Ποικίλα σχόλια και συζητήσεις για κεντροαριστερές συμμαχίες έχει προκαλέσει η φερόμενη συγγνώμη του Αλέξη Τσίπρα στον Ευάγγελο Βενιζέλο σχετικά με τη σκευωρία της Novartis. Στα social media δίνουν και παίρνουν οι κραυγές της αριστεροσύνης κατά του πρώην πρωθυπουργού και πάλαι ποτέ προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ. Σοκαρισμένοι από την αποκάλυψη οι ανέξοδοι τιμητές του χώρου. Δεν χωράει στον νου τους πως ο Αλέξης έκανε μια τόσο ντροπιαστική πολιτική πράξη. Η συγγνώμη, όμως, ή έστω η αναγνώριση λάθους ή, ακόμη καλύτερα, η επιβεβαίωση του λαϊκού άσματος «κι ας πάνε στην ευχή τα παλιά», έγινε σε δύο φάσεις.

Γράφει η Μαρίνα Πλέσσα

Σε επίπεδο δημόσιου λόγου και σ’ ένα γενικό πλαίσιο, χωρίς συγκεκριμένο αποδέκτη, όταν ο Αλέξης Τσίπρας, από το συνέδριο της «Καθημερινής», παραδέχτηκε λάθος χειρισμούς και «τσουβάλιασμα» ευθυνών σε όλους ανεξαιρέτως. Αυτό δηλαδή που λέει ο λαός «μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά».

«Είχαμε ένα μεγάλο σκάνδαλο (Novartis), η πρόθεσή μας να μην παρέμβουμε σε αυτό το σκάνδαλο έδινε την εντύπωση ότι βάζαμε στο ίδιο τσουβάλι ανθρώπους που ενδεχομένως είχαν εμπλοκή, με ανθρώπους που δεν είχαν. Υπήρξαν λάθη στους χειρισμούς μας», είχε πει τότε ο πρώην πρωθυπουργός.

Με συνήγορο... Βενιζέλο

Η δεύτερη φάση προηγήθηκε χρονικά και είχε το χαρακτηριστικό της έμπρακτης εκδήλωσης… μεταμέλειας. Ηταν το 2017 όταν, όπως αποκαλύπτει στη στήλη του στα «Νέα» ο Γιώργος Παπαχρήστος, ο Τσίπρας ζήτησε από τον Ευάγγελο Βενιζέλο να υποστηρίξει τα επιχειρήματα της πολιτείας έναντι του τότε ιδιοκτήτη των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, του Λιβανέζου επιχειρηματία Ισκαντάρ Σάφα, στο Διαιτητικό Δικαστήριο του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος αποδέχτηκε το αίτημα, κατέθεσε και προφανώς συνέβαλε ώστε το Ελληνικό Δημόσιο να περάσει στην αντεπίθεση και να αξιώσει από τον Λιβανέζο επιχειρηματία περισσότερα από 600.000.000 ευρώ για ανάκτηση ευρωπαϊκών ενισχύσεων, εκ των οποίων επιδικάστηκαν τελικά 180.000.000 ευρώ.

