Την προσεχή Τρίτη εισάγεται στην Ολομέλεια το σχέδιο νόμου για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας του νομοσχεδίου στην επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, κυρίαρχα ζητήματα αναδείχθηκαν:
-η αύξηση του ηλικιακού ορίου, στα 54 έτη, των γυναικών στις οποίες δύναται να εφαρμοστεί η μέθοδος ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Θα πρέπει να έχει προηγηθεί σχετική άδεια της Εθνικής Αρχής Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, για τις γυναίκες 50 ετών και μιας ημέρας έως 54 ετών.
– Η δυνατότητα κρυοσυντήρησης ωαρίων όχι μόνο για ιατρικούς, αλλά και για κοινωνικούς λόγους.
– Η κατάργηση της απαίτησης συναίνεσης του συζύγου για την κρυοσυντήρηση ωαρίων από τη γυναίκα που το επιθυμεί. Προβλέπεται μόνο η επίσημη ενημέρωση του συζύγου-συντρόφου από τη μονάδα ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ή την Τράπεζα Κρυοσυντήρησης. Επιτρέπεται στη διαζευγμένη γυναίκα να κάνει χρήση των συγκεκριμένων ωαρίων της, χωρίς τη συναίνεση του συζύγου-συντρόφου.
-Η κατάργηση του ανωτάτου ορίου παράτασης στη διάρκεια κρυοσυντήρησης. Πλέον η διάρκεια κρυοσυντήρησης μπορεί να παρατείνεται για 5 έτη κάθε φορά με έγγραφη αίτηση των δικαιούχων χωρίς ανώτατο όριο παράτασης.
-Οι τρεις επιλογές που θα έχει ο δότης: την πλήρη ανωνυμία δότη/δότριας, την πλήρη επωνυμία, τη σχετική επωνυμία ώστε το τέκνο, όταν ενηλικιωθεί, θα μπορεί να λάβει γνώση των προσωπικών στοιχείων του/της δότη/δότριας γενετικού υλικού. Ο δότης προστατεύεται από κάθε αξίωση αναγνώρισης πατρότητας, καθώς και όλων των δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτή.
-Η ίδρυση και λειτουργία μονάδας ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και Τράπεζας Κρυοσυντήρησης με ειδικό εργαστήριο, αποκλειστικά για τα άτομα με HIV. Διασφαλίζεται η δυνατότητα ατόμων που πάσχουν από HIV να υποβληθούν σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, πάντα όμως με τον έλεγχο και με την ειδική άδεια από την Αρχή για τεχνητή σπερματέγχυση ή εξωσωματική γονιμοποίηση, εφόσον πληρούν τα κριτήρια που ορίζονται από τον νόμο για θεραπεία.
-Οι προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρούνται για αλλαγή χαρακτηριστικών φύλου ανήλικων ίντερσεξ ατόμων.
Κατά τη σημερινή β΄ανάγνωση του σχεδίου νόμου στην επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, η εισηγήτρια της ΝΔ Έλενα Ράπτη, είπε ότι με τις τιθέμενες διατάξεις εκσυγχρονίζεται το πλαίσιο της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και διασφαλίζονται τα δικαιώματα της γυναίκας. «Με σεβασμό στις συστάσεις της Εθνικής Αρχής Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής διασφαλίζουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό το δικαίωμα των γυναικών στην τεκνοποίηση. Ο υπουργός Υγείας κινήθηκε σε αυτό το θέμα με τόλμη και αποφασιστικότητα. Το σχέδιο νόμου που συζητάμε σήμερα, φέρνει επαναστατικές αλλαγές, ευεργετικές διατάξεις για τις γυναίκες κάθε ηλικίας, που θέλουν να δημιουργήσουν οικογένεια», είπε η Έλενα Ράπτη.
Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Ειρήνη Αγαθοπούλου, επέμεινε στην άποψη ότι το ηλικιακό όριο για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, δεν πρέπει να μεταβληθεί, τουλάχιστον τώρα, μέχρι να υπάρξουν στατιστικά στοιχεία και να αποτιμηθεί το προηγούμενο ηλικιακό όριο των 52 ετών που ισχύει εδώ και μερικούς μήνες (σσ με το νομοσχέδιο γίνεται 54 έτη). Όπως εξάλλου είπε, χρήζει μεγαλύτερης διαβούλευσης και το ηλικιακό όριο της γυναίκας, και το θέμα της ανωνυμίας /επωνυμίας του δότη/δότριας, όπως και τα θέματα της παρένθετης μητρότητας, η διάρκεια της κρυοσυντήρησης και η δωρεά γενετικού υλικού μεταξύ συγγενών. Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ είπε ότι κινείται σε προοδευτική κατεύθυνση η άρση της συναίνεσης του συντρόφου/συζύγου για τη φύλαξη γενετικού υλικού.
