«Πιστεύω ότι από τον Μάιο και μετά η πανδημία, με το συνδυασμό εμβολίων και εποχικότητας, θα ηττηθεί και θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα» δηλώνει στα «Παραπολιτικά» και τον Κώστα Παπαχλιμίντζο ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης.
Πότε υπολογίζετε ότι θα φτάσουμε στο «σημείο μηδέν», την άρση, δηλαδή, σχεδόν όλων των περιοριστικών μέτρων και την επιστροφή στη λεγάμενη «κανονικότητα»;
Η ερώτηση εμπεριέχει αναπόφευκτη αβεβαιότητα. συνυφασμένη με την αποτελεσματικότητα τόσο της Εθνικής Εκστρατείας Εμβολιασμού όσο και των επιδόσεων που θα υπάρξουν σε ό,τι αφορά την τήρηση των μέτρων κατά της πανδημίας στους επόμενους μήνες. Στον Προϋπολογισμό έχουμε μέτρα ενίσχυσης κλάδων που πλήττονται για όλο το πρώτο τετράμηνο του 2021. Μετά πιστεύω ότι η πανδημία, με τον συνδυασμό εμβολίων και εποχικότητας. θα ηττηθεί και θα επιστρέφουμε στην κανονικότητα. Με το μέλλον, όμως, δεν κλείνεις ραντεβού. Σαράντα με πενήντα ημέρες απόκλιση είναι πιθανή, δεν θα επηρεάσει όμως σημαντικά τους αριθμούς, αν αφορά η απόκλιση αυτή την «ουρά» της πανδημίας.
Η άρση του lockdown δεν θα γίνει τελικά στις 30 Νοεμβρίου. Αν παραταθεί βαθιά μέσα στον Δεκέμβριο, ενδέχεται να αλλάξουν οι προβλέψεις για την ύφεση του 2020 και άλλα βασικά μεγέθη του Προϋπολογισμού;
Εχουμε υπολογίσει και κάποιες ημέρες του Δεκεμβρίου κλειστές. Αν το κλείσιμο πάει πιο μακριά και αφορά πολύ μεγάλο μέρος του μήνα, θα υπάρχουν αντίστοιχες επιπτώσεις. Αυτό είναι αυτονόητο.
Υπάρχει περίπτωση να αυξηθεί η λεγάμενη «περίμετρος» των μέτρων στήριξης, να περιληφθούν, δηλαδή, το προσεχές διάστημα και κατηγορίες εργαζομένων ή ανέργων που δεν έχουν λάβει κάποια ενίσχυση έως τώρα;
Η κάλυψη που κάνουμε είναι πάντα δυναμική, με βάση τις πραγματικές ανάγκες, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα χρήματα που ξοδεύουμε είναι δανεικά -θα κληθούμε στο μέλλον να τα δώσουμε πίσω- και οι πόροι πεπερασμένοι. Η Ελλάδα έχει ήδη πολύ υψηλό χρέος, που έχει μεν καλή διάρθρωση και χαμηλά επιτόκια, όμως πρέπει σε κάθε φάση να διατηρεί τη βιωσιμότητά του. Θα συνεχίσουμε να διορθώνουμε τα λάθη που αναπόφευκτα κάνουμε και να δίνουμε βοήθεια με βάση τις συνθήκες που διαμορφώνονται, αλλά και με τους πόρους που ρεαλιστικά διαθέτουμε.
