Η μάχη των εκλογών είναι ένας αγώνας που ανέκαθεν επηρέαζε ολόκληρο το έθνος, μήνες νωρίτερα από την καθιερωμένη Κυριακή που θα λάβουν μέρος. Κάθε ξεχωριστός πολιτικός συνδυασμός, έρχεται να μεταβάλει κατά πλειοψηφία τις πτυχές που είχαν εδραιωθεί από προηγούμενους.
του Γιώργου Μπράμου
Το φαινόμενο της ακραίας ψήφου μετά τους δύο μεγάλους παγκοσμίους πολέμους, ξεκίνησε να ξανά εμφανίζεται ύστερα από το 2000 μαζικά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που επηρεάζει όχι μόνο την εθνική πολιτική σε επίπεδο κράτους, αλλά και την διακρατική πολιτική συνοχή των χωρών στις μεταξύ τους σχέσεις. Η ακραία ψήφος αναπτύχθηκε ραγδαία αμέσως μετά την μεγάλη παγκόσμια οικονομική κρίση του (2008) που έπληξε τις περισσότερες χώρες του κόσμου. Κύρια στοιχεία εδραίωσης τέτοιων φαινομένων όπως έχουν παρουσιαστεί είναι κοινωνικό-οικονομικοί παράγοντες όπως, μεταναστευτικές ροές, ανασφάλεια, μακροχρόνια ανεργία και ο δικομματισμός. Που εμφανίσθηκαν όμως ποσοστά ακραίας ψήφου στην χώρα μας, και πως επηρεάστηκε κάθε ένα εκλογικό κέντρο από τα γειτονικά του;
Καθαρός ορισμός για τον χαρακτηρισμό ενός κόμματος ως ακραίο δεν υπάρχει. Έτσι κάποια κύρια ιδεολογικά στοιχεία τους είναι εκείνα που μας βοηθούν να τα αναγνωρίσουμε. Τα ακροδεξιά κόμματα είναι εκείνα που φανερώνουν μια ιδεολογία εθνικισμού, με αυταρχικό χαρακτήρα και έντονες δόσεις λαϊκισμού. Βασισμένα στην ξενοφοβία, τονίζουν την σημασία ενός πολιτισμικά ομοιογενούς έθνους. Τέλος το χαρακτηριστικό του αυταρχισμού επιβάλει υπακοή στους νόμους και την τάξη εντός των συνόρων, αλλά και τον πλήρη έλεγχο αυτών. Από την άλλη μεριά τα ακροαριστερά κόμματα επιζητούν μια «συστημική αλλαγή του καπιταλιστικού συστήματος», και είναι κυρίως τροτσκιστικής ή μαοϊκής καταγωγής. Ακόμα παρατηρούμε τεράστια εχθρότητα προς την φιλελεύθερη δημοκρατία, ενώ είναι ενάντια σε κάθε μορφή συμβιβασμού με «κρατικές αρχές», υπερασπίζονται τον εξωκοινοβουλευτικό αγώνα στους δρόμους, και ορίζουν το κίνημα του αντικαπιταλισμού πολύ πιο αυστηρά.
Μετά την χαρτογράφηση κάθε εκλογικού κέντρου της χώρας, και με τις ευρωεκλογές να προηγούνται χρονικά, θα ξεκινήσω αναλύοντας που εμφανίστηκαν εξτρεμιστικά εκλογικά αποτελέσματα στην επικράτεια, και ποια η επίδραση που δέχτηκε ένα εκλογικό κέντρο από τα 200 πιο κοντινά γειτονικά του.
