακογραμμένο εγχειρίδιο με εντολές Μαξίμου». Αυτά είναι απαράδεκτα. Δεν σηκώνουμε κουβέντα για την αξιοπρέπεια και την ακεραιότητά μας», είπε ο Αθανάσιος Δαγούμας και ζήτησε να αποσυρθούν αυτά τα σχόλια, από τα πρακτικά της συνεδρίασης της επιτροπής Θεσμών.
«Δεν σηκώνουμε τίποτα, όσον αφορά την αξιοπρέπεια μας», είπε ο κ. Δαγούμας και πρόσθεσε: «οι αξίες μας είναι αδιαπραγμάτευτες. Έχουμε μάθει να σεβόμαστε τη δουλειά που μας δίνει ψωμί για να φάμε και η δουλειά μας είναι να προστατεύουμε το δημόσιο συμφέρον».
Νωρίτερα, τα κόμματα της αντιπολίτευσης είχαν αμφισβητήσει ευθέως και την ανεξαρτησία της ΡΑΕ και τον υπολογισμό της για τα κέρδη των εταιρειών, που δεν είναι, όπως τόνισαν, μόνο αποτέλεσμα της κρίσης στην Ουκρανία, αλλά αποτέλεσμα πολιτικής απόφασης, αποτέλεσμα της κυβερνητικής απραξίας που κάλυψε για κρίσιμη χρονική περίοδο την ασύδοτη δράση του καρτέλ στην ενέργεια, που έφερε τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις αντιμέτωπους με την αδυναμία εξόφλησης των πανάκριβων λογαριασμών ρεύματος.
Να μη γίνεται εμπόριο ευαισθησίας, ζήτησαν από τους συναδέλφους τους της αντιπολίτευσης, οι βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας που τους κάλεσαν να αναλογιστούν τις αλματώδεις αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου, προκειμένου να αντιληφθούν τα δεδομένα.
Αναφέρθηκαν επίσης στα μέτρα της κυβέρνησης και τα μέτρα για την απορρόφηση μέρους των επιβαρύνσεων, ιδίως στη δέσμη μέτρων ελάφρυνσης που την περασμένη εβδομάδα εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη κάνει σήμερα ό,τι καλύτερο μπορεί, είναι στην πρώτη γραμμή της μάχης και διαρκώς παλεύει για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών και μάλιστα επίκειται και η αλλαγή στον υπολογισμό της ρήτρας αναπροσαρμογής.
Το πόρισμα
Αναφερόμενος στο πόρισμα για την κερδοφορία των εταιρειών, ο πρόεδρος της ΡΑΕ είπε ότι οποιοσδήποτε μπορεί να κάνει επαλήθευση των δεδομένων, αλλά η Αρχή δεν δέχεται αιχμές ότι δέχθηκε παρεμβάσεις, διότι ο τρόπος που εργάστηκε ήταν αποκλειστικά δικός της.
«Η λειτουργία της αγοράς παράγει αυξημένα κέρδη στους παραγωγούς, γεγονός για το οποίο κληθήκαμε από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να το τεκμηριώσουμε», είπε ο πρόεδρος της ΡΑΕ αναφερόμενος στην επιστολή του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας τον Απρίλιο του 2022.
«Μας προβλημάτισε ένα θέμα που το συζητήσαμε και με τους ευρωπαίους, σε μια σύνοδο που έγινε πρόσφατα στο Παρίσι, για τη μεθοδολογία, αλλά πραγματικά είναι πολύ δύσκολο το θέμα του προσδιορισμού της κερδοφορίας. Θεωρώ ότι τα στελέχη της Αρχής κάναμε μια δουλειά την οποία χαρακτηρίζουμε άρτια τεχνοκρατικά.
Είμαστε πολύ υπερήφανοι γι΄αυτό που έχουμε κάνει. Οποιοσδήποτε μπορεί να έρθει και να του αποδείξουμε τη μεθοδολογία, τους υπολογισμούς που έχουμε κάνει και είναι δίκαιοι υπολογισμοί, όπως εκφράζει τον χαρακτήρα και τον ρόλο μας», είπε ο πρόεδρος της ΡΑΕ, κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας.
Ο κ. Δαγούμας ανέφερε ότι από τα οικονομικά αποτελέσματα που αφορούν το σύνολο του έτους, φαίνεται πως «όντως, η δραστηριότητα παραγωγής παρουσιάζει κέρδη, η δραστηριότητα της προμήθειας στη λιανική παρουσιάζει ζημίες».
