Αν η ξιφασκία παράλληλα με ένα λαμπρό ολυμπιακό άθλημα είναι και η τέχνη της αποτροπής των χτυπημάτων, η συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία που έγινε το Σάββατο στο κλειστό γήπεδο της ξιφασκίας είχε και χτυπήματα και αποτροπές. Είχε όμως και μπόλικη αμηχανία και μούδιασμα.
Και αυτό το εισέπραττε όποιος βρέθηκε στο εν λόγω γήπεδο στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού, παρά την προσέλευση των παραπάνω από 700 μελών της ΚΕ (όλων των τάσεων) και πολλών από την περιφέρεια. Και στα πηγαδάκια πίσω απ’ το προεδρείο και στον μπουφέ με τους καφέδες, τα σάντουιτς και τα σουβλάκια η συζήτηση είχε να κάνει με το πώς μεταβλήθηκε η ατζέντα για τον ΣΥΡΙΖΑ δυσμενώς με την κασέτα Μιωνή που εμπλέκει τον πρώην υπουργό Νίκο Παππά.
Η παραπάνω εξέλιξη που τρέχει από την προηγούμενη εβδομάδα «μπλόκαρε» το σχέδιο εξωστρέφειας του Αλέξη Τσίπρα, ενώ άλλαξε το περιεχόμενο της κουβέντας και στην ΚΕΑ του κόμματος που υπό ομαλές συνθήκες θα συζητούσε το νέο όνομα (ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία που τελικά επικυρώθηκε και επίσημα), τα οργανωτικά του 3ου συνεδρίου που πάει για φθινόπωρο αλλά και τη λειτουργία του κόμματος ή των ανοιγμάτων του. Τώρα όμως δεν ήταν έτσι. Και μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας να επιχείρησε με τις δύο ομιλίες του (μια εισήγηση γύρω στις 12.30 και ένα κλείσιμο γύρω στις 18.30) να δώσει το σύνθημα της εξωστρέφειας εκ νέου αλλά και της πολεμικής κατά της κυβέρνησης πάνω σε άξονες, ο δρόμος όμως φαντάζει ακανθώδης για τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ το ερώτημα που έθετε κορυφαίο στέλεχος σε πηγαδάκι δημοσιογράφων τα λέει όλα: «Θα μπορούμε να ξαναεμπνεύσουμε την κοινωνία;».
Να το δώσουμε με εικόνες και ατμόσφαιρα: ο φόβος για νέα ηχογραφήματα από τις ημέρες διακυβέρνησης, το «βρώμικο ‘89», που πυροδότησε μια πλατφόρμα του Νίκου Φίλη εντελώς διαφορετική απ’ των άλλων, οι αποστάσεις Τσίπρα – Νίκου Παππά ακόμη και χωροταξικά, η δυναμική εμφάνιση του πρώην υπουργού Ανδρέα Ξανθού, η ενωτικά τοποθέτηση του Ευκλείδη Τσακαλώτου που αιφνιδίασε πολλούς (δεν σήκωσε τους τόνους κατά Παππά όπως στο πρόσφατο Πολιτικό Συμβούλιο), η σύγκλιση για πρώτη φορά στα εκλογικά σενάρια μεταξύ Αλέξη Τσίπρα και Νίκου Βούτση, η οργανωμένη παρουσία πασοκογενών και της ΠΑΣΠ ΑΣΟΕΕ υπό τον Μιχάλη Νικηφόρο αλλά και μια υπόκωφη κουβέντα αν τώρα όντως ο ΣΥΡΙΖΑ «κινδυνεύει να μικρύνει κι άλλο απ’ το 2015». Αν το στοίχημα είναι η εξωστρέφεια για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η περιδίνηση και η αμηχανία είναι δύο νέα δεδομένα στο φόντο της δημοσκοπικής ηγεμονίας Μητσοτάκη αλλά και της σκληρής γραμμής εκ μέρους του Κινήματος Αλλαγής που επαναχαράσσει τη συριζαϊκή γραμμή – κάτι που ακόμη και οι πασοκογενείς το έβλεπαν το Σάββατο. Το ερώτημα «παράταξη ή κόμμα;» έδινε τη θέση του στη μάχη της πολιτικής επιβίωσης, της ανάταξης του χώρου. Η ταυτοτική αναζήτηση τώρα δεν διαμορφωνόταν πάνω στα κείμενα που προηγήθηκαν της ΚΕΑ, όπως το μανιφέστο Χρήστου Σπίρτζη στα «ΝΕΑ» για τον ηγέτη – κόμμα ή το κείμενο των 8 του μεταρρυθμιστικού προοδευτικού ρεύματος που θέλουν άνοιγμα σε ΚΙΝΑΛ και φιλειρηνική διευθέτηση με την Τουρκία. Η ταυτοτική αναζήτηση τώρα είχε να κάνει με το επιζητούμενο πολιτικό σχέδιο που χάνεται στη μετάφραση του ηθικού πλεονεκτήματος. Μπορεί ο Τσίπρας με το επιτελείο του να επιμένει στο νέο κοινωνικό συμβόλαιο και στην πορεία προς τον λαό, και το γήπεδο της ξιφασκίας όμως αποτύπωνε πως η υπόθεση δεν είναι καθόλου εύκολη και πολύ περισσότερο τρομάζει ένας εκλογικός αιφνιδιασμός τώρα. Το σενάριο εκλογών, πλην του έμπειρου Βούτση που το επανέλαβε στην ομιλία του ως πιθανό, το άφησε ανοιχτό για πρώτη φορά και ο Τσίπρας στο κλείσιμό του. Ενα κλείσιμο επίσης που είχε βολές απ’ τη μεριά του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ προς την κυβέρνηση για τα εθνικά θέματα που ακολουθεί, ενώ η επανάκαμψη στη ρητορική της πολύπλευρης εξωτερικής πολιτικής από πολλούς εκλήφθηκε ως κλείσιμο ματιού στον Νίκο Κοτζιά.