Τεράστιας σημασίας σημεία είναι αυτά με το πορτοκαλί χρώμα. Στα σημεία αυτά τόσο τα εκλογικά κέντρα που εξετάζουμε, όσο και τα γειτονικά τους, εμφανίζουν ποσοστά ακραίας ψήφου υψηλότερα του μέσου όρου των ευρωεκλογών. Συνεπώς στις περιφέρειες Κεντρική και Δυτική Μακεδονία, Στερεά Ελλάδα και Εύβοια φαίνεται πως επικράτησαν τα ποσοστά ακραίας ψήφου με το κάθε εκλογικό κέντρο να δέχεται μεγάλη επίδραση από τα γειτονικά του. Αντιθέτως τα εκλογικά κέντρα με μωβ χρώμα είναι εκείνα που εμφάνισαν εξίσου μεγάλη συσχέτιση με τα γειτονικά τους, μα ποσοστά ακραίας ψήφου χαμηλότερα του μέσου όρου. Ήπειρος, Πελοπόννησος, Κρήτη, Αιγαίο βλέπουμε πως στέκονται αντίθετα από τα ακραία αυτά φαινόμενα. Τα εκλογικά κέντρα με το μπλε χρώμα είναι εκείνα με ποσοστά κάτω του μέσου όρου, τα οποία βρίσκονται σε περιοχές με υψηλά ποσοστά ακραίας ψήφου, δηλαδή δίχως συσχέτιση. Σημαντικό είναι εδώ να δούμε σαν παραδείγματα τις περιοχές Θεσσαλίας, Έβρου και Θράκης. Ενώ τέλος τα εκλογικά κέντρα με πράσινο χρώμα είναι αυτά όπου επικράτησαν ποσοστά ακραίας ψήφου υψηλότερα του μέσου όρου, με τα γειτονικά τους να εμφανίζουν αντίθετη τάση. Χαρακτηριστικές μειοψηφικές περιοχές είναι μερικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Ακολούθως στις εθνικές εκλογές φαίνεται να μειώθηκαν δραστικά τα φαινόμενα ακραίας ψήφου. Τα σημεία με το πορτοκαλί χρώμα περιορίστηκαν δραστικά. Τα εκλογικά κέντρα και τα γειτονικά τους με υψηλά ποσοστά ακραίας ψήφου, εμφανίζονται μόνο στη Κεντρική Μακεδονία, σε ορισμένα σημεία της Θεσσαλίας και την Αττική. Τα εκλογικά κέντρα με το μπλε χρώμα αυξήθηκαν καθώς επηρεάστηκαν από αυτά τα λιγοστά διάσπαρτα πορτοκαλί σημεία. Αντιθέτως τα εκλογικά κέντρα με μωβ χρώμα είναι εκείνα που επικράτησαν. Ήπειρος, Πελοπόννησος, Κρήτη, Αιγαίο, Θράκη και Έβρο βλέπουμε πως στέκονται αντίθετα από τα φαινόμενα ακραίας ψήφου ατομικά αλλά και συλλογικά. Ενώ ακόμα σταθερές είναι οι περιοχές με τα πράσινα σημεία στον χάρτη και στις δύο εκλογές.
Κλείνοντας στις περιφέρειες Ήπειρος, Θεσσαλία, Θράκη, Πελοπόννησο, Δυτική Ελλάδα, Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου δεν επικράτησε ο πολιτικός εξτρεμισμός. Στις περιοχές αυτές βρίσκονται τα εκλογικά κέντρα με υψηλή επίδραση από τα γειτονιά τους και χαμηλά ποσοστά ακραίας ψήφου τόσο σε εθνικές όσο και ευρωεκλογές. Αντίθετα στην Στερεά Ελλάδα, την κεντρική και Δυτική Μακεδονία, Εύβοια ο πολιτικός εξτρεμισμός επικράτησε. Η ψήφος αντίδρασης χαρακτήρισε τις περιοχές αυτές, τόσο με την υψηλή επίδραση που δέχθηκε κάθε ένα εκλογικό κέντρο, όσο και τα υψηλά ποσοστά ακραίας ψήφου του ίδιου και των γειτονικών του. Εν κατακλείδι τα ακραία εκλογικά αποτελέσματα, κυρίως συγκεντρώθηκαν γύρω από τα μεγάλα αστικά κέντρα της επικράτειας. Πρωτεύουσες νομών και κωμοπόλεις είναι εκείνες που έχουν ακόμα και σήμερα τις μεγαλύτερες πληγές από τις διαδοχικές κρίσεις που έπληξαν την χώρα. Τέλος έτσι τα φαινόμενα πολιτικού εξτρεμισμού βασισμένα στα κοινωνικό-οικονομικά αυτά αποτελέσματα, βρήκαν τρόπο να εδραιωθούν και να χαρακτηρίσουν έτσι αυτές τις περιοχές.
