Αν κάποιος θέλει να αποτυπώσει στο χαρτί το ακριβές βιογραφικό του επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού, Αλέξη Πατέλη, είναι βέβαιο πως θα χρειαστεί πολλές σελίδες. Με σπουδές και προϋπηρεσία που προκαλούν δέος, ο 50χρονος οικονομολόγος αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα «όπλα» στη φαρέτρα του πρωθυπουργού. Εντελώς περιληπτικά, είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στα Οικονομικά από το αμερικανικό Πανεπιστήμιο Princeton, όπου ολοκλήρωσε τη διατριβή του με επιβλέποντα καθηγητή τον πρώην διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, Ben Bemanke. Διαθέτει, επίσης, μεταπτυχιακό στα Οικονομικά από το ίδιο πανεπιστήμιο και πτυχίο στα Οικονομικά και τα Μαθηματικά από το Sussex University του Ηνωμένου Βασιλείου. Τα τελευταία 27 χρόνια εργάσθηκε ως οικονομολόγος και αναλυτής στον χρηματοπιστωτικό τομέα στο Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη και την Αθήνα. Στους διεθνείς οικονομικούς κύκλους έγινε περισσότερο γνωστός από τη θητεία του την προηγούμενη δεκαετία στη Merrill Lynch, όπου είχε διατελέσει επικεφαλής του γκρουπ των διεθνών οικονομικών αλλά και επικεφαλής της ομάδας στρατηγικής για το συνάλλαγμα και το χρέος. Στη Wall Street έγινε ιδιαίτερα γνωστός επειδή είχε προβλέψει τους κινδύνους από τα δάνεια που προκάλεσαν την κρίση του 2008. Η επιστροφή του στην Ελλάδα μέσω δικής του εταιρείας ήταν και πάλι επιτυχημένη και η θητεία του πλέον στο πλευρό του πρωθυπουργού είναι ένα κεφάλαιο που ο ίδιος διαχειρίζεται με μεγάλη περηφάνια και αισιοδοξία, παρά τις δυσχερείς συνθήκες. Ο Αλ. Πατέλης, μιλάει στη Σάσα Σταμάτη και τα Παραπολιτικά με μεγάλη άνεση και σεβασμό για την προσωπική του ζωή, τη γνωριμία και τον γάμο του με τον σύντροφό του, Μιχάλη, για την υιοθεσία από ΛΟΑΤΚΙ ζευγάρια, για το κίνημα «Me too» στην Ελλάδα, ενώ ξεκαθαρίζει με κατηγορηματικό τρόπο πως το όνομά του είναι Αλέξης και όχι Αλεξ.
Ως οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού, είστε αισιόδοξος για όσα θα δούμε μπροστά μας τους επόμενους μήνες;
Οι επόμενοι μήνες έχουν πολλές προκλήσεις. Χωρίζονται στο «πριν» και το «μετά». Υπολογίζουμε ότι θα έχουμε ένα ικανό τείχος ανοσίας μέχρι το καλοκαίρι. Αυτό σημαίνει ότι η ζωή μας μετά θα αλλάξει. Θα αφήσουμε πίσω μας το σημερινό. Στο μέτωπο του εμβολιασμού θα έλεγα ότι το πιο σημαντικό είναι πως χτίζεται μια σχέση εμπιστοσύνης από τον πολίτη προς το κράτος. Είναι η πρώτη φορά που υπάρχει μια τόσο σύνθετη διαδικασία χωρίς χαρτούρα. Ποτέ δεν ξανάγινε αυτό στο ελληνικό κράτος. Ο κόσμος κλείνει τα ραντεβού του κανονικά, πάει στην ώρα του με αυτοπεποίθηση και εμβολιάζεται με ασφάλεια. Ας είμαστε περήφανοι για τη χώρα μας. Ο εμβολιασμός είναι ένας μαραθώνιος, όχι σπριντ και θα κριθούμε όλοι, και κυβέρνηση και χώρα. Στο μέτωπο της οικονομίας, η στήριξη σε πολίτες και επιχειρήσεις θα συνεχιστεί όσο θα υπάρχουν τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας. Δεν είναι εύκολο για πολλούς συμπολίτες μας. Και μετά θα πρέπει να κάνουμε ταμείο και να δούμε τα νούμερα των τελευταίων δώδεκα μηνών, για να διορθώσουμε ό,τι αδικίες πιθανώς υπάρχουν. Βέβαια, η επόμενη φάση θα είναι πιο στοχευμένη, διότι πρέπει να στηρίξουμε αυτούς που έχουν πραγματικά πληγεί, αλλά υπάρχουν και άλλοι που τα πήγαν καλύτερα εν μέσω πανδημίας και δεν χρειάζονται στήριξη. Και όλα αυτά στο πλαίσιο των δημοσιονομικών μας δυνατοτήτων. Πρέπει να παραμένουμε νοικοκυραίοι. Υπάρχουν όμως στοιχεία που μας κάνουν να αισιοδοξούμε. Για παράδειγμα, το 2020 οι τραπεζικές καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 20 δισ. Θυμηθείτε τι γινόταν με τις καταθέσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης. Ως οικονομολόγος, πιστεύω στη θεωρία του ελατηρίου. 0 κόσμος θα θέλει να ταξιδέψει και να διασκεδάσει όταν τελειώσει αυτή η περιπέτεια. Η Ελλάδα φιγουράρει ψηλά σε πολλές λίστες στο εξωτερικό.
