Διπλό μήνυμα ότι η Ελλάδα βγαίνει ξανά μπροστά και επανακτά τον στρατηγικό της ρόλο στα Βαλκάνια, σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, και ότι το μέλλον των Βαλκανίων ανήκει στην Ευρώπη, απηύθυνε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης από το βήμα του Thessaloniki Summit 2019, που οργανώνει ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ) προαναγγέλλοντας ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει Σύνοδο στη Θεσσαλονίκη το 2020 με τη συμμετοχή των βαλκανικών χωρών.
Ο κ. Βαρβιτσιώτης υπογράμμισε ότι η Ελλάδα έχει καθήκον να πρωταγωνιστήσει στη διαδικασία ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης των χωρών της περιοχής, ξεκαθαρίζοντας ότι για τη χώρα μας δεν υπάρχει το δίλημμα «διεύρυνση ή εμβάθυνση»- υπάρχει μόνο περισσότερη Ευρώπη.
Στο πλαίσιο αυτό, εξήγγειλε απτές πρωτοβουλίες που η ελληνική κυβέρνηση αναλαμβάνει για την υποστήριξη της ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και, συγκεκριμένα, τη σύγκληση Τετραμερούς Σχήματος Ελλάδας- Βουλγαρίας- Βόρειας Μακεδονίας- Αλβανίας στη Θεσσαλονίκη σύντομα, αλλά και τη διοργάνωση στις αρχές του επόμενου έτους μιας συνόδου των κρατών-μελών της ΕΕ που ανήκουν στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων με τις πέντε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και το Κόσοβο, εκπέμποντας το μήνυμα ότι «το μέλλον των Βαλκανίων ανήκει στην Ευρώπη».
Σε σχέση με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας, επανέλαβε τη στήριξη της ελληνικής πλευράς υπό καθεστώς αιρεσιμότητας, υπό την προϋπόθεση δηλαδή οι δύο χώρες να εκπληρώσουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Χαρακτήρισε ως μη ικανοποιητική την πορεία υλοποίησης της Συμφωνίας των Πρεσπών – ιδίως σε ό, τι αφορά το πρόγραμμα εξαρχαϊσμού, τον αναθεωρητισμό των σχολικών εγχειριδίων και ορισμένα διοικητικά ζητήματα, τα οποία θα πρέπει από την πλευρά της γειτονικής χώρας να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα – και τόνισε την ανάγκη σεβασμού των δικαιωμάτων της ελληνικής εθνικής μειονότητας και των περιουσιακών δικαιωμάτων της εκ μέρους της Αλβανίας.
Επιπλέον, ανέδειξε τον ρόλο της Ελλάδας ως παράγοντα ενδυνάμωσης της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας. Εφόσον σεβαστεί το Διεθνές Δίκαιο, σταματήσει την παραβατική της συμπεριφορά και πάψει να λειτουργεί ως παράγοντας αστάθειας στην Νοτιανατολική Ευρώπη, οι δύο χώρες θα μπορέσουν να τονώσουν τη θετική τους ατζέντα και η γείτονα χώρα να επανέλθει στον ευρωπαϊκό της δρόμο. Στο ίδιο πνεύμα, τόνισε πως είναι αναγκαίο να καταβληθεί από κοινού προσπάθεια για να λειτουργήσει η Κοινή Δήλωση ΕΕ- Τουρκίας για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού και κάλεσε την γείτονα χώρα να αναλάβει τις ευθύνες που της αναλογούν και στην από κοινού αντιμετώπιση των κυκλωμάτων των διακινητών.
Για τη Θεσσαλονίκη, ο κ. Βαρβιτσιώτης σημείωσε ότι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης μπορεί να αναδειχθεί κεντρικός εμπορικός κόμβος, ότι πρέπει να εγκαινιασθεί – επιτέλους- η ακτοπλοϊκή σύνδεση Θεσσαλονίκης- Σμύρνης, καθώς και ότι η διοργάνωση διακρατικών συνόδων στην πόλη αναδεικνύει τον κομβικό της ρόλο στα τεκταινόμενα της περιοχής.
Σταθερή η προσήλωση της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ δήλωσε ο Κ. Ανγκιούσεφ
Τη σημασία της ευρωπαϊκής προοπτικής της Βόρειας Μακεδονίας ανέδειξε, στη διάρκεια της τοποθέτησής του, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας, Κότσο Ανγκιούσεφ.
Αναφερόμενος στο ευρωπαϊκό “ μπλόκο” στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας, ο κ.Ανγκιούσεφ σημείωσε ότι “ υπήρξε κάποια απογοήτευση στην κοινωνία “ προσθέτοντας πως η κυβέρνηση της χώρας του απέδειξε την ετοιμότητα της ως προς την επίτευξη του στόχου της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Ο κ. Ανγκιούσεφ αναφέρθηκε στη Συμφωνία των Πρεσπών λέγοντας ότι “ μετά την υπογραφή της Συμφωνίας αυξήθηκε η οικονομική συνεργασία μεταξύ μας (ς.ς. Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονιας) ,καθώς και στην σημασία της πολιτικής σταθερότητας τόσο στη χώρα του όσο και στις χώρες της ευρύτερης περιοχής. Οπως είπε, “ θεωρώ πολύ επικίνδυνο αν κάποια χώρα (της ευρύτερης περιοχής) μείνει εκτός ΕΕ διότι όλες οι χώρες των Βαλκανίων είναι μικρές, δεν μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στην ΕΕ από μόνες τους. Αν όμως δεν ολοκληρώσουμε αυτή τη διαδικασια (της ένταξης στην ΕΕ) θα δώσουμε χώρο σε κάποιες άλλες πρωτοβουλίες στην περιοχή οι οποίες θα έλεγα ότι δεν είναι υγιείς όχι μόνο για τη συγκεκριμένη χώρα αλλά για ολόκληρη την περιοχή”.
Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Φαρούκ Καϊμακτσί, δήλωσε χαρούμενος που – όπως είπε – βρίσκεται “ στη γενέτειρα του Κ. Ατατούρκ”, επισημαίνοντας ότι η Τουρκία ειναι μια περιφερειακή δύναμη που συμβάλλει στη σταθερότητα.
Αναφερόμενος στις εξορύξεις της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ έκανε λόγο για μια win win λύση που – όπως είπε – θα σέβεται τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. Αναφέρθηκε στις τουρκικές επενδύσεις στη ΝΑ Ευρώπη, ανέφερε ότι αγγίζουν τα 18 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο πρόεδρος της Παρευξείνιας Τράπεζας Ντμίτρι Πάνκιν, αναφέρθηκε στις προκλήσεις και τις προοπτικές για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Προυσίασε μια αισιόδοξη προοπτική για τις χώρες της περιοχής, αναγνωρίζοντας παράλληλα τις προκλήσεις. Όπως είπε, οι χώρες της περιοχής έχουν τις οικονομικές προϋποθέσεις και την ευκαιρία για ενισχυμένη συνεργασία που αποφέρει οικονομικά και πολιτικά οφέλη για όλους.
