Σε αναγνώριση της ανάγκης θέσπισης ενός ρυθμιστικού πλαισίου για την τηλεργασία στον δημόσιο τομέα, προέβη στη Βουλή, η πλειοψηφία των φορέων που κλήθηκαν σε ακρόαση για το σχετικό νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών.
Ο πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Κωνσταντίνος Μενουδάκος, αναφερόμενος στο νομοσχέδιο σε σχέση με την προστασία προσωπικών δεδομένων, ανέφερε ότι έχουμε μια αντιγραφή κατά 90%, κατευθυντήριων οδηγιών που είχε εκδώσει η Αρχή στις αρχές του 2020 – και έτσι ασφαλώς δεν θα μπορούσε η Αρχή να έχει αντίρρηση, ή κάποια περεταίρω παρατήρηση ως προς αυτές τις διατάξεις. Εξέφρασε όμως επιφύλαξη για την παράγραφο 6 του άρθρου 6, λέγοντας ότι σωστά μεν απαγορεύεται η εγγραφή κινούμενων εικόνων του τηλεργαζομένου και δεν μπορεί να χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της απόδοσης του τηλεργαζομένου, όμως υπάρχει μια εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα, που λέει ότι, αν οι λειτουργικές ανάγκες της εργασίας επιβάλλουν και την εγγραφή κινουμένων εικόνων, τότε μπορεί να τίθενται σε εφαρμογή. Εδώ, ανέφερε ο πρόεδρος της Αρχής, λείπουν τα κριτήρια. Ποια δηλαδή είναι η εξαίρεση του κανόνα; Με ποιες προϋποθέσεις θα μπορεί να γίνεται αυτό που καταρχήν απαγορεύεται; Και βεβαίως, θα πρέπει και σ’ αυτό το δεύτερο εδάφιο, να αναφέρεται ότι αυτή η εγγραφή δεν έχει ως αντικείμενό της τον έλεγχο της απόδοσης του τηλεργαζομένου.
Σχετικά με την έκθεση αντικτύπου που θα εκδώσει η Αρχή και την έκδοση του προεδρικού διατάγματος, ο κ. Μενουδάκος ανέφερε πως θα μπορούσε να αρχίσει η τηλεργασία και χωρίς το διάταγμα, αλλά σε αυτή την περίπτωση θα ήταν καλό να γίνει μια αναφορά στις οδηγίες της Αρχής για το θέμα της τηλεργασίας. Υπάρχουν ήδη κάποιες γενικές οδηγίες του 2020. Σε ένα μήνα το πολύ, στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου, θα έχουμε πιο συγκεκριμένες και πιο αναλυτικές οδηγίες, ανέφερε, και πρόσθεσε πως εάν μπουν οι οδηγίες αυτές στη διάταξη ως τύπος για την έκδοση του διατάγματος, θα είναι καλύτερο, με την έννοια ότι θα είναι μια παγιωμένη διαδικασία.
«Η τηλεργασία είναι ένα σημαντικό βήμα και μία καλή πρακτική, η οποία εφαρμόζεται εδώ και πάρα πολλά χρόνια σε διάφορες εταιρείες και σε διάφορους οργανισμούς. Δίνει τη δυνατότητα να ισορροπηθεί η επαγγελματική και η προσωπική ζωή των εργαζομένων και θεωρώ ότι στο μέλλον, οι άνθρωποι θα εργάζονται όλο και περισσότερο χρησιμοποιώντας αυτή τη μορφή. Οπότε θεωρώ ότι ο νόμος που σήμερα συζητείται και τις προηγούμενες μέρες και τις επόμενες, είναι αρκετά επίκαιρος» ανέφερε ο επικεφαλής μονάδας ανάπτυξης και εφαρμογής Πολιτικής του ENISA-Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Κυβερνοασφάλεια, Ευάγγελος Ουζουνίδης. Ο ίδιος εστίασε σε θέματα ασφάλειας δεδομένων και ιδιωτικότητας των εργαζομένων, λέγοντας μεταξύ άλλων, ότι «υπάρχουν ευρωπαϊκές οδηγίες, που θα προτείναμε οι ελληνικές αρχές να τις χρησιμοποιήσουν, ή να αναφερθούν σε αυτές, στο πλαίσιο αυτού του νόμου».