Και μετά;
Η διεθνής εικόνα της χώρας έχει αλλάξει. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για την Ελλάδα. Ενας λόγος είναι ότι έχει εμπεδωθεί η εικόνα πως τα πήγαμε συγκριτικά καλά στην πανδημία. Ενας άλλος είναι η πολιτική σταθερότητα Μονοκομματική, μεταρρυθμιστική κυβέρνηση, χωρίς αβεβαιότητα: Για πόσες άλλες χώρες της Ευρώπης μπορεί να το πει κανείς αυτό σήμερα; Οι ξένοι επενδυτές αναγνωρίζουν την αξιοπιστία του πρωθυπουργού και του λόγου του. Παλέψαμε με μεγάλες θυσίες να παραμείνουμε στο ευρώ. Φανταστείτε πού θα ήμασταν σήμερα αν είχαν εισακουστεί οι «Σειρήνες» του λαϊκισμού. Οταν μιλάω με ξένους επενδυτές, αναγνωρίζουν τις αλλαγές που έχουν γίνει και βλέπουν την Ελλάδα αλλιώς. Ως μια δυνατή, σταθερή, ευρωπαϊκή χώρα. Το βασικότερο: Μεταρρυθμίσεις και χαμηλότερους φόρους. Μία μέρα τα έκτακτα επιδόματα θα φτάσουν στο τέλος τους. Οι μεταρρυθμίσεις είναι αυτές που φέρνουν τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη. Εχουν ψηφιστεί πάνω από 150 νόμοι που φέρνουν δομικές αλλαγές παντού. Το τραπεζικό μας σύστημα είναι δυνατότερο από ποτέ. Η ψηφιοποίησα του κράτους. Η απλοποίηση των αδειοδοτήσεων. Η πράσινη ανάπτυξη. Τα κίνητρα προσέλκυσης ξένων. Η δεύτερη ευκαιρία. Ερχονται οι δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης. Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας. Η εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος επικουρικής ασφάλισης. Τα Επαγγελματικά Λύκεια μπαίνουν σε νέα βάση. Η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου. Το νέο εταιρικό Δίκαιο. Και οι φόροι. Να σας υπενθυμίσω την υπόσχεση για κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης. Και τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Η κυβέρνηση αυτή πιστεύει στη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης. Είμαι από τη φύση μου αισιόδοξος άνθρωπος. Καθώς θα γιορτάσουμε σύντομα τα 200 χρόνια από την Επανάστασή μας, βλέπουμε μια Ελλάδα περήφανη, με το κεφάλι ψηλά. Το αξίζουμε.
Πώς πάει η προετοιμασία του σχεδίου για το Ταμείο Ανάκαμψης;
Αυτές τις εβδομάδες ολοκληρώνονται οι τηλεδιασκέψεις ανάμεσα στα υπουργεία και τις Βρυξέλλες και ακολουθούν οι συζητήσεις σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων. Στήνεται η ομάδα διαχείρισης στο υπουργείο Οικονομικών. Οι προϋπολογισμοί θα περάσουν από κόσκινο, από ανεξάρτητο εκτιμητή, για να εξασφαλίσουμε τη μέγιστη διαφάνεια. Και μετά θα οριστικοποιηθεί το πλάνο, διότι οι προτάσεις υπερβαίνουν κατά πολύ τους πόρους. Η προθεσμία· υποβολής στην Κομισιόν είναι τέλη Απριλίου. Πριν από αυτό προφανώς θα έχει παρουσιαστεί για έγκριση από τον πρωθυπουργό. Είμαι πολύ υπερήφανος για το σχέδιο της Ελλάδας. Είναι συνεκτικό, ολοκληρωμένο, βαθιά αναπτυξιακό. Περιέχει πάρα, μα πάρα πολλά αναπτυξιακά έργα και μεταρρυθμίσεις. Εχουμε ήδη λάβει ανεπίσημα συγχαρητήρια από την Ευρώπη. Αν εφαρμοστεί σωστά, θα αλλάξει τη χώρα.