Ηταν το πρόσωπο της συνεδρίασης. Παρότι το όνομα του Νίκου Παππά δεν αναφέρθηκε ευθέως στις τοποθετήσεις των άλλων ή στις δύο ομιλίες Τσίπρα, υπονοήθηκε με αιχμές σε κάποιες (με αναφορά σε ηθικό πλεονέκτημα), ενώ η κασέτα Μιωνή που τον εμπλέκει γκρίζαρε τις γραμμές του ΣΥΡΙΖΑ και το κλίμα ανάταξης που ήθελε να επιβάλει ο ίδιος ο Τσίπρας. Για πολλούς, βέβαια, η ίδια η τοποθέτηση του πρώην υπουργού απ’ το βήμα της ΚΕΑ έριχνε την μπάλα στην κερκίδα, ενώ για το επίμαχο θέμα είπε «να είμαστε ένα κόμμα που κάνει αυτοκριτική, και συλλογική και ατομική. Ακόμα και για το παραμικρό, ακόμα κι αν μας ξεφεύγει καμία κουβέντα», κάτι που γενικώς σχολιάστηκε ως εκκωφαντική σιωπή. Ο ίδιος δήλωσε «περήφανος που υπηρετώ με αυτόν τον πήχη αξιών της Αριστερός. Ακριβώς επειδή είμαστε τέτοιοι δεν θα επιτρέψουμε να μας κουνάνε το δάχτυλο αυτοί που πετάνε τα εκατομμύρια δεξιά και αριστερά σαν να είναι αλογόμυγες» σε μια ομολογουμένως εικόνα στριμωγμένου προσώπου.
Ηταν η τοποθέτηση του Σαββάτου. Η ομιλία του Νίκου Φίλη, που διέκοψε πηγαδάκια και ψιθύρους, ήταν ιδεολογική, πολιτική, μα και σε εντελώς άλλη γραμμή απ’ το κλίμα «βρώμικου ‘89» που ορισμένοι θέλανε να καλλιεργήσουν – με θύμα τον ΣΥΡΙΖΑ αυτή τη φορά. Κάθετα αντίθετος με τη λογική αυτή, με αιχμές και αναφορές σε Κουβέλη και Δραγασάκη που το ‘89 ήταν υπουργοί, ο Νίκος Φίλης πήρε το όπλο του εισπράττοντας και χειροκρότημα. «Η Αριστερά υπήρξε δύναμη κάθαρσης τότε, όχι δύναμη συνενοχής. Εκανε πολιτικά λάθη στη συγκεκριμένη συγκυρία – καμία αντίρρηση. Αλλά, ξαναλέω, υπήρξε δύναμη κάθαρσης και όχι πολιτικής συνενοχής. Και αν σήμερα κάτι οφείλει να κάνει, δεν είναι εκπτώσεις από τις αρχές της, αλλά βαθιά και έντιμη αυτοκριτική όπου και όποτε απαιτείται», είπε ο Φίλης. Εντύπωση προκάλεσε και η τοποθέτηση του Ανδρέα Ξανθού. Μίλησε σαν άτυπος αρχηγός των 53. Και δεν μάσησε τα λόγια του: «Να διεκδικήσουμε ξανά την εξουσία με όρους ιδεολογικής καθαρότητας και εντιμότητας», δήλωσε, ενώ πρόσθεσε ότι «ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα» και πως πρέπει να «αποτιμήσουμε αν η ατζέντα σκανδάλων μάς ωφέλησε». Οι αιχμές κατά προεδρικών και Παππά ήταν σαφείς.
Του Δημήτρη Μανιάτη από Τα Νέα