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας και περιφερειάρχης Πελοποννήσου, Παναγιώτης Νίκας, ανέφερε πως εμείς θεωρούμε ότι το σχέδιο νόμου κινείται γενικά σε θετική κατεύθυνση για την τηλεργασία. Προβληματισμοί βεβαίως υπάρχουν σε κάποια θέματα εφαρμογής, όπως για το εάν ο μηχανικός κάνει τηλεργασία και θα πρέπει να διακόψει για να πάει να κάνει μία επίβλεψη, εάν η έδρα του θα είναι το σπίτι του, εάν εκτός απ’ τον ψηφιακό εξοπλισμό που θα δίνεται σε έναν εργαζόμενο θα πρέπει να του δίνεται και γραφείο και καρέκλα, καθώς και πώς θα γίνεται η εξυπηρέτηση των πολιτών απ’ τους τηλεργαζόμενους. Εξέφρασε δε, την άποψη, ότι ίσως θα ήταν καλύτερα να είχε προηγηθεί μια αξιολόγηση από τις υπηρεσίες, της τηλεργασίας που έγινε όλο αυτό το διάστημα της πανδημίας.
«Αυτό που εφαρμόστηκε τους προηγούμενους μήνες, ήταν μάλλον μια μορφή εργασίας εξ ανάγκης και αποστάσεως, αλλά όχι τηλεργασία» ανέφερε ο Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Ποττάκης. Χαιρέτησε την πρωτοβουλία του υπουργείου Εσωτερικών να θεσμοθετηθεί η τηλεργασία, αλλά παρατήρησε πως, το να τίθεται χρονικό όριο εργάσιμων ημερών που ένας υπάλληλος θα μπορεί να εργάζεται με τηλεργασία, αυτό δεν είναι κανονική τηλεργασία. Αυτό, είπε, μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο, αλλά προσιδιάζει σε περιστασιακή τηλεργασία. Επίσης, δεν εξυπηρετεί τους εργαζόμενους που έχουν μόνιμα προβλήματα υγείας. Παράλληλα, εντός αυτού του αποκλειστικού χρονικού διαστήματος των τριών μηνών, εάν πρέπει να γίνει χρήση του δικαιώματος τηλεργασίας συνολικά, φοβούμαι ότι μπορεί να προκαλέσει αρρυθμίες στη λειτουργία των υπηρεσιών και επίσης επιβάρυνση, διοικητικό βάρος, στα όργανα τα οποία καλούνται να ρυθμίσουν όλο αυτό το πλαίσιο τηλεργασίας μέσα σε κάθε φορέα.
Ο πρόεδρος της εκτελεστικής επιτροπής της ΑΔΕΔΥ, Δημήρης Μπράτης, ανέφερε πως στο σχέδιο νόμου δεν αντιμετωπίζονται με πληρότητα τα ζητήματα παροχής της τηλεργασίας στο δημόσιο τομέα, αλλά δυστυχώς τα περισσότερα από αυτά παραπέμπονται να ρυθμιστούν με Π.Δ – και όπως είπε, δεν πρόκειται βέβαια για ζητήματα τεχνικά ή λεπτομερειακά κατά την παροχή της τηλεργασίας, αλλά για τους ουσιώδεις όρους και εγγυήσεις της παροχής της, που έπρεπε να καθορίζονται πληρέστερα στον ίδιο τον νόμο.
Για το δικαίωμα της «αποσύνδεσης», ο κ. Μπράτης ανέφερε, πως εμείς λέμε ότι ο εργαζόμενος μετά τη λήξη του ωραρίου του έχει δικαίωμα να απέχει πλήρως από την εργασία του, να μην επικοινωνεί ψηφιακά και να μην απαντά σε ηλεκτρονικά μηνύματα, τηλεφωνήματα κλπ.. Γιατί αν αυτό δεν περιληφθεί ρητά και κατηγορηματικά, καταλαβαίνετε ότι αυτό που λέμε ρύθμιση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, όχι μόνο δεν θα γίνει, αλλά ο εργοδότης – και στην προκειμένη περίπτωση ο προϊστάμενος ή ο διευθυντής – θα αποστέλλει όποτε θέλει, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μηνύματα στο κινητό, τηλεφωνήματα, και ο εργαζόμενος δεν θα έχει τον ελεύθερο χρόνο που δικαιούται μετά το πέρας της εργασίας του.