Όπως εξάλλου επισήμανε, καθώς τα οικονομικά αποτελέσματα περιλαμβάνουν και δαπάνες που δεν αφορούν τη λειτουργία της αγοράς, περιλαμβάνουν αποσβέσεις, έξοδα διοίκησης, το χρηματοοικονομικό κόστος και λοιπές δραστηριότητες που δεν αποτυπώνουν την αυξημένη κερδοφορία, από τη δραστηριότητα της αγοράς, η ΡΑΕ ανέπτυξε μεθοδολογία, που «κρύβει σημαντικό όγκο δουλειάς» και η οποία μεθοδολογία κατέληξε ότι «η κερδοφορία των παραγωγών, κατά τους έξι μήνες, από τον Οκτώβριο του 2021 μέχρι και το Μάρτιο του 2022, ήταν λίγο πάνω από 920 εκατομμύρια, με τις δραστηριότητες παραγωγής».
Ταυτόχρονα όμως, όπως σημείωσε, «προκειμένου να είναι δίκαιοι οι υπολογισμοί της ΡΑΕ, αποτυπώθηκαν και οι εκπτώσεις που έχουν αποδοθεί από τους καθετοποιημένους παίκτες». Για να γίνει αυτό, ζητήθηκαν στοιχεία από τους συμμετέχοντες. Η ΔΕΗ απάντησε ότι έχει δώσει 335 εκατ. ευρώ ενώ υπάρχουν και έμμεσες εκπτώσεις, υπό την έννοια των σταθερών συμβολαίων.
«Εμείς αποτυπώσαμε όλα τα μεγέθη, προκειμένου η πολιτική ηγεσία να προβεί έπειτα στη φορολόγηση των κερδών που έχουν προκύψει», είπε ο πρόεδρος της ΡΑΕ.
Σε σχέση με τη λειτουργία του ανταγωνισμού στην αγορά εργασίας, ο κ. Δαγούμας επισήμανε ότι ο διευθύνων σύμβουλος του ACER (Ευρωπαίος Ρυθμιστής), τρεις φορές έχει αναφέρει ότι δεν έχουν προκύψει προβλήματα χειραγώγησης τιμών, στις χώρες της ΕΕ.
Προβλήματα χειραγώγησης τιμών, όπως υπογράμμισε και ο κ. Δαγούμας, δεν έχουν προκύψει ούτε και από τη ΡΑΕ, «αυτό το οποίο όμως προκύπτει είναι ότι η λειτουργία της αγοράς, με αυτές τις πολύ ακραίες τιμές φυσικού αερίου, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα κέρδη στην παραγωγή, τα οποία αποτυπώνει με λεπτομέρεια η Αρχή».
«Η πραγματικότητα είναι ότι οι αγορές λειτουργούν, παράγουν, λόγω των ακραίων διεθνών τιμών, αυξημένα έσοδα στους παραγωγούς, τα οποία αποτυπώνονται και δύναται η πολιτεία, με φορολογική πολιτική να τα πάρει προς όφελος των καταναλωτών», είπε ο πρόεδρος της ΡΑΕ που αναφέρθηκε στη ρήτρα αναπροσαρμογής, λέγοντας ότι είναι ένα κυμαινόμενο τιμολόγιο που υπάρχει σε ολόκληρη την Ευρώπη, είναι μια «καθαρά επιχειρηματική απόφαση» και προβλέπεται από τον Κώδικα Προμήθειας από το 2013.
Η επιτροπή Θεσμών ενημερώθηκε για την εντυπωσιακή αύξηση των παραπόνων που έχουν υποβληθεί στη ΡΑΕ και αφορούν κυρίως προμηθευτές αλλά και διαχειριστές. «Εμείς αυτά τα παράπονα τα επεξεργαστήκαμε και έχουμε ξεκινήσει ακροάσεις καλώντας τους προμηθευτές», είπε ο πρόεδρος της ΡΑΕ που ενημέρωσε επίσης ότι στα συμβόλαια που θα υπογραφούν από τον επόμενο μήνας, ο καταναλωτής θα πρέπει να γνωρίζει αν το τιμολόγιο του είναι σταθερό ή κυμαινόμενο και ποια τα όρια του κυμαινόμενου. Αν το κυμαινόμενο είναι χωρίς όρια, θα πρέπει να το αναφέρει το συμβόλαιο, να αναφέρει ποια είναι η πιο ακραία μορφή που μπορεί να πάρει το τιμολόγιο του, ποια η πιο χαμηλή τιμή.
