Το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κατέθεσε απόψε στη Βουλή το νέο αναπτυξιακό νομοσχέδιο.
Σκοπός των ρυθμίσεων του νομοσχεδίου, είναι η προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης μέσω της επιτάχυνσης των διαδικασιών και της χορήγησης κινήτρων σε στοχευμένες δραστηριότητες για την εξωστρέφεια, για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, τη στήριξη καινοτόμων επενδύσεων και όσων επιδιώκουν την εισαγωγή νέων τεχνολογιών της «Βιομηχανίας 4.0», της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης, την ενίσχυση της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας, καθώς και για την ενίσχυση των περιοχών που εντάσσονται στο Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης.
Εισάγονται αποτελεσματικές και αποδοτικές διαδικασίες αξιολόγησης και ελέγχου υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων και προβλέπεται αξιολόγηση εντός 45 ημερών από τη λήξη του καθεστώτος, ή εντός 30 ημερών για τις περιπτώσεις της άμεσης αξιολόγησης.
Με τις αξιολογούμενες ρυθμίσεις θεσπίζονται 13 καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων σε επενδυτικά σχέδια, με θεματική στόχευση αντί μίας οριζόντιας διάστασης και τα οποία δύνανται να υπάγονται σε μια ή περισσότερες από τις παρακάτω κατηγορίες:
1. Ψηφιακός και τεχνολογικός μετασχηματισμός επιχειρήσεων
2. Πράσινη μετάβαση – Περιβαλλοντική αναβάθμιση επιχειρήσεων
3. Νέο επιχειρείν
4. Δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση
5. Έρευνα και εφαρμοσμένη καινοτομία
6. Αγροδιατροφή – Πρωτογενής παραγωγή και μεταποίηση γεωργικών προϊόντων – Αλιεία
7. Μεταποίηση – εφοδιαστική
8. Επιχειρηματική εξωστρέφεια
9. Ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων
10. Εναλλακτικές μορφές τουρισμού
11. Μεγάλες επενδύσεις
12. Ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας
13. Επιχειρηματικότητα 360ο.
11842389Κίνητρα
Εξειδικεύονται τα είδη, το περιεχόμενο και ο τρόπος καταβολής των προβλεπόμενων ενισχύσεων [φορολογική απαλλαγή, επιχορήγηση, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου], οι εντάσεις και τα ύψη αυτών αναλόγως του χαρακτήρα τους ως περιφερειακού ή μη, καθώς και τα ανώτατα ποσά των ενισχύσεων. Επιπροσθέτως, προσδιορίζονται οι πηγές χρηματοδότησης για το σύνολο των ανωτέρω ειδών ενίσχυσης πλην της φορολογικής απαλλαγής [κάλυψη από ΠΔΕ από εθνικούς πόρους ή Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) ή από άλλους χρηματοδοτικούς οργανισμούς]. Σε περίπτωση μη τήρησης των προβλεπόμενων όρων για τα ποσά ενίσχυσης, προβλέπεται επιστροφή ή και ανάκτηση καθώς και επιβολή κυρώσεων.
Πιο αναλυτικά, οι επιλέξιμες δαπάνες των επενδυτικών σχεδίων για τις οποίες χορηγούνται περιφερειακές ενισχύσεις, είναι μεταξύ άλλων:
α. Επενδυτικές δαπάνες σε ενσώματα στοιχεία ενεργητικού και συγκεκριμένα δαπάνες για:
αα. Την κατασκευή, την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό κτιριακών εγκαταστάσεων, καθώς και ειδικών και βοηθητικών εγκαταστάσεων των κτιρίων, και για κατασκευές για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία και στα εμποδιζόμενα άτομα, καθώς και διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου.
αβ. Την αγορά του συνόλου ή και μέρους των υφιστάμενων παγίων στοιχείων ενεργητικού, όπως κτίρια, μηχανήματα και λοιπός εξοπλισμός επιχειρηματικής εγκατάστασης, υπό τις εξής προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικώς:
i. η επιχειρηματική εγκατάσταση έχει κλείσει,
ii. η αγορά πραγματοποιείται από τον φορέα του επενδυτικού σχεδίου, ο οποίος δεν σχετίζεται με τον πωλητή της επιχειρηματικής εγκατάστασης εκτός εάν πρόκειται για μικρή επιχείρηση, η οποία αποκτάται από υπάλληλο του αρχικού ιδιοκτήτη,
iii. η σχετική συναλλαγή πραγματοποιείται υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς. Από τις εν λόγω επιλέξιμες δαπάνες αφαιρείται το κόστος στοιχείων του ενεργητικού, τα οποία έχουν στο παρελθόν επιχορηγηθεί ή επιδοτηθεί μέσω αναπτυξιακών νόμων ή άλλων καθεστώτων ενισχύσεων πριν από την αγορά τους,
αγ. Την αγορά και εγκατάσταση καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών εγκαταστάσεων και των μεταφορικών μέσων που κινούνται εντός του χώρου της εντασσόμενης μονάδας.