Για τον οικειοθελή χαρακτήρα της τηλεργασίας, είπε πως η ΑΔΕΔΥ συμφωνεί, αλλά αυτός που θα το αποφασίζει, θα πρέπει να μην είναι ένα μονοπρόσωπο όργανο, όπως είναι ο προϊστάμενος ή ο διευθυντής μια υπηρεσίας. Για τους σταθμούς της τηλεργασίας, ζήτησε να περιγράφεται ρητά στο νομοσχέδιο, ότι τα έξοδα για υπολογιστές, τηλεπικοινωνίες, εκτυπωτές, αναλώσιμα, γραφεία, λογισμικό, συντήρηση τεχνική υποστήριξη, θα πρέπει να τα καλύπτει σε κάθε περίπτωση ο εργοδότης, εν προκειμένω το Δημόσιο. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων πρέπει να επεκταθεί ρητά και κατηγορηματικά και στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και στον τηλεργαζομένο, όπως και ο σεβασμός της ιδιωτικής τους ζωής. Επίσης, μεταξύ άλλων, ζήτησε και να υπάρξει επιμόρφωση των εργαζομένων και των δημοσίων υπαλλήλων πάνω στα τεχνικά μέσα, σε αυτήν την καινούργια προσπάθεια
Η πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης Παρασκευή Δραμαλιώτη, ανέφερε πως όλοι καταλαβαίνουμε τη σημασία του να υπάρχει ένα ενιαίο και σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο για την τηλεργασία στις δημόσιες υπηρεσίες. Παρατήρησε πως η συγκεκριμένη νομοθετική πρόταση βασίστηκε σε καλές πρακτικές, σε ευρωπαϊκές βέλτιστες πρακτικές.
Ο γ.γ. της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ), Ιωάννης Λυμβαίος, ανέφερε πως κρίνουμε θετικά το ότι έρχεται να θεσμοθετηθεί και να ρυθμισθεί το θέμα της τηλεργασίας, και στον δημόσιο τομέα. Για τον οικειοθελή χαρακτήρα της τηλεργασίας, πρότεινε να προστεθεί και η αναπηρία πέραν από τα πρόσκαιρα προβλήματα υγείας, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναφορά στους ιατρικούς λόγους, παραπέμπει μόνο σε ζητήματα ασθενείας. Σύμφωνα με τον πρόσφατα ψηφισμένο ν. 4765/2021, στην διάταξη θα πρέπει να προστεθεί αμέσως μετά τα προβλήματα υγείας, η αναπηρία, ή η αναπηρία γονέων, φυσικών και θετών αναδόχων, δικαστικών συμπαραστατών ατόμων με αναπηρία, συζύγων ατόμων με αναπηρία με ποσοστό αναπηρίας 50% και άνω. Ζήτησε να αυξηθεί η χρονική διάρκεια των 44 ημερών της τηλεργασίας σε άτομα με αναπηρίες ή χρόνιες παθήσεις. Τέλος, ζήτησε να υπάρξει και συμπερίληψη διάταξης που να αφορά την παράταση της θητείας του γενικού συμβουλίου της εκτελεστικής γραμματείας και της ελεγκτικής επιτροπής της ΕΣΑμεΑ, που με βάση το άρθρο 73 του ν. 4756/2020 έχει παραταθεί μέχρι 31/12/2021, καθώς οι συνθήκες δεν είναι αυτές που διασφαλίζουν την ασφαλή διεξαγωγή του συνεδρίου της.
