Ολοκληρώθηκε από την επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής η συζήτηση του νομοσχεδίου για την αδειοδοτική διαδικασία των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Υπέρ του νομοσχεδίου τάχθηκε η ΝΔ. Επιφύλαξη για την ολομέλεια δήλωσαν ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ. Καταψήφισαν το ΚΚΕ, η Ελληνική Λύση και το ΜέΡΑ25.
O υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα αύξησης της συμμετοχής των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό μείγμα της χώρας. «Για κάθε 1.000 μεγαβάτ νέων ΑΠΕ που μπαίνουν στο σύστημα σε σημερινές τιμές, γλυτώνουμε 300 έως 400 εκατομμύρια ευρώ από εισαγωγές φυσικού αερίου, που δεν θα κάνουμε και το οποίο χρησιμοποιείται για να παράγουμε ηλεκτρική ενέργεια.
Συνεπώς, δεν είναι μόνο ότι η αύξηση των ΑΠΕ βοηθάει το περιβάλλον, αλλά δίνει και μια μόνιμη λύση σε ό,τι αφορά το ενεργειακό κόστος», είπε, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας και πρόσθεσε ότι είναι χρέος προς τις επόμενες γενιές, να τεθούν σήμερα οι βάσεις προκειμένου η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας να γίνεται με καθαρό τρόπο και σε προσιτή τιμή.
«Αυτή τη στιγμή, ο πιο φθηνό τρόπος να παράγουμε ηλεκτρική ενέργεια είναι να χρησιμοποιούμε τον άπλετο ήλιο, αλλά και το αιολικό δυναμικό που διαθέτει η χώρα μας», είπε ο κ. Σκρέκας.
Καθώς η αντιπολίτευση είχε νωρίτερα κατηγορήσει την κυβέρνηση ότι με το νομοσχέδιο που προωθεί δεν δίνεται απάντηση στα βασικά επίδικα της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια, ο κ. Σκρέκας απάντησε πως όταν κυβερνούσε ο ΣΥΡΙΖΑ, η διείσδυση των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας ήταν μόλις το 1/5 σε ρυθμό, σε σχέση με τη διείσδυση σήμερα.
«Κάθε χρόνο επί ΣΥΡΙΖΑ, κατασκευάζονταν και εγκαθιστούνταν περίπου 200 με 300 μεγαβάτ νέων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας και πρόσθεσε: «Έχουμε φτάσει το 2019 να εγκαταστήσουμε 920 – 930 μεγαβάτ, το 2020 980, το 2021 ξεπεράσαμε τα 1.000 μεγαβάτ και το 2022 να φτάσουμε περίπου τα 2.000 μεγαβάτ, 2 γιγαβάτ νέων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Αυτό σημαίνει ότι φέτος, μέχρι το τέλος του χρόνου, σχεδόν το 50% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και μόλις το υπόλοιπο 50% θα παράγεται, είτε από φυσικό αέριο, είτε από λιγνίτη, είτε θα εισάγουμε ηλεκτρική ενέργεια. Ο στόχος μας είναι από το 2030, 2035 και μετά, να είμαστε καθαροί εξαγωγείς πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας και αυτό θα το πετύχουμε».
Υπογράμμισε, εξάλλου, ότι «τα σχεδόν 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ από τον προηγούμενο Σεπτέμβριο μέχρι και τον Ιούνιο, από τα υπερ-έσοδα του ειδικού λογαριασμού των ΑΠΕ, του ΕΛΑΠΕ, η κυβέρνηση τα έχει επιστρέψει στους πολίτες».
Στο κλίμα αυτό ο κ. Σκρέκας ανέφερε επίσης ότι με το νομοσχέδιο εισάγεται μια ακόμα σημαντική μεταρρύθμιση. «Νομοθετούμε – πήραμε την έγκριση σε χρόνο ρεκόρ από την ευρωπαϊκή επιτροπή- και επίκειται και η υπουργική απόφαση, για την οποία επίσης πήραμε έγκριση από την αρμόδια επιτροπή ανταγωνισμού της ευρωπαϊκής επιτροπής και την διεύθυνση ενέργειας, και προχωρούμε σε έναν μηχανισμό, ο οποίος ανακτά τα υπέρ έσοδα σε όλες τις τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη βάση.