Ποια είναι η άποψή σας για τις καταγγελίες περί σεξουαλικής και άλλων μορφών βίας που ακούμε; Σας ικανοποιεί ο τρόπος με τον οποίο διεξάγεται στην Ελλάδα η όλη συζήτηση; Θα πρέπει να αλλάξει το νομικό πλαίσιο;
Το κίνημα «Me too» στην Ελλάδα είναι ακόμα στην αρχή του. Μέχρι στιγμής έχει ακουμπήσει λίγους κλάδους. Είναι πολύ σημαντικό όποιος και όποια έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση ή παρενόχληση να αισθάνεται ασφαλής να μιλήσει γι’ αυτό και να το καταγγείλει χωρίς φόβο. Αυτό προφανώς δεν είναι εύκολο και προσωπικά θαυμάζω το θάρρος όσων βρήκαν την εσωτερική δύναμη να δημοσιοποιήσουν τις εμπειρίες τους. Και με χαροποιεί ιδιαίτερα ότι αυτό το κίνημα έχει ξεκινήσει στη διάρκεια αυτής της κυβέρνησης – δείχνει ότι ο κόσμος αισθάνεται μεγαλύτερη εμπιστοσύνη να βγει μπροστά. Το νομικό πλαίσιο έχει πάντα σημασία. Δεν είναι ειδικότητά μου, αλλά ετοιμάζονται νομοθετικές παρεμβάσεις. Ομως αυτό δεν αρκεί από μόνο του. Πρέπει, επίσης, να βρεθούν και οι διαδικασίες εκείνες που θα επιταχύνουν την απονομή της δικαιοσύνης. Οι εργοδότες πρέπει να δημιουργήσουν τους αναγκαίους εσωτερικούς μηχανισμούς και μια συμπεριληπτική κουλτούρα στον χώρο εργασίας. Στον αγώνα αυτόν, πέρα από την Πολιτεία, ρόλο έχουν και οι επιχειρήσεις, οι συλλογικές τους οργανώσεις, οι εργαζόμενοι, αλλά και το δικαστικό σώμα. Από εκεί και πέρα, να μην υποτιμάμε την αξία των συμβολισμών. Ακούμε. στηρίζουμε, αναδεικνύουμε. Δημόσια. Ζούμε σε μια χώρα όπου η κοινωνική αποδοχή και στήριξη έχουν τη σημασία τους.
Πώς γνωριστήκατε με τον σύντροφό σας και πού; Με τι ασχολείται;
Με τον Μιχάλη γνωριστήκαμε στο Λονδίνο το 2004. Ηταν έρωτας με την πρώτη ματιά. Εξι μήνες μετά, μετακομίσαμε στο ίδιο σπίτι και έκτοτε είμαστε μαζί. Στα χαρτιά δεν ταιριάζουμε. διότι είναι πιανίστας κλασικής μουσικής και εγώ οικονομολόγος. Ομως κάνουμε εξαιρετική παρέα και μας αρέσει να είμαστε μαζί, πώς να το πω. Πολλές φορές προτιμάω να είμαι μαζί του αντί με φίλους και με παρεξηγούν.
Πότε πήρατε την απόφαση να επισημοποιήσετε τη σχέση σας; Γιατί νιώσατε αυτή την ανάγκη; Οι γονείς σας ήταν στο πλευρό σας;
Παντρευτήκαμε το 2009 στο Λονδίνο. Ηταν μία από τις πιο ευτυχισμένες ημέρες της ζωής μου. Είχαν έρθει γονείς και οικογένεια από την Ελλάδα. Οι γονείς μου ήταν πάντα στο πλευρό μου. Ηρθαμε στην Ελλάδα μετά τον γάμο και το 2017 κάναμε και σύμφωνο συμβίωσης. Ο Μιχάλης έχει μάθει ελληνικά και του αρέσει η ζωή εδώ. Είναι η πατρίδα του.