αδ. Τα μισθώματα της χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, του οποίου αποκτάται η χρήση, υπό την προϋπόθεση ότι στη σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) προβλέπεται ότι ο εξοπλισμός περιέρχεται στην κυριότητα του μισθωτή, κατά τη λήξη της σύμβασης. αε. Τον εκσυγχρονισμό ειδικών εγκαταστάσεων που δεν αφορούν σε κτίρια, και μηχανολογικών εγκαταστάσεων,
β. Επενδυτικές δαπάνες σε άυλα στοιχεία ενεργητικού, και συγκεκριμένα δαπάνες για:
βα. Τη μεταφορά τεχνολογίας, μέσω της αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αδειών εκμετάλλευσης, ευρεσιτεχνιών, τεχνογνωσίας και μη κατοχυρωμένων τεχνικών γνώσεων,
ββ. συστήματα διασφάλισης και ελέγχου ποιότητας, πιστοποιήσεων, προμήθειας και εγκατάστασης λογισμικού και συστημάτων οργάνωσης της επιχείρησης.
Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι ενισχυόμενες δαπάνες για άυλα στοιχεία ενεργητικού δεν μπορούν να υπερβούν το 30% του συνόλου των ενισχυόμενων δαπανών περιφερειακών ενισχύσεων. Για τις ΜμΕ το ανώτατο ποσοστό διαμορφώνεται στο 50%.
γ. Το μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας, που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της πραγματοποίησης του επενδυτικού σχεδίου υπολογίζεται για δύο έτη από τη δημιουργία κάθε θέσης.
Είδη ενισχύσεων
Στα επενδυτικά σχέδια τα οποία υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων του νόμου παρέχονται τα ακόλουθα είδη ενισχύσεων:
α. Φορολογική απαλλαγή, η οποία συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση την οικεία φορολογική νομοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, αφαιρουμένου του φόρου του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας που αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται από τους εταίρους. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου ή και της αξίας του καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, ο οποίος αποκτάται με χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) και συνιστά ισόποσο αποθεματικό, το οποίο τηρείται σε διακριτό λογαριασμό στις οικονομικές τους καταστάσεις.
β. Επιχορήγηση, η οποία συνίσταται στη δωρεάν παροχή από το Δημόσιο χρηματικού ποσού, για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου και προσδιορίζεται ως ποσοστό αυτών.
γ. Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία συνάπτεται για την απόκτηση καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, προσδιορίζεται ως ποσοστό επί της αξίας απόκτησής τους και εμπεριέχεται στις καταβαλλόμενες δόσεις. Η επιδότηση της χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) δεν μπορεί να υπερβαίνει τα επτά (7) έτη, και η προθεσμία άρχεται από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της επένδυσης.
δ. Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο μέρους του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο και για τις οποίες δεν λαμβάνεται καμία άλλη κρατική ενίσχυση.
ε. Χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο καθεστώς «Νέο Επιχειρείν», που συνίσταται στην επιδότηση επιτοκίου δανείων μειωμένης εξασφάλισης ή των εξόδων ασφάλισης των δανείων υψηλού κινδύνου που καταβάλλονται στα πιστωτικά ιδρύματα που τα χορηγούν.
Τα είδη ενισχύσεων των περ. α ́, β ́ και γ ́ παρέχονται μεμονωμένα ή συνδυαστικά και συνυπολογίζονται για τον καθορισμό του συνολικού ποσού ενίσχυσης του κάθε επενδυτικού σχεδίου. Το είδος ενίσχυσης της περ. δ’ παρέχεται αυτοτελώς και μόνο για τις δαπάνες του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας.