Τα προωθούμε στο ταμείο ενεργειακής μετάβασης- η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που έχει συστήσει ένα τέτοιο ταμείο- πηγαίνουμε εκεί όλα αυτά τα υπέρ έσοδα και τα επιστρέφουμε πίσω στους πολίτες.
Το επόμενο 12μηνο, με τις σημερινές πολύ αυξημένες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, εκτιμούμε ότι θα ανακτήσουμε περίπου 6 δισεκατομμύρια ευρώ υπέρ έσοδα από τα εργοστάσια φυσικού αερίου, από τα λιγνιτικά εργοστάσια, από τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια, αλλά και από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίες εμπορικά πουλάνε ενέργεια στο σύστημα και με αυτόν τον τρόπο θα στηρίξουμε τους λογαριασμούς ρεύματος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ιδίως των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων», είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος.
Τα κόμματα
Νωρίτερα, ο εισηγητής της ΝΔ Βασίλης Βασιλειάδης τόνισε: «H αναγκαιότητα των ρυθμίσεων προκύπτει, κυρίως, από τη δυσμενή συγκυρία σε ότι αφορά την ενεργειακή επάρκεια της χώρας μας, αλλά βεβαίως και της Ευρώπης» και υποστήριξε ότι η Ελλάδα, αλλά και ολόκληρος ο ευρωπαϊκός Νότος, έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί ανταγωνιστικά, ως προς την παραγωγή και εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Επισήμανε, εξάλλου, ότι η πράσινη μετάβαση και η απεξάρτηση από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από μη ευρωπαϊκές πηγές, αποτελεί και την κατεύθυνση του REPowerEU. Ως προς το βασικό κορμό του νομοσχεδίου, ο κ. Βασιλειάδης είπε ότι εισάγονται διατάξεις για τη μείωση της γραφειοκρατίας, την αξιοποίηση των νέων ψηφιακών τεχνολογιών και την παροχή κινήτρων στους επενδυτές να προχωρήσουν γρήγορα. Παράλληλα, όπως τόνισε, δίνεται μεγάλη έμφαση στα έργα αποθήκευσης ενέργειας, που αποτελούν κλειδί για τη βιώσιμη αξιοποίηση των ΑΠΕ.
Ο κ. Βασιλειάδης αναφέρθηκε και στον προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους των Εσόδων της Αγοράς Επόμενης Ημέρας. «Μπαίνει τέλος στα υπερκέρδη των παραγωγών χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας και πλαφόν στην τιμή αποζημίωσης των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. Τα έσοδα, από τις ρυθμίσεις αυτές, καταλήγουν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και συνεπώς στους ίδιους καταναλωτές», είπε ο βουλευτής της ΝΔ.
Την θέση ότι διατάξεις του νομοσχεδίου «επιφέρουν δυσμενείς επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, την κοινωνία και εν τέλει στην οικονομία και την εξυπηρέτηση του ευρύτερου δημοσίου συμφέροντος», διατύπωσε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Θεοπίστη Πέρκα.
Το νομοσχέδιο, όπως εξάλλου σημείωσε, δεν απαντά στα βασικά επίδικα της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια, ενώ λείπουν και κρίσιμα κεφάλαια, όπως η ρύθμιση της αποθήκευσης, τα θαλάσσια αιολικά κτλ.
Η κ. Πέρκα υπογράμμισε ότι υπάρχει απόλυτη απουσία της περιβαλλοντικής διάστασης, ενώ θεωρητικά έπρεπε να υπηρετεί το «πρασίνισμα» της ενέργειας. «Ένα από τα πιο κεντρικά ζητήματα του ν/σ είναι ότι προβλέπει τον χαρακτηρισμό όλων των έργων ΑΠΕ, ΣΗΘΥΑ και Αποθήκευσης ως δημόσιας ωφέλειας.
Ως τέτοια υπόκεινται στο νόμο για αναγκαστική απαλλοτρίωση, χωρίς να προβλέπεται κάποια αξιολόγηση ή κριτήριο. Η αναγκαστική απαλλοτρίωση είναι ούτως η άλλως επαχθές μέτρο που μπορεί να δημιουργήσει νέες κοινωνικές εντάσεις και αντιθέσεις.
