Την ανάγκη προώθησης του πολυγραμματισμού σε κοινωνικό και εκπαιδευτικό πλαίσιο, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, με την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και της αντίληψης των μαθητών απέναντι στον καταιγισμό των πληροφοριών που δέχονται ώστε να μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής, υπογράμμισαν οι συμμετέχοντες σε εκδήλωση με θέμα «Πληροφοριακός γραμματισμός και κριτική σκέψη στην ψηφιακή εποχή» (Media Literacy and Critical Thinking in the Digital Age), που διοργανώθηκε το περασμένο διήμερο, στο Digital Transformation and Digital Skills Center της Θεσσαλονίκης – Διεθνές Κέντρο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Ψηφιακών Δεξιοτήτων (DT&S) – Cisco.
Τη διημερίδα διοργάνωσε το επιστημονικό δίκτυο συνεργασίας CommuniTIES – Media Literacy in Practice της Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψηφιακός και Πληροφοριακός Γραμματισμός του Σύγχρονου Πολίτη» του Γυμνασίου Αμυγδαλεώνα Καβάλας, υπό την αιγίδα του τομέα Μακεδονίας – Θράκης του ΥΠΕΣ και την υποστήριξη των πρεσβειών των ΗΠΑ σε Ελλάδα, Βουλγαρία και Ρουμανία.
Όπως εξήγησε μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η συντονίστρια του προγράμματος, εκπαιδευτικός Χρύσα Λάζου, «οι μαθητές μας, χρήστες των ψηφιακών μέσων, προσλαμβάνουν αλλά και δημιουργούν μεγάλο όγκο ψηφιακού περιεχομένου, αλληλεπιδρώντας με συνομιλήκους σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτό καθιστά απαραίτητη την καλλιέργεια δεξιοτήτων πληροφοριακού γραμματισμού και κριτικής σκέψης, επιτυχούς επικοινωνίας, αλληλεπίδρασης και συνεργασίας».
Το πρόγραμμα ComminiTIES, Μedia Literacy in Practice πραγματοποιήθηκε σε σχολεία των Βαλκανίων, με μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από την Ελλάδα, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, με στόχο την καλλιέργεια αυτών των δεξιοτήτων μέσα από στρατηγικές που αξιοποιούν προηγμένες τεχνολογίες επαυξημένης πραγματικότητας σε παιδαγωγικό πλαίσιο, σε συνεργασία με τα πανεπιστημιακά εργαστήρια ΑΕΤΜΑ Lab του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος και το Εργαστήριο Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας PJL Lab του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Το πρόγραμμα, όπως ανέφερε η κ. Λάζου, ήδη έχει αποσπάσει δύο χρυσά μετάλλια για Καινοτομία στη Διδασκαλία και η συγκεκριμένη διημερίδα αποτέλεσε τη διάχυση αυτής της προσπάθειας στην εκπαιδευτική κοινότητα. «Αντίστοιχες διημερίδες πραγματοποιήθηκαν και στις άλλες δύο χώρες, με αντίστοιχη μεγάλη ανταπόκριση από τους εκπαιδευτικούς, που πλέον η αποστολή μας για την εκπαίδευση των αυριανών ψηφιακών πολιτών και ηγετών δεν είναι η μεταφορά στείρας πληροφορίας και γνώσης, αλλά η καλλιέργεια δεξιοτήτων αναζήτησής της μέσα από τη διασταύρωση της εγκυρότητάς της από πολλαπλές πηγές», σημείωσε η κ. Λάζου, η οποία συνεργάστηκε στενά με τις συναδέλφους της Dessislava Ognianova και Nadina Nicolici, από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, αντίστοιχα, φέρνοντας κοντά μαθητές από τρεις χώρες που μοιράζονται τις ίδιες απορίες και προβληματισμούς σχετικά με τον ψηφιακό γραμματισμό σε μία συνεχώς εξελισσόμενη τεχνολογικά εποχή.
Στ. Καλαφάτης – Επιτακτική αναγκαιότητα ο ψηφιακός γραμματισμός
Σε χαιρετισμό του στην εναρκτήρια εκδήλωση, ο υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας-Θράκης, Σταύρος Καλαφάτης, χαρακτήρισε «επιτακτική αναγκαιότητα» τον ψηφιακό γραμματισμό. «Βρισκόμαστε σε μία εποχή που η τεχνολογία μάς αιφνιδιάζει με νέα επιτεύγματα, νέες δυνατότητες. Πριν γνωρίσουμε τη μία, μας προκαλεί η άλλη. Και δεν μπορούμε παρά να εξοικειωθούμε, να εξοπλιστούμε με τη γνώση της, να την αξιοποιήσουμε στην εκπαίδευση, τη δουλειά, την καθημερινότητά μας. Οι εφαρμογές της μας κατακλύζουν -κι αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για τους νέους- από την υπερπληθώρα πληροφοριών και ειδήσεων. Γιγαντώθηκε έτσι η ανάγκη διαχωρισμού του πλήθους των πληροφοριών και η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης που εξάγει την ποιότητα από την ποσότητα, την αλήθεια από την κατασκευασμένη πληροφορία», τόνισε.
Υπογράμμισε, δε, ότι «το εκπαιδευτικό μας σύστημα δίνει ιδιαίτερη σημασία σ’ αυτό. Ακόμα και μέσα από το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης επισημαίνεται ότι μία από τις κατευθύνσεις που είναι αναγκαίο να προωθηθεί στην εκπαίδευση αφορά την καλλιέργεια της ικανότητας κάθε ατόμου για κριτική προσέγγιση των νέων Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας».