Αξιολόγηση
Ακόμη, ρυθμίζονται ζητήματα αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων:
– Αξιοποιούνται το Εθνικό Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών (Ε.Μ.Π.Α.), του άρθρου 7 του π.δ. 33/2011 καθώς και το Μητρώο Ορκωτών Ελεγκτών – Λογιστών, που συστήνεται με υπουργική απόφαση
– Παρέχεται εξουσιοδότηση για τη σύσταση, με υπουργική απόφαση Επιτροπής Αξιολόγησης Επενδυτικών Σχεδίων,
– Συστήνεται επίσης επιτροπή εξέτασης των ενστάσεων,
– Ορίζεται ότι η διενέργεια των ελέγχων των επενδυτικών σχεδίων πραγματοποιείται από τα μέλη του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Ελεγκτών (Ε.Μ.Π.Ε.) του π.δ. 33/2011 ή ορκωτό ελεγκτή – λογιστή ή ελεγκτική εταιρεία, κατ’ επιλογή του φορέα,
– Παρέχεται η εξουσιοδότηση για τη σύσταση, με υπουργική απόφαση των οργάνων ελέγχου επενδύσεων. Με την ίδια απόφαση ορίζεται ο αριθμός των μελών τους, ο χρόνος και ο τρόπος συγκρότησής τους, οι αρμοδιότητές τους, το αντικείμενο του ελέγχου, το χρονικό διάστημα εντός του οποίου υποχρεούνται να διενεργήσουν τον έλεγχο και να παραδώσουν την έκθεσή τους, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα,
– Περιλαμβάνεται πρόβλεψη για διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου ποσοστού, 30% τουλάχιστον ετησίως επί του συνόλου των επενδυτικών σχεδίων, με τις σχετικές κυρώσεις σε περίπτωση αποκλίσεων ή/και ανακριβών δηλώσεων ή άλλων σοβαρών παραβάσεων.
– Συστήνεται, με υπουργική απόφαση Επιτροπή Διαχείρισης Μητρώων και Ελέγχου Διαδικασιών καθώς και Επιτροπή Αξιολόγησης Τροποποιήσεων Αποφάσεων Υπαγωγής, με τις οριζόμενες αρμοδιότητες,
– Σε κάθε φορέα υπαγωγής επενδυτικών σχεδίων συστήνεται, με απόφασή του, γνωμοδοτική επιτροπή για την έκδοση αποφάσεων ανάκλησης και επιστροφής ενισχύσεων, καθώς και του τρόπου συμμόρφωσης προς δικαστικές αποφάσεις και συστάσεις ελεγκτικών οργάνων για επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των οριζόμενων αναπτυξιακών νόμων.
Μεταβατικές διατάξεις
Επιπλέον, ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος του αναπτυξιακού νόμου και περιλαμβάνονται εξουσιοδοτήσεις για τη ρύθμιση επιμέρους θεμάτων για μεταβατικής ισχύος διατάξεις. Μεταξύ άλλων, προβλέπονται και τα ακόλουθα:
– Με κοινή απόφαση των συναρμόδιων υπουργών δύναται να υπάγονται στον υπό ψήφιση νόμο και επενδυτικά σχέδια για ενισχύσεις με βάση άλλες κανονιστικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατόπιν εξειδίκευσης των όρων και προϋποθέσεων υπαγωγής,
– Με υπουργική απόφαση δύναται να ανατίθεται στον Ενδιάμεσο Φορέα Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» (ΕΦΕΠΑΕ) ή σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων υπό όρους και προϋποθέσεις,
– Με ΚΥΑ καθορίζεται το ελεγκτικό πλαίσιο, βάσει του οποίου διενεργούνται οι έλεγχοι.
– Με κοινή απόφαση των συναρμόδιων υπουργών μπορεί να προκηρυχθεί, κατ’ εξαίρεση, καθεστώς στον τομέα της ναυπηγίας, κατόπιν προηγούμενης έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
– Επενδυτικά σχέδια τα οποία έχουν υπαχθεί στους νόμους 4399/2016, 3908/2011, 3299/2004, 2601/1998 και 1892/1990 εξακολουθούν να διέπονται από το ίδιο θεσμικό πλαίσιο.
– Επενδυτικά σχέδια που έχουν υποβληθεί στα καθεστώτα ενισχύσεων του ν. 4399/2016 και για τα οποία δεν έχουν εκδοθεί αποφάσεις υπαγωγής ή απόρριψης μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2021, εξετάζονται σύμφωνα με τον ν. 4399/2016 και το οικείο καθεστώς ενίσχυσης αυτού.
– Σε περιπτώσεις που μετά από την 1η Ιανουαρίου 2022 εκδίδονται αποφάσεις υπαγωγής και μόνο εφόσον το ύψος ενίσχυσής τους υπερβαίνει τα όρια του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων 2022 – 2027 πραγματοποιείται η προσαρμογή στα νέα όρια.
– Για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν ήδη υποβληθεί έως τη δημοσίευση του υπό ψήφιση νόμου στη γενική γραμματεία Βιομηχανίας του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι κανονιστικές αποφάσεις που ισχύουν για την υλοποίησή τους και αφορούν στις διαδικασίες ελέγχου, ολοκλήρωσης και καταβολής των ενισχύσεων.