θα θέλατε να παντρευτείτε και στην Ελλάδα;
Προφανώς. Προσωπικά, πιστεύω στον θεσμό του γάμου. Φαντάζεσαι να είσαι ερωτευμένος με κάποιον ή κάποια και να μην μπορείς να μοιραστείς την ευτυχία σου με τους φίλους και την οικογένειά σου; Στους αναγνώστες σας λέω «θυμηθείτε την ημέρα του γάμου σας, τα συναισθήματα που είχατε». Δεν πρόκειται απλώς για ένα χαρτί.
Παιδιά θέλετε να αποκτήσετε;
Το θέμα των παιδιών το συζητήσαμε νωρίς στη σχέση μας και για διάφορους λόγους το αποκλείσαμε. Ωστόσο, η δημόσια συζήτηση περί υιοθεσίας από ΛΟΑΤΚΙ στην Ελλάδα παραβλέπει κάτι σημαντικό: Παιδιά ΛΟΑΤΚΙ γονιών υπάρχουν ήδη. Και μάλιστα πολλά. Απλώς δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα με τα άλλα.
Αισθάνεστε άνετα να μιλάτε για την προσωπική σας ζωή;
Είμαι σίγουρος ότι πολλοί από όσους έχετε πάρει συνέντευξη έχουν απαντήσει σε προσωπικές ερωτήσεις για την οικογένειά τους. Δεν βρίσκω λόγο να μην το κάνω και εγώ.
Ποια είναι η καθημερινότητα στο Μαξίμου και η συνεργασία σας με τον Κ. Μητσοτάκη;
Τον πρωθυπουργό τον θαυμάζω και πιστεύω ακράδαντα ότι θα μείνει στην Ιστορία. Είναι ένα τεράστιο σχολείο να εργάζεται κανείς δίπλα του. Είναι άνθρωπος πανέξυπνος, που μπορεί πολύ γρήγορα να καταλάβει αν αυτά που λέει κάποιος έχουν λογική ή αν υπεκφεύγει. Παράλληλα, είναι ένα σφουγγάρι πληροφοριών και κάποιος που θα αναζητήσει τη γνώμη του ειδικού σε κάθε θέμα προτού καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα και λάβει αποφάσεις. Πιστεύει πολύ στην επαφή με τον κόσμο και στο να επισκέπτεται όλα τα μέρη της Ελλάδας, όσο απομακρυσμένα κι αν είναι. Η καθημερινότητα στο Μαξίμου δεν είναι, παραδόξως, και πολύ διαφορετική από πολλές άλλες δουλειές. Θα έλεγα ότι αυτό που μου έχει κάνει εντύπωση μέχρι στιγμής -και έχω εργαστεί σε πολλά διαφορετικά περιβάλλοντα- είναι ότι δεν υπάρχουν μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Από εκεί και πέρα, ο κάθε συνεργάτης έχει κάτι διαφορετικό να προσφέρει και φυσικά συνεργάζομαι με πάρα πολλούς ανθρώπους εκτός Μαξίμου. Μου αρέσει η δουλειά μου, έχει συνεχώς προκλήσεις.
Μάθαμε ότι στο παρελθόν είχατε ασχοληθεί και με τη ζωγραφική. Πώς προέκυψε;
Μου άρεσε πάντα η ζωγραφική και οι εικαστικές τέχνες γενικότερα. Καμιά φορά στο Μαξίμου πιάνω τον εαυτό μου να είναι απορροφημένος από τους πίνακες του Βολανάκη και του Τέτση. Είναι ένα από τα προνόμια της δουλειάς μου να εργάζομαι σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Πριν από μερικά χρόνια ξεκίνησα μαθήματα ζωγραφικής, ακρυλικά και λάδι. Κυρίως διότι ήθελα να καλλιεργήσω και την άλλη όψη του εαυτού μου, στην οποία δεν κυριαρχεί ο ορθολογισμός. Μου βγήκε αρκετά δύσκολο, βέβαια, και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να αλλάξω καριέρα! Να πω κλείνοντας ότι το όνομά μου είναι Αλέξης και όχι Αλεξ! Δεν ξέρω πώς προέκυψε το Αλεξ – αν και ακούγεται πιο… εξωτικό.