Θα μπορούσε η δημόσια ωφέλεια να ισχύει μόνο για έργα που δεν αντιστρατεύονται τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, δηλαδή με κάποια κριτήρια», είπε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, που κατήγγειλε, επίσης, ύπαρξη φωτογραφικών διατάξεων και προειδοποίησε ότι με το πρόσχημα της ώθησης των ΑΠΕ, αλλάζει οριζόντια το πλαίσιο για τις επιτρεπτές επεμβάσεις στα δάση και αυξάνεται η έκταση που δύναται να δεσμευθεί για την έγκριση επέμβασης.
Αναφερόμενη, εξάλλου, στον προσωρινό μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ είπε ότι έχει ήδη σημειωθεί μεγάλη καθυστέρηση να μπει κόφτης στα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών. Καθώς δε της νομοθετικής ρύθμισης θα ακολουθήσει υπουργική απόφαση, η κ. Πέρκα παρατήρησε: «Ας ελπίσουμε ότι η κυβέρνηση δε θα κάνει, ακόμη μια φορά, το χατήρι στο καρτέλ της ενέργειας, σχετικά με το όριο κέρδους στους παραγωγούς ενέργειας».
«Ως ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, ήμασταν από τους πρωτοπόρους που επιδιώξαμε να μεγαλώσουμε το μερίδιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στη χώρα μας, με παραγωγή ενέργειας σε μεγάλο βαθμό από τη λαϊκή βάση και με διάθεση συμβάσεων σε μικρούς παραγωγούς και αγρότες. Το ζητούμενο για εμάς είναι το πως το πετυχαίνει κανείς αυτό και με ποιους κανόνες μπορεί να το πετύχει», ανέφερε ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛΛ Γιώργος Αρβανιτίδης.
«Θέτουμε το ζήτημα του επανασχεδιασμού των ανταποδοτικών τελών από έργα ΑΠΕ των μεγάλων εταιρειών παραγωγής ενέργειας προς τις τοπικές κοινωνίες. Πρέπει να το ξαναδούμε αυτό. Το 3% το οποίο μπήκε μια χρονική στιγμή πρέπει να το ξαναδούμε γιατί έτσι διαμορφώνουμε και τις κοινωνικές συναινέσεις», είπε ο κ. Αρβανιτίδης.
Απευθυνόμενος, δε, στην κυβέρνηση, σημείωσε εμφατικά: «αν το κύριο μέλημά σας είναι να βάλετε υψηλούς και φιλόδοξους στόχους, αν η στρατηγική σας είναι να φτάνουμε στο παραπέντε και λόγω αδιεξόδου να μοιράζουμε τον ηλεκτρικό χώρο σε λίγους και εκλεκτούς, αν στρατηγική σας είναι να τα κάνετε ερήμην των τοπικών κοινωνιών και της τοπικής αυτοδιοίκησης, αν θέλετε να στραγγαλίσετε τους μικρούς και μεσαίους παραγωγούς, τότε μόνο κακό κάνετε στο όραμα της πράσινης μετάβασης και οι πολίτες δεν θα μπορέσουν να ταυτίσουν το δικό τους όφελος με την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών».
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ είπε εξάλλου ότι σήμερα, λύση δεν μπορεί να είναι οι επιδοματικές πολιτικές που έχουν πρόσκαιρη διάρκεια, αλλά οι γενναίες δομικές παρεμβάσεις για την ακρίβεια στα καύσιμα και τα τρόφιμα.
«Ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝΑΛ και άλλα κόμματα και βεβαίως η Νέα Δημοκρατία, είσαστε συνένοχοι στο έγκλημα της πράσινης μετάβασης, που φέρνει σήμερα σε απόγνωση τη λαϊκή οικογένεια, τους μισθωτούς και τους αυτοαπασχολούμενους», παρατήρησε η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ Διαμάντω Μανωλάκου και πρόσθεσε ότι «η πολιτική της απολιγνιτοποίησης, με το σταδιακό κλείσιμο των λιγνιτικών σταθμών, η αποδοχή των κοινοτικών δεσμεύσεων για το εμπόριο ρύπων και η ανάδειξη του εισαγόμενου φυσικού αερίου σε βασικό καύσιμο μετάβασης, υλοποιήθηκαν από όλες τις αστικές κυβερνήσεις την τελευταία εικοσαετία».