Η Α’ αντιπρόεδρος της ΕΣΗΕΑ ‘Αρια Αγάτσα, με παρέμβασή της για το άρθρο 22 του νομοσχεδίου που αφορά τις αποδοχές των δημοσιογράφων στους ΟΤΑ, ανέφερε ότι αυτή έχει την απόλυτη στήριξή του σωματείου, καθώς με έναν ξεκάθαρο τρόπο υποχρεώνονται πλέον οι δήμοι που οι απασχολούν μετακλητούς δημοσιογράφους, να τους καταβάλλουν μισθοδοσία σύμφωνα με τα προβλεπόμενα και την Κοινή Υπουργική Απόφαση, που αφορά στο μισθολόγιο των δημοσιογράφων στον στενό και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Με τη διάταξη αυτή, λύνεται το πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί στους δημοσιογράφους με αμοιβές δύο ταχυτήτων στον δημόσιο τομέα, όπως κατ’ επανάληψη η ΕΣΗΕΑ είχε επισημάνει σε διαβήματα που είχε κάνει προς το υπουργείο Εσωτερικών, αλλά και προς τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Συνεπώς, χαιρετίζουμε την διάταξη και ζητούμε βέβαια να υπερψηφισθεί η συγκεκριμένη διάταξη, ει δυνατόν με διακομματική συναίνεση, ανέφερε.
Ο πρόεδρος της Ένωσης Αποφοίτων της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, Γιώργος Σπανουδάκης, ανέφερε πως η προσπάθεια ρύθμισης του ζητήματος της τηλεργασίας είναι σε θετική κατεύθυνση και προχώρησε σε μια σειρά από προτάσεις βελτίωσης. Σχετικά με την τροπολογία που ο υπουργός θα καταθέσει και αφορά τις αλλαγές στον εισαγωγικό διαγωνισμό της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, ανέφερε πως ο τρόπος εισαγωγής στην Εθνική Σχολή, είναι κάτι περισσότερο από ένας απλός εισαγωγικός διαγωνισμός. Αποτελεί την αφετηρία μιας διαδικασίας επιλογής και ανάδειξης των πιο άξιων μεταξύ πολλών υποψηφίων και δεν είναι απλά ένας εναλλακτικός τρόπος εύρεσης εργασίας στο Δημόσιο έναντι του ΑΣΕΠ. Οι απόφοιτοι της Σχολής είναι στελέχη ταχείας εξέλιξης, που είτε στελεχώνουν είτε δύνανται να στελεχώσουν πολύ σημαντικές θέσεις στη διοικητική ιεραρχία της Δημόσιας Διοίκησης. Υπό αυτό το πρίσμα, θεωρούμε ότι οι προωθούμενες αλλαγές στο διαγωνισμό, θα έπρεπε να τεθούν σε ευρεία δημόσια διαβούλευση με φορείς και πολίτες και να μην εισαχθούν με τροπολογία. Η Ένωση Αποφοίτων, είπε, θεωρεί ότι οι προωθούμενες αλλαγές είναι σε θετική κατεύθυνση, καθώς μπορούν να προσδώσουν στο διαγωνισμό επιπλέον αντικειμενικότητα και αδιαβλητότητα και ταυτόχρονα να υπηρετήσουν το στόχο της εισαγωγής στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, υποψηφίων που διαθέτουν την απαραίτητη ευρύτητα και το βάθος γνώσεων. Αυτές οι αλλαγές βρίσκονται σε συμφωνία με τις πάγιες θέσεις της Ένωσης Αποφοίτων όπως αυτές έχουν κατατεθεί κατά το παρελθόν, και αφορούν την αναβάθμιση του διαγωνισμού. Ζήτησε, πάντως, οι αλλαγές να ισχύσουν από το μεθεπόμενο διαγωνισμό, προκειμένου να δοθεί ο κατάλληλος χρόνος προετοιμασίας. Πρότεινε να εξεταστεί το ενδεχόμενο αύξησης των ωρών εξέτασης από δύο σε τρεις, για τα δύο μαθήματα του πρώτου σταδίου, δηλαδή, της Πολιτικής Οικονομίας και της Οργάνωσης και Λειτουργίας του Κράτους. Η εξέταση των ξένων γλωσσών να βασίζεται σε κείμενα διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών που αφορούν δημόσιες πολιτικές, να αναζητηθούν τρόποι δωρεάν στήριξης της προετοιμασίας των υποψηφίων με μέσα της ελληνικής Πολιτείας, προκειμένου να διευκολύνεται η πρόσβαση των ανθρώπων με χαμηλό εισόδημα στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, να αναπροσαρμοστούν οι συντελεστές βαρύτητας των δύο σταδίων και να προγραμματιστεί η διεξαγωγή του διαγωνισμού σε τακτά χρονικά διαστήματα.