Γράφει χαρακτηριστικά ο Γιώργος Παπαχρήστος στις 6 Οκτωβρίου 2017: «Αυτός τον οποίο επιστράτευσε ο ίδιος ο πρόεδρος Αλέξης συγκεκριμένα, αλλά και άλλα κυβερνητικά στελέχη, προκειμένου να καταθέσει στο δικαστήριο υπέρ της χώρας και κατά του επιχειρηματία που διαχειρίζεται τα Ναυπηγεία είναι ο… Ευάγγελος Βενιζέλος! Ναι, μάλιστα, πρόκειται για τον ίδιο Βενιζέλο τον οποίο επί χρόνια προσπαθούν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να εμπλέξουν σε ιστορίες με δράκους, προκειμένου να του ασκήσουν κάποια δίωξη, αλλά επί ματαίω. Οχι μόνο δεν τα καταφέρνουν, αλλά εκτίθενται κι από πάνω. Ανεπανόρθωτα. Σε αυτόν λοιπόν τον… κατατρεγμένο Βενιζέλο προσέφυγαν ο πρόεδρος Αλέξης και οι συν αυτώ, προκειμένου να υποστηρίξει τα επιχειρήματα της πολιτείας έναντι του ιδιοκτήτη των Ναυπηγείων, ονόματι Σάφα. Ο Βενιζέλος αποδέχθηκε το αίτημα, κατέθεσε με τη νομική επιστημοσύνη που τον διακρίνει ό,τι είχε να πει για την υπόθεση και η προσπάθεια ευοδώθηκε… ΥΓ.: Διαψεύσεις δεν θα δεχθώ περί του αιτήματος Τσίπρα στον Βενιζέλο να καταθέσει στο Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο…».

«Αγνωστη συμβουλή»

Σε εκείνη την αποκάλυψη επανέρχεται ο Γιώργος Παπαχρήστος, λόγω του κουρνιαχτού που σήκωσε η φερόμενη επικοινωνία Τσίπρα - Βενιζέλου, και φέρνει στο φως «μία άγνωστη συμβουλή» του πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ: «Οπως είμαι σε θέση να γνωρίζω και δεν θα δεχθώ καμία διάψευση από κανέναν (και πολύ περισσότερο από την... Αμαλίας, όπου και το γραφείο του προέδρου Αλέξη), η έμπρακτη συγγνώμη προς τον Ευάγγελο Βενιζέλο υποβλήθηκε στη διάρκεια μιας κοινωνικοπολιτικής εκδήλωσης, στην οποία παρευρέθησαν και οι δύο τον Ιούνιο του 2017. Ηταν την εποχή που στο Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο εκδικαζόταν αγωγή του Λιβανέζου επιχειρηματία Ισκαντάρ Σάφα κατά της Ελλάδας, με την οποία απαιτούσε αποζημίωση ύψους 1,1 δισ. από το (χρεοκοπημένο) ελληνικό Δημόσιο για μη εκτελεσθέντα συμβόλαια του Πολεμικού Ναυτικού με τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, τα οποία ανήκαν τότε στον Σάφα. Ο Τσίπρας παρακάλεσε τον Βενιζέλο να καταθέσει υπέρ του ελληνικού Δημοσίου, διότι γνώριζε καλά την υπόθεση ως προϋπήρξας υπουργός Εθνικής Αμυνας, υπουργός Οικονομικών και αντιπρόεδρος στην κυβέρνηση Σαμαρά. Ο Βενιζέλος αποδέχθηκε το αίτημα, κατέθεσε (δύο ή τρεις φορές) στο Διεθνές Δικαστήριο με την επιστημονική γνώση που διαθέτει, φώτισε πολλές πτυχές της συμφωνίας του Δημοσίου με τον Σάφα και η παρέμβασή του ήταν τόσο αποτελεσματική, που το Δικαστήριο, ύστερα από λίγους μήνες, εξέδωσε απόφαση με την οποία δικαίωσε το ελληνικό Δημόσιο. Αποτέλεσμα; Ο Σάφα όχι μόνο δεν έλαβε τα 1,1 δισ. που διεκδικούσε, αλλά το Δικαστήριο τον υποχρέωσε να συνεχίσει να λειτουργεί τα Ναυπηγεία, άρα να εξακολουθήσει να δίνει δουλειά σε χιλιάδες ανθρώπους».

Προσωρινή ανακωχή

Οι σχέσεις Τσίπρα – Βενιζέλου, τουλάχιστον στον δημόσιο διάλογο, χαρακτηρίζονταν από εντάσεις και σκληρές λεκτικές επιθέσεις, τόσο πριν το 2017, όσο και αμέσως μετά.

Για το θέμα των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά και των υποβρυχίων η πολιτική σύγκρουση των δύο στη Βