Πόσο πιθανό είναι οι θαμώνες ενός μπαρ στο συννεφιασμένο Εδιμβούργο ή οι πελάτες μιας κάβας στις Βρυξέλλες να θελήσουν να γνωρίσουν και να γευτούν ένα ευγενές Ξινόμαυρο, που έχει γεννηθεί στον βορειοελλαδικό αμπελώνα, κάτω από τον ελληνικό ήλιο;
Διόλου απίθανο, αν αναλογιστεί κάποιος ότι το Ξινόμαυρο, μία από τις τέσσερις ποικιλίες- πρεσβευτές της Ελλάδας, μαζί με το Ασύρτικο, το Μοσχοφίλερο και το Αγιωργίτικο, αποκτά τη δική του Παγκόσμια Ημέρα, που στόχο έχει να το βάλει σε μπαρ, wine bars, κάβες και εστιατόρια ανά τον κόσμο, αλλά και να το “συστήσει” στον τελικό καταναλωτή στις χώρες του εξωτερικού.
Όπως εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αλεξάνδρα Ανθίδου, από την ένωση οινοποιών “Οίνοι Βορείου Ελλάδος”, η 1η Νοεμβρίου καθιερώνεται ως «Παγκόσμια Ημέρα Ξινόμαυρου», ώστε η ερυθρή αυτή αμπελοοινική ποικιλία, κυρίαρχη στη Βόρεια Ελλάδα, να μπει στον παγκόσμιο χάρτη. “Επικοινωνήσαμε την κίνησή μας αυτή σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, influencers, εξειδικευμένους ιστοτόπους για το κρασί και οινοπαραγωγους και ήδη η ανταπόκριση είναι ενθουσιώδης. Παράλληλα, οινοποιίες που παράγουν το Ξινόμαυρο έχουν κινητοποιήσει τους πωλητές τους, ώστε να το δούμε σε μπαρ, wine bars, εστιατόρια και κάβες”.
«Η ένωση οινοποιών “Οίνοι Βορείου Ελλάδος”, διακρίνοντας τη σπουδαιότητα και μοναδικότητα της ποικιλίας Ξινόμαυρο, μίας από τις πλέον αξιόλογες του ελληνικού αμπελώνα, καθώς και τις τάσεις που παγκόσμια δημιουργούνται, αποφάσισε να προχωρήσει στην πρωτοποριακή κίνηση που συμβάλει στην προβολή και προώθηση της ποικιλίας αυτής, τη θέσπιση και καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας» επισημαίνει, ενώ εξηγώντας γιατί επελέγη ως ημέρα εορτασμού η 1η Νοεμβρίου σημειώνει ότι η συγκεκριμένη ημερομηνία θεωρητικά συμβαδίζει με την πλήρη ολοκλήρωση του τρύγου της ποικιλίας, ενώ επιπλέον, ως αριθμός, το “ένα” εύκολα μένει στη μνήμη και παράλληλα θυμίζει ότι το Ξινόμαυρο είναι η νούμερο ένα ποικιλία της Βόρειας Ελλάδας.
Σύμφωνα με την “Οίνοι Βορείου Ελλάδος”, το Ξινόμαυρο, πολυδυναμικό όπως είναι, το συναντάμε σε διαφορετικούς τύπους και στυλ κρασιών, άλλοτε κλασικό-ρουστίκ και άλλοτε μοντέρνο-καινοτόμο, σε κρασιά ερυθρά, ροζέ ή λευκά (blanc de noir), νεαρό ή παλαιωμένο, ξηρό, ημίξηρο ή ημίγλυκο, αφρώδες, ημιαφρώδες, γλυκό ή ακόμη και ως αμπελοοινικό απόσταγμα. Η Ένωση προτρέπει δε τους επαγγελματίες -ιδιοκτήτες κάβας, καφέ, μπαρ, εστιατορίου ή ξενοδοχείου- να δημιουργήσουν με την ευκαιρία αυτής της ημέρας, στις 1 Νοεμβρίου, κάποιο γεγονός στην επιχείρησή τους για να το γιορτάσουν μαζί με τους πελάτες τους.
Ευγενές, πολυδυναμικό, με ιδιαίτερη έκφραση ανά τόπο καλλιέργειας
Το Ξινόμαυρο θεωρείται ως η πιο ευγενής ερυθρή ελληνική ποικιλία του βορειοελλαδικού αμπελώνα. Η ονομασία του είναι περιγραφική και προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων όξινο και μαύρο. Καλλιεργείται κυρίως σε ορεινές περιοχές, στη Μακεδονία, στη βόρεια-κεντρική Ελλάδα αλλά και στη βόρεια Θεσσαλία που γειτονεύει. Ως πολυδυναμική ποικιλία, μπορεί να δώσει κρασιά εξαιρετικά δομημένα, με στυλ και χαρακτήρα που ξεχωρίζει, όπως και με δυνατότητα μακρόχρονης παλαίωσης. Επίσης, προσφέρει ένα πλήρες εύρος στους τύπους κρασιών που παράγει, ερυθρούς, ροζέ και λευκούς (blanc de noir), ξηρούς, ημίξηρους, ημίγλυκους, φρέσκους και παλαιωμένους, ημιαφρώδεις, αφρώδεις και γλυκείς τύπου vins de liqueur, αλλά και αμπελοοινικά αποστάγματα. Την ποικιλία θα τη συναντήσουμε σε μονοποικιλιακούς οίνους αλλά και σε χαρμάνια εφόσον συνδυάζεται αρμονικά τόσο με γηγενείς όσο και με διεθνείς ποικιλίες.