Ο Αλέξης Τσίπρας κατήγγειλε ότι η χώρα μας είναι προτελευταία στην Ευρώπη σε επιπρόσθετες δαπάνες για την Υγεία την περίοδο της πανδημίας, στηριζόμενη σε πίνακα του ΟΟΣΑ, τον οποίο αμφισβητείτε. Πόσο ψηλά, λοιπόν, είναι η Ελλάδα διεθνώς σε δαπάνες για την Υγεία, αλλά και σε δαπάνες για τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας, τη φετινή χρονιά;
Ο ΟΟΣΑ δεν έχει πρόσφατα στοιχεία. Εχει τα στοιχεία που λαμβάνει από την εκτέλεση του Προϋπολογισμού μας των προηγούμενων μηνών. Οι πραγματικές επιπλέον δαπάνες που έχουμε φέτος για την Υγεία προκύπτουν αδιάσειστα μόνο από τον Προϋπολογισμό μας, όπου προβλέπονται πρόσθετες δαπάνες για την Υγεία ύψους 786 εκατ. ευρώ. Προσωπικά δεν αρνήθηκα σε όλη την περίοδο αυτή καμία δαπάνη για την πανδημία στο υπουργείο Υγείας. Αλλά στην πρώτη φάση, που το lockdown έφερε πολύ νωρίτερα αποτέλεσμα, κάποιες δαπάνες δεν χρειάστηκαν καν, όπως, π.χ., οι δαπάνες για επίταξη ιδιωτικών κλινών, αφού δεν είχαμε, όπως έχουμε τώρα, μεγάλο αριθμό ασθενών COVID και διασωληνώσεων. Οι έκτακτες δαπάνες γίνονται και πρέπει να γίνονται ανάλογα με τις ανάγκες. Για τις μόνιμες δαπάνες -κυρίως επενδυτικές, που πράγματι χρειάζεται το ΕΣΥ- αφιερώνουμε σημαντικούς πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, που, όταν οριστικοποιηθεί η πρόταση, στις αρχές του 2021, θα παρουσιαστούν αναλυτικά με τη μορφή νέων έργων και προγραμμάτων. Για τη στήριξη της οικονομίας φέτος θα υπερβούμε τα 24 δισ, μεγάλο μέρος των οποίων θα είναι δημοσιονομικό. Ηδη την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές μόνο για την επιστρεπτέα 4 έχουμε ξεπεράσει τα 1,8 δισ ευρώ. Η αγορά το ξέρει, γιατί βλέπει τη βοήθεια έμπρακτα να έρχεται την πιο κρίσιμη στιγμή.
Η χώρα μας παραδοσιακά αδυνατεί να απορροφήσει τα περίπου 20 δισ. της κάθε προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ. Πώς θα απορροφήσει τώρα τα 32 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης, σε μικρότερη μάλιστα χρονικά περίοδο;
Αλλάζοντας ριζικά νοοτροπία, νομοθεσία και με έναν αντίστοιχο σχεδίασμά που να ανταποκρίνεται στην πρόκληση που αντιμετωπίζουμε. Παραδείγματος χάριν, αλλάζει στο αμέσως επόμενο διάστημα η νομοθεσία των δημόσιων έργων και προμηθειών, ο Ν.4412, που θα γίνει πολύ πιο σφιχτός στις προθεσμίες, αντιγραφειοκρατικός και θα αποθαρρύνει τις αναίτιες δικαστικές προσφυγές. Επιταχύνουμε τις αδειοδοτήσεις παντού και θα θεσμοθετήσουμε ειδικά οικονομικά κίνητρα για όσους δημοσίους υπαλλήλους έχουν την ευθύνη των αναθέσεων και κάνουν καλά και γρήγορα τη δουλειά τους. Επίσης, θα ψηφιοποιήσουμε παντού τις σχετικές διαδικασίες. Το σημαντικότερο, όμως, είναι να συνοδευτούν όλα αυτά από μια αντίστοιχη αλλαγή νοοτροπίας. Στο κράτος προπαντός, αλλά όχι μόνο στο κράτος. Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μια ευκαιρία μοναδική και πρέπει όλοι να βάλουν πλάτη για να την αξιοποιήσουμε. Κόμματα, κοινωνικοί φορείς, συνδικαλιστικές ενώσεις, τραπεζικό σύστημα, ιδιωτικός τομέας, οι πάντες πρέπει να αντιμετωπίσουν την πρόκληση αυτή ως στόχο εθνικό που ενώνει και κινητοποιεί.
Πόσα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης εκτιμάτε ότι θα εισρεύσουν στη χώρα το 2021; Ποιες είναι οι πρώτες προτεραιότητες από τα έργα και τις υπηρεσίες που θέλετε να χρηματοδοτηθούν με τα χρήματα αυτά;
Τα χρήματα μαζί με το REACT-EU θα ξεπεράσουν τα 5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τεράστιο ποσό, που θα δώσει μια αποφασιστική ώθηση στην ανάκαμψη. Από τα χρήματα αυτά το REACT-EU θα καλύψει άμεσες ανάγκες του συστήματος Υγείας, των επιχειρήσεων και των εργαζομένων που πλήττονται από την κρίση και το Ταμείο Ανάκαμψης επενδύσεις και προγράμματα, που θα μπορέσουν να έχουν υψηλούς ρυθμούς απορρόφησης από τις αρχές του επόμενου χρόνου, όπως είναι προγράμματα κατάρτισης, προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας σε επιχειρήσεις και σε κατοικίες, προγράμματα ψηφιοποίησης και κάποια έργα με υψηλό βαθμό ωρίμανσης.