Οι εργαζόμενοι, είπε η κ. Μανωλάκου, θα μπορούσαν να ζήσουν καλύτερα, αν το κριτήριο λήψης αποφάσεων δεν ήταν το κέρδος των ομίλων, το συμφέρον της άρχουσας τάξης των καπιταλιστών, οι κατευθύνσεις και οι δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά θα ήταν κριτήριο οι λαϊκές ανάγκες.
«Αυτό, όμως, σημαίνει σοσιαλιστικός τρόπος παραγωγής, που θα μπορεί να αξιοποιεί το σύνολο των εγχώριων ενεργειακών πηγών για να εξαλειφθούν η ενεργειακή φτώχεια και η ανεργία, να μειωθεί η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές, να προστατευτούν η ασφάλεια των εργαζομένων, το περιβάλλον και φυσικά η δημόσια υγεία», είπε η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ.
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Βασίλης Βιλιάρδος υπογράμμισε ότι απαιτείται «αύξηση του ποσοστού συμμετοχής στο ενεργειακό μίγμα, για ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη, από το 10% ή ακόμη χαμηλότερο που είναι σήμερα, τουλάχιστον, στο 35%. Με την ενσωμάτωση οικολογικών τεχνολογιών, όπως είναι η αποξήρανση του λιγνίτη και ο ενταφιασμός του παραγόμενου διοξειδίου του άνθρακα (CO2) σε υπόγειες λεκάνες. Με τεχνολογίες, δηλαδή, που έχουν εφαρμόσει πολλές άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα η Γερμανία, η Αυστραλία κ.λπ.».
Ζήτησε, επίσης, «καθολική κατάργηση του μηχανισμού των ρητρών αναπροσαρμογής, χωρίς την αντικατάστασή του από κάποιον άλλον, όπως τελικά θα γίνει. Επιπλέον, τοποθέτηση πλαφόν στην χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος, σύναψη προθεσμιακών συμβολαίων αγοράς καυσίμων με σταθερές τιμές πενταετίας, καθώς και καθολική κατάργηση του ληστρικού Target Model. Σε σχέση με τον προσωρινό μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας, ο Βασίλης Βιλιάρδος παρατήρησε ότι «ο εκάστοτε Υπουργός, θα καθορίζει πόσο θα κερδίζει το καρτέλ των πανίσχυρων ολιγαρχών της χώρας».
«Είναι ένα νομοσχέδιο που κανονικοποιεί τη λεηλασία της φύσης. Είναι ένα νομοσχέδιο το οποίο έρχεται εδώ πέρα για να κάνει το παράνομο, νόμιμο. Είναι ένα νομοσχέδιο που έρχεται να ανοίξει το πράσινο φως για τη λεηλασία της φύσης στα βουνά μας, στα νησιά μας, οπουδήποτε είναι αυτή», κατήγγειλε ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ25 Κρίτων Αρσένης.
«Όλοι οι ειδικοί και Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών μας λένε ότι, η πρώτη μας προτεραιότητα, ο πρώτος μας στόχος, είναι να διασώσουμε ό, τι έχει απομείνει από τη φύση μας.
Τι σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει ότι οι προστατευόμενες περιοχές, θα έπρεπε να είναι περιοχές που διαφυλάσσουμε ως κόρη οφθαλμού, σαν τα μάτια μας τα ίδια και όχι περιοχές τις οποίες ρευστοποιούμε για τα τελευταία βραχυχρόνια κέρδη, για την τελευταία μπάζα, δηλαδή, χρημάτων, λίγων επιχειρηματιών», είπε ο βουλευτής του ΜέΡΑ25 και πρόσθεσε, απευθυνόμενος στην κυβέρνηση: «στις περιοχές μηδενικής παρέμβασης, στις περιοχές με καθεστώς απόλυτης προστασίας, κατά προτεραιότητα, μεγιστοποιείτε τις παρεμβάσεις.
Στέλνετε τις ανεμογεννήτριες και οποιοδήποτε έργο, συνοδό, δρόμους, δίκτυα, τώρα και εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας και τα κάνετε όλα αυτά, κατά παράβαση των ευρωπαϊκών νομοθεσιών, κατά παράβαση των καταδικαστικών αποφάσεων εναντίον της χώρας μας, για τη μη προστασία των περιοχών Natura».
