Ο Βλαντιμίρ Πούτιν «ανέστησε πολιτικά την Ευρώπη», είπε ο Γάλλος διανοητής Γκι Σορμάν, αλλά το Πάσχα πλησιάζει και όλα δείχνουν ότι η Ευρώπη παρά το γεγονός ότι υπέστη ένα ισχυρό σοκ αφύπνισης, μάλλον δύσκολα θα προλάβει να αναστηθεί μαζί με τον Ιησού.
του Χάρη Παυλίδη
Εννοείται ότι η επόμενη ημέρα για την Ευρώπη θα επαναφέρει στο προσκήνιο αρχές και αξίες που είχαν παραμεριστεί, αλλά η ολική επαναφορά στο βασικό αφήγημα των οραματιστών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε Ομοσπονδία έχει πολύ δρόμο.
Μέχρι τότε η Ουκρανία πιθανότατα θα έχει λυγίσει, παρά την ηρωική αντίσταση που προβάλει, ενώ η
Ευρώπη θα εισέλθει σε μια μακρά ίσως περίοδο ψυχρού πολέμου με τη Ρωσία του Πούτιν. Το θετικό
είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά την απουσία αμυντικού πλαισίου, αντέδρασε γρήγορα και ενιαία
μπροστά στον κίνδυνο και ίσως αυτός ο διαισθητικός προβληματισμός να είναι η αρχή ενός
διαφορετικού μέλλοντος. Η επόμενη πρόκληση για την ΕΕ είναι να διατηρηθεί η συνοχή μεταξύ των
κρατών μελών, εφόσον ηττηθεί η Ουκρανία και εξαπλωθεί το κλίμα απαισιοδοξίας που συνήθως
αποτελεί το επακόλουθο μιας ήττας.
Είναι αυτονόητο ότι δεν θα υπάρξουν μελλοντικά άλλες ευκαιρίες ώστε οι ευρωπαίοι ηγέτες να
κατανοήσουν ότι το μοντέλο της προηγούμενης δεκαετίας μέσα στο οποίο λειτούργησαν οι ευρωπαϊκοί
θεσμοί εκτός από ξεπερασμένο είναι και ακατάλληλο να παρακολουθήσει τις γεωπολιτικές ισορροπίες
που θα έχουν αλλάξει. Η Γαλλία πρωτίστως και η Γερμανία δευτερευόντως καλούνται εκ των
πραγμάτων να σηκώσουν το βάρος της ευθύνης προκειμένου η Ευρώπη να μετεξελιχθεί σε
υπερδύναμη. Και το κρίσιμο ερώτημα είναι: Σ’ αυτό το νέο σκηνικό η Ευρώπη θα αρκεστεί στη
ρητορική της διπλωματίας και στα σκληρά μέτρα κατά της Ρωσίας του Πούτιν, ή θα αναπτυχθεί και
στρατιωτικά;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κοινή άμυνα και ασφάλεια απαιτεί πέραν της αποφασιστικότητας των
ηγετών της, τη συναίνεση των λαών της Ευρώπης. Κι αυτό δεν είναι εύκολο αφού τα δημοκρατικά
συστήματα της πλειονότητας των ευρωπαϊκών κρατών θα βρεθούν αντιμέτωπα με διλήμματα που για
τις σύγχρονες κοινωνίες είναι άγνωστα. Συνεπώς η σύγκρουση δεν πρόκειται να σταματήσει στα
σύνορα της Ουκρανίας και κυρίως οι επιπτώσεις δεν θα αφήσουν ανεπηρέαστο το μοντέλο της
Ευρώπης όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε κάθε περίπτωση η
ΕΕ δεν μπορεί πλέον να είναι κομπάρσος των εξελίξεων.