Αναλύσεις σημειώνουν ότι οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης θα κατευθυνθούν κυρίως σε μεγάλες και μεσαίες εταιρείες και δεν θα επωφεληθούν καθόλου οι μικρές επιχειρήσεις κ.λπ. Είναι αυτό κομμάτι του σχεδιασμού σας;
Το Ταμείο Ανάκαμψης από τη δομή του είναι ένα Ταμείο για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Ολοι όσοι ζουν στη χώρα θα ωφεληθούν από αυτό με πάρα πολλούς τρόπους. Αμεσα, όσοι έχουν τη διάθεση να κάνουν επενδύσεις -μικροί, μεσαίοι και μεγάλοι- με αυξημένη επιδότηση των μικρότερων σε σχέση με τους μεγάλους, ιδίως στους κεντρικούς στόχους που θέτει η Ευρώπη για το Ταμείο, όπως είναι ο πράσινος και ο ψηφιακός μετασχηματισμός. Εμμεσα, από τα προγράμματα που έχουν πολύ υψηλή διάχυση στην οικονομία, όπως, για παράδειγμα, τα προγράμματα τύπου «Εξοικονομώ», που κινητοποιούν ολόκληρους κλάδους και κατηγορίες που κυριαρχούνται από μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Συνολικά το πακέτο θα μας δώσει επίσης έμμεσα δημοσιονομικό χώρο για να συνεχίσουμε την πορεία μείωσης φόρων και εισφορών που αρχίσαμε πριν από την πανδημία και συνεχίζουμε σήμερα με προσωρινά μέτρα, τα οποία ελπίζω να μονιμοποιήσουμε όταν η κρίση αυτή θα τελειώσει. Θα επιτρέψει, επίσης, τη θεαματική βελτίωση της ποιότητας και της ταχύτητας των δημόσιων υπηρεσιών, κάτι που κατεξοχήν ωφελεί τις μικρότερες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν πολύ υψηλότερη διαχειριστική επιβάρυνση για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της γραφειοκρατίας σε σχέση με τον τζίρο τους απ’ ό,τι συμβαίνει για τις μεγαλύτερες εταιρείες.
Την προηγούμενη δεκαετία στη δημοσιονομική πολιτική κυριάρχησαν οι μειώσεις μισθών και συντάξεων και οι αυξήσεις φόρων ή η επιβολή νέων. Το «μείγμα» σας για την επόμενη δεκαετία δεν έχει κανένα από τα τρία στοιχεία; Μπορούν οι πολίτες να είναι βέβαιοι γΓ αυτό;
Μπορούν, με την προϋπόθεση ότι θα διαχειριστούμε την κρίσιμη αυτή φάση με σύνεση και σωφροσύνη και ως κράτος και ως κοινωνία. Στον κόσμο αυτόν τίποτε δεν χαρίζεται. Η δημοσιονομική ευστάθεια και η ικανότητά μας να έχουμε ικανοποιητική πρόσβαση στις αγορές είναι ένας διαρκής και αδιάκοπος αγώνας και δεν πρέπει να θεωρούμε ποτέ τίποτε αυτονόητο, όπως συνέβαινε στην προ μνημονίων εποχή.
Η κρατική στήριξη στην αεροπορική εταιρεία Aegean από άλλους θεωρείται υπερβολική σε ύψος και από άλλους περιορισμένη σε ανταλλάγματα προς το Δημόσιο. Ποια είναι η δική σας θέση;
Είναι αυτή που πρέπει, με βάση τις συνθήκες. Δεν έχει σχέση με την τεράστια βοήθεια που δίνουν στις δικές τους αεροπορικές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεν πρέπει, όμως, ποτέ να ξεχνάμε ότι ο τουρισμός μας, τη σημασία του οποίου στη δική μας οικονομία διαπιστώσαμε εμπράκτως αυτήν τη χρονιά με δραματικό τρόπο, είναι κατά κύριο λόγο αεροπορικός. Δεν γίνεται με τρένα και αυτοκίνητο, όπως σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. 0 κλάδος των αερομεταφορών, ειδικά για τη δική μας οικονομία, είναι στρατηγικής σημασίας.