Ο υφυπουργός Μακεδονίας-Θράκης ανέφερε, ακόμη, πως με δεδομένη τη συνεχή ανάπτυξη της τεχνολογίας, η σχολική εκπαίδευση οφείλει να δημιουργήσει συνθήκες, οι οποίες επιτρέπουν σε κάθε μαθητή να κατανοεί τον ρόλο των νέων τεχνολογιών, να τις χρησιμοποιεί, να τις αξιοποιεί, να βελτιώνει την ικανότητά του για την πρόσβαση σ’ αυτές, να αναπτύσσει τις δεξιότητές του. Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε τον «καθοδηγητικό ρόλο» που έχουν οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι «θα λάβουν εργαλεία και εφόδια ώστε να ενσωματώσουν αποτελεσματικά στη διδασκαλία της πρακτικής ανάπτυξης της κριτικής σκέψης και του γραμματισμού των μαθητών τους, στη διάκριση της εγκυρότητας της πληροφορίας.
Χαρακτήρισε πολύ σημαντικό το επιστημονικό δίκτυο συνεργασίας CommuniTIES – Media Literacy in Practice της Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας, σημειώνοντας πως «ο τομέας Μακεδονίας-Θράκης του υπουργείου Εσωτερικών θα είναι πάντα αρωγός στην επίτευξη των στόχων που έχετε θέσει για την προώθηση του πολυγραμματισμού σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και για την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και αντίληψης των μαθητών απέναντι στην πληροφορία».
«Θεμελιώδους σημασίας για μία λειτουργική Δημοκρατία ο ψηφιακός γραμματισμός»
Ο νεοαφιχθείς στο προξενείο των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη Αμερικανός πρόξενος επί οικονομικών θεμάτων, Ισάακ Χάνσεν-Τζόσεφ (Isaac Hansen-Joseph), χαρακτήρισε τον ψηφιακό γραμματισμό ως ένα από τα πλέον σημαντικά ζητήματα της σύγχρονης κοινωνίας, επισημαίνοντας πως το να μπορεί κάποιος να αναπτύσσει κριτική σκέψη σε ό,τι αφορά την επεξεργασία των πληροφοριών που δέχεται, να επαληθεύει τα γεγονότα και να απωθεί αυτούς που «πωλούν» με ευκολία ψέματα, «είναι θεμελιώδους σημασίας για μία λειτουργική Δημοκρατία».
«Η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και της καλής πληροφόρησης αποτελεί προτεραιότητα για το Στέιτ Ντιπάρτμεντ», υπογράμμισε ο Αμερικανός διπλωμάτης και πρόσθεσε: «Κακόβουλες δυνάμεις σε όλον τον κόσμο χρησιμοποιούν αυτές τις μορφές πληροφοριών ως όπλα για να σπείρουν χάος, σύγχυση και διχασμό. Όλα αυτά με στόχο να υπονομεύσουν την ελευθερία και την οικονομική επιτυχία ισχυρών δημοκρατιών».
Αναφέρθηκε, δε, στους ταχύτατους ρυθμούς με τους οποίους αναπτύσσεται η τεχνολογία και στις προκλήσεις με τις οποίες οι πολίτες έρχονται αντιμέτωποι σε ένα τόσο ραγδαία μεταβαλλόμενο περιβάλλον. «Αν και πιστεύω ότι μπορούμε και πρέπει να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία για να κάνουμε τις δημοκρατίες μας να λειτουργούν καλύτερα, πρέπει επίσης να βρούμε έναν τρόπο να διαχειριζόμαστε καλύτερα τις πληροφορίες που δεχόμαστε», σημείωσε τονίζοντας πως η καλύτερη άμυνα απέναντι στην παραπληροφόρηση είναι ένα κοινό που θα έχει λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση, η οποία θα πρέπει να ξεκινάει από τους νέους ανθρώπους, που είναι και η ομάδα-στόχος του προγράμματος που παρουσιάστηκε στη διημερίδα. «Οι καλά πληροφορημένοι πολίτες είναι το κλειδί για ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς», επεσήμανε.
Μεταξύ των ομιλητών ήταν ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του ΑΠΘ Νίκος Παναγιώτου, ο διευθυντής του AETMA Lab, καθηγητής Αύγουστος Τσινάκος, η αναπληρώτρια καθηγήτρια (Τομέας Αμερικανικής Λογοτεχνίας) στο Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας ΑΠΘ Τατιανή Παπατζίκου, o σχολικός σύβουλος Αγγλικών Θεόδωρος Μανιάκας, ο μαθηματικός Μάριος Μαγιολαδίτης, πρόεδρος της ελληνικής Wikimedia Community, ο συντονιστής Σχολικού Έργου, δρ. Απόστολος Παρασκευάς κ.ά.
Το επιστημονικό δίκτυο συνεργασίας CommuniTIES – Media Literacy in Practice της Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας διοργάνωσε την εκδήλωση σε συνεργασία με τους Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου Αγγλικής Ανατολικής και Δυτικής Θεσσαλονίκης, την ΕΠΕΑ – Ένωση Πτυχιούχων Εκπαιδευτικών Αγγλικής, το Εργαστήρι Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης PJL Lab, το Εργαστήρι Προηγμένων Εκπαιδευτικών Τεχνολογιών και Εφαρμογών Κινητών Συσκευών του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος AETMA Lab, το DCN Global, τα Xanthi and Corfu Tech Labs, το Διαπεριφερειακό Θεματικό Δίκτυο Ασφάλεια στο Διαδίκτυο, (Interregional Thematic Network Internet Safety), το DT&S CISCO και την Hellenic U.S. Alumni Association.