Τα κόμματα
Ο βουλευτής της ΝΔ Γιάννης Τραγάκης σχολίασε πως έχει αποδειχθεί ότι δεν υπήρξε χειραγώγηση των τιμών ενώ αναφερόμενος στη ρήτρα αναπροσαρμογής, σχολίασε πως όσοι την καταδικάζουν, είναι αυτοί που την εφάρμοσαν. Επισήμανε δε πως από το 2017 και το 2018, η ΡΑΕ ήταν δέκτης παραπόνων καταναλωτών που μιλούσαν για υπέρογκες αυξήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος, λόγω της ρήτρας αναπροσαρμογής. Ο κ. Τραγάκης εκτίμησε ότι τα μέτρα της κυβέρνησης για τη ρήτρα αναπροσαρμογής, θα οδηγήσουν σε μεγάλη μείωση ή ακόμα και μηδενισμό της. Αναφερόμενος στα στοιχεία για την κερδοφορία των καθετοποιημένων προμηθευτών, ο βουλευτής παρατήρησε πως δεν υπάρχει άλλη χώρα που να επιβάλλει φόρο 90% στα υπερκέρδη, όπως θα συμβεί στην Ελλάδα παρότι έχει μεγάλη εξάρτηση από το φυσικό αέριο. Ο βουλευτής της ΝΔ επισήμανε, κατά τη διάρκεια της παρέμβασής του, ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που δημιούργησε το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, η κυβέρνηση είναι η πρώτη που εφάρμοσε σε μηνιαία βάση μέτρα στήριξης των καταναλωτών για τις μεταβολές στις τιμές ενέργειες, είναι η πρώτη που κατέθεσε πρόταση κρατικής ενίσχυσης των επιχειρήσεων για την ενεργειακή κρίση, στη Διεύθυνση Ανταγωνισμού και πήρε τη σχετική έγκριση. Ο Γιάννης Τραγάκης αναφέρθηκε και στα τελευταία μέτρα στήριξης που ανακοινώθηκαν από τον πρωθυπουργό.
«Η κυβέρνηση με επιλογή της βάζει πλάτη στην αισχροκέρδεια και στηρίζει το καρτέλ ενέργειας στην Ελλάδα», είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος και παρατήρησε ότι σήμερα δεν έχουμε μπροστά μας το πόρισμα που περιμένουν οι Ελληνίδες και οι Έλληνες καταναλωτές για τα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών εν μέσω της κρίσης ακραίας ακρίβειας στην ενέργεια. «Έχουμε ένα κακογραμμένο εγχειρίδιο, με εντολή του Μεγάρου Μαξίμου, με στόχο τη μείωση των υπερκερδών. Πρέπει να γίνει άμεσα επανυπολογισμός και επανακατάθεση στη Βουλή του πορίσματος της ΡΑΕ για τα υπερκέρδη, βάσει του πλήρους, πραγματικού κόστους ηλεκτροπαραγωγής και μάλιστα για το ενιάμηνο από τον Ιούλιο του 2021 που εκτοξεύτηκαν οι τιμές και όχι μόνο για το εξάμηνο Οκτωβρίου 2021-Μαρτίου 2022 που εξετάζει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), μετά το αίτημα της κυβέρνησης», δήλωσε ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος. «Η ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι ολιγοπωλιακή, με πολλές στρεβλώσεις, η ηλεκτροπαραγωγή είναι βαριά εξαρτημένη από το φυσικό αέριο με επιλογή Μητσοτάκη και των γαλάζιων παιδιών της ΔΕΗ με τις χρυσές αμοιβές και με το σοβαρότατο πρόβλημα μεταφοράς του 100% της τιμής που διαμορφώνεται στο χρηματιστήριο ενέργειας στους καταναλωτές, επειδή δεν λειτουργεί η προθεσμιακή αγορά, κάτι που δε συμβαίνει σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα», είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρόσθεσε ότι «το βασικό πρόβλημα είναι η αισχροκέρδεια στην ελληνική αγορά ενέργειας και αυτό αποτελεί πρωταρχικά πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη αλλά και δευτερευόντως της ΡΑΕ».