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Γιώργος Φραγγίδης, χαρακτήρισε θετική τη θέσπιση κρύοσυντήρησης και για κοινωνικούς λόγους, την κατάργηση του ανώτατου χρονικού ορίου παράτασης κρυοσυντήρησης, την αποσύνδεση της κρυοσυντήρησης από τη συναίνεση του συζύγου ή του συντρόφου. Ο κ. Φραγγίδης στάθηκε όμως σε τρεις πρόνοιες του νομοσχεδίου, για τις οποίες τόνισε ότι θα έπρεπε να υπάρχει τεκμηρίωση από τους ειδικούς: «Οι ρυθμίσεις για την αύξηση της ηλικίας φυσικής ικανότητας αναπαραγωγής στην περίπτωση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής από το 50ό στο 54ο έτος, το μικτό σύστημα στην ανωνυμοποίηση ή γνωστοποίηση πληροφοριών του δότη και η δυνατότητα δωρεάς γενετικού υλικού από συγγενείς σε πλάγια γραμμή -τρία άρθρα δηλαδή- απαιτούν τη λήψη γνώμης από ειδικούς», είπε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ.
«Οι νομοθετικές αλλαγές και οι ρυθμίσεις που προβάλλει η κυβέρνηση και μέσω του νομοσχεδίου, δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να κρύψουν μια σειρά πλευρές της αντιλαϊκής πολιτικής που ναρκοθετεί τη ζωή και τα όνειρα των νέων ανθρώπων των νέων ζευγαριών. Για ένα πολύ μεγάλο μέρος γυναικών που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά, ο βασικός ανασταλτικός παράγοντας που τις αναγκάζει να μεταθέτουν δηλαδή χρονικά αυτή την άποψη, είναι οι άσχημοι όροι δουλειάς και ζωής», είπε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Γιώργος Λαμπρούλης.
«Η Νέα Δημοκρατία επικαλείται την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, αλλά, παρόλα αυτά, δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι αυτό συνεπάγεται και αύξηση της ηλικίας φυσικής αναπαραγωγικής ικανότητας για τις γυναίκες», ανέφερε η Μαρία Αθανασίου, ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης. Αντίθετα, όπως επισήμανε, υπάρχουν στοιχεία για το ότι η κύηση σε μεγάλη ηλικία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών για τις γυναίκες και επιπλέον η ηλικιακή ομάδα 50-54 μπορεί να κυοφορήσει κατά ένα μεγάλο ποσοστό με ωάρια από δότρια. Για την εισαγωγή της συγγενικής γενετικής δωρεάς, η Μαρία Αθανασίου προειδοποίησε ότι θα έχει πολλαπλές επιπτώσεις σε βιολογικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο οικογενειακών σχέσεων.
Κριτήριο για την κυβέρνηση ήταν η κερδοφορία των κέντρων της ιατρικής υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, είπε η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25 Μαρία Απατζίδη και υπογράμμισε ότι θα έπρεπε να έχει προηγηθεί δημόσιος διάλογος. Η βουλευτής του ΜέΡΑ25 εκτίμησε ότι η προσφορά του γενετικού υλικού από συγγενικά πρόσωπα, επιβαρύνει πολυεπίπεδα τις οικογενειακές σχέσεις. «Το ερώτημα που τίθεται είναι τι θα γίνεται με το αχρησιμοποίητο γενετικό υλικό. Το να διατηρούμε επ’ αόριστον τα γονιμοποιημένα ωάρια μέσω κρυοσυντήρησης προκαλεί ζητήματα βιοηθικής τάξης, τα οποία εσείς παραβλέπετε νομίζω μπροστά στο κέρδος», είπε η Μαρία Απατζίδη, που δήλωσε επιφυλάξεις και για την αύξηση του ηλικιακού ορίου των γυναικών για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
«Θεωρούμε ότι οι διατάξεις αυτές είναι διατάξεις έτοιμες να έρθουν. Είναι έτοιμες να έρθουν, γιατί ένα μεγάλο μέρος από αυτές εφαρμόζονται. Εφαρμόζονται, μας έχει ξεπεράσει η κοινωνία. Βγαίνουν δημοσιογράφοι, παρουσιάστριες -τις βλέπετε- και λένε ότι “έκανα κοινωνική κρυοσυντήρηση”», σχολίασε ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης. O υπουργός άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο κάποιων βελτιωτικών τροποποιήσεων, ενόψει της συζήτησης στην ολομέλεια. Σε σχέση με την αύξηση του ηλικιακού ορίου για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, ο υπουργός Υγείας είπε ότι η κυβέρνηση δεν αποδέχεται την κριτική ως προς το αν οι γονείς θα είναι μεγάλοι ή μικροί. «Όταν υπάρχει ένα καλύτερο προσδόκιμο ζωής αυτομάτως και περισσότερα χρόνια υπολογίζεις ότι μπορεί να είναι η μητέρα με το παιδί», είπε ο υπουργός Υγείας και σημείωσε: «Για την υγεία της γυναίκας που πραγματικά αυτός είναι ο έντονος βασικός προβληματισμός, προσπαθούμε να βάλουμε τα περισσότερα ασφαλιστικά κριτήρια».