Τέσσερις είναι οι Ζώνες παραγωγής οίνων Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) της ποικιλία Ξινόμαυρο. Στη Νάουσα και στο Αμύνταιο συναντάται μονοποικιλιακή ενώ στη Γουμένισσα σε χαρμάνι μαζί με την ποικιλία Νεγκόσκα σε ένα μικρό ποσοστό και στη Ραψάνη μαζί με τις ποικιλίες Κρασάτο και Σταυρωτό ισομερώς. Επιπλέον, ως οίνος με τον χαρακτηρισμό “Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ)”, το Ξινόμαυρο υπάρχει σε μικρές περιοχές όπως η Επανομή, το Άγιον Όρος, ο Βελβεντός, η Σιάτιστα και τα Μετέωρα, σε περιφερειακές ενότητες όπως η Θεσσαλονίκη, η Καστοριά, η Ημαθία, η Πιερία και η Μαγνησία, ή στα γεωγραφικά διαμερίσματα Μακεδονίας και Θεσσαλίας.
Περιοχές γνωστές από την ιστορία της ανθρωπότητας, που έχουν αναδείξει προσωπικότητες όπως ο Αριστοτέλης και ο Μέγας Αλέξανδρος. Εξάλλου στη Μακεδονία, τα αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν οινική ιστορία έως 7.000 ετών. Το Ξινόμαυρο έχοντας προσαρμοστεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια στα εδάφη της Βόρειας Ελλάδας, προσφέρει κρασιά με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά εκφράζοντας την μοναδικότητα του κάθε τόπου. Αυτό, άλλωστε, είναι και το κύριο γνώρισμα της ποικιλίας, να εκφράζει την περιοχή και το κάθε αμπελοτόπι στο οποίο καλλιεργείται.
Ισχυρή …υψηλόβαθμη προσωπικότητα
Οι οίνοι του Ξινόμαυρου έχουν ισχυρή προσωπικότητα που γοητεύει. Το τυπικό ερυθρό Ξινόμαυρο είναι ρουμπινί με απαλή και μέτρια ένταση. Το μαγικό αρωματικό μπουκέτο του περιλαμβάνει από βιολέτες, κόκκινα και μαύρα φρούτα μέχρι πολτό ελιάς, και από ντομάτα μέχρι μανιτάρια, και καπνό. Είναι υψηλόβαθμο, με “στόμα” γεμάτο οξύτητα και με πλούσιες ταννίνες. Η στιβαρή του δομή, η υψηλή του οξύτητα, οι τανίνες του και η μακρά του επίγευση το καθιστούν τέλειο συνοδευτικό για πιάτα με αρνί, μοσχάρι ή κυνήγι, ψητά ή μαγειρεμένα με κόκκινη σάλτσα και αποξηραμένα φρούτα.
Όμως η μαγεία του Ξινόμαυρου και των γευστικών συνδυασμών, είναι πλούσια σε κάθε τύπο και στυλ κρασιού. Όπως μία παλαιωμένη εκδοχή του με ένα κρεμώδες ριζότο με μανιτάρια και τρούφα, ένα ροζέ με θαλασσινά και σάλτσα ντομάτας ή απλώς με μία πίτσα ή μία σαλάτα με αποξηραμένες ντομάτες και τυρί φέτα. Η λευκή εκδοχή του με στρείδια. Και όσο αφορά το επιδόρπιο, αξίζει η δοκιμή ενός ροζέ αφρώδη οίνου από Ξινόμαυρο με τάρτα φράουλα.
Συχνά στο εξωτερικό, το Ξινόμαυρο συγκρίνεται εξαιτιας της ιδιαιτερότητας του αρώματος και του χαρακτήρα του με ποικιλίες όπως το Nebbiolo, το Sangiovese ή το Pinot Noir. Προφανώς υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά, όμως στο Ξινόμαυρο βρίσκουμε το άρωμα και την αίσθηση του νοτισμένου αέρα της Ελληνικής γης πλεγμένη ανάμεσα στους ορεινούς όγκους, από τον Όλυμπο στην οροσειρά της Πίνδου και από εκεί στα καταγάλανα παράλια της Χαλκιδικής…