«Πολλές φορές φορές προσπαθήσατε να εξηγήσετε τις θέσεις των παρόχων αλλά όχι πως θα προστατευθεί ο καταναλωτής», ανέφερε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κινήματος Αλλαγής Χάρης Καστανίδης σημειώνοντας ότι η ΡΑΕ πρέπει να επέμβει επειδή υπάρχει χειραγώγηση της αγοράς και των τιμών. «Χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, με μια δήλωσή του, άδειασε κυριολεκτικά τη ΡΑΕ, διότι είπε ότι η κερδοφορία δεν είναι 591 εκατομμύρια, θα συνεχιστούν οι υπολογισμοί και θα δούμε που θα καταλήξουμε από 1ης Ιουλίου, για την εφαρμογή του ειδικού τέλους 90%. Το έχετε αντιληφθεί ότι η κυβέρνηση σας άδειασε; Με αυτή τη δήλωση του κ. Οικονόμου πρόσβαλε την ανεξαρτησία της Αρχής. Ποιος θα κάνει τους υπολογισμούς;», σχολίασε ο Χάρης Καστανίδης που πρόσθεσε: «υπάρχει τεράστιο πρόβλημα, όχι μόνο εξαιτίας της ουκρανικής κρίσης αλλά και εξαιτίας της έλλειψης πραγματικού ελέγχου, που αφορά την περίοδο πριν το ξέσπασμα της ουκρανικής κρίσης, διότι είχαμε διακυμάνσεις προς τα πάνω των τιμών».
«Όλες οι κυβερνήσεις, στο όνομα της απελευθέρωσης της ενέργειας, ήθελαν την απολιγνιτοποίηση και την πράσινη μετάβαση», είπε ο βουλευτής του ΚΚΕ Νίκος Καραθανασόπουλος που παρατήρησε πως και ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ είπαν πως το καύσιμο μετάβασης είναι το εισαγόμενο φυσικό αέριο. Αλλά και το Χρηματιστήριο Ενέργειας, όπως είπε ο Νίκος Καραθανασόπουλος, ήταν πολιτική επιλογή για να επιταχυνθεί η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και για να μεγεθύνει την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων και αυτός είναι ο ρόλος και της ρήτρας αναπροσαρμογής. «Όλα αυτά έγιναν για να διασφαλιστεί η κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων. Και η πράσινη μετάβαση δεν σχετίζεται με την προστασία του περιβάλλοντος. Είναι υποκριτές όσοι το υποστηρίζουν αυτό. Αν τους ενδιέφερε το περιβάλλον, δεν θα κάνανε πολέμους. Με την πράσινη μετάβαση, θα βρουν πεδίο κερδοφορίας υπερ – συσσωρευμένα κεφάλαια», είπε ο βουλευτής του ΚΚΕ που επανέλαβε την πρόταση του κόμματος του, για ανατροπή του ενεργειακού μείγματος με πλήρη αξιοποίηση των λιγνιτικών ικανοτήτων της χώρας, κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και της Ρήτρας Αναπροσαρμογής και αποσύνδεση της Ελλάδας από τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας.
«Είστε ευχαριστημένος σαν πρόεδρος της ΡΑΕ για την κατάσταση στην οποία έφτασε σήμερα ο Έλληνας πολίτης;», είπε απευθυνόμενος στον πρόεδρο της ΡΑΕ ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης Αντώνης Μυλωνάκης. «Πιστεύετε κοιτάζοντας και γυρίζοντας το χρόνο πίσω ότι θα μπορούσατε να είχατε κάνει κάτι για να προλάβετε αυτό το κακό; Δεν είστε τωρινός πρόεδρος. Είστε από τον Ιούλιο, αν δεν κάνω λάθος, του 2020. Από τότε που τουλάχιστον εμείς, η Ελληνική Λύση, είχαμε προειδοποιήσει και τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση, από τη μία να μην προβεί σε απότομη απολιγνιτοποίηση της χώρας, διότι ήταν μοιραίο ότι θα επέλθει γρήγορα η καταστροφή και από την άλλη, να κάνουμε συμβόλαιο μακράς διάρκειας με την Γκάζμπρομ, όπως έκανε η Ουγγαρία και σήμερα δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα, να αποθηκεύσουμε πετρέλαιο», είπε ο κ. Μυλωνάκης.
«Ζητώ συγγνώμη από τους εκπροσώπους της ΡΑΕ, αλλά το θέμα δεν είναι προσωπικό», είπε η βουλευτής του ΜέΡΑ25 Σοφία Σακοράφα και συνέχισε: «Μιλάω για την ιδιοτελή εργαλειοποίηση ενός θεσμού έτσι ώστε μέσα από μια παραπλανητική μεθόδευση να επιτευχθεί η απόκρυψη της κυβερνητικής ευθύνης και αντίστοιχη απαλλαγή για την προκλητική αποχή από κάθε ουσιαστική πράξη προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών. Σε αυτά τα δικαιώματα περιλαμβάνεται ακόμη και αυτό της επιβίωσης έτσι ώστε να μπορούμε να απευθυνθούμε στον βιοπαλαιστή που του έρχεται ο λογαριασμός τριπλάσιος του εισοδήματός του με την ύβρη ο τζάμπας πέθανε».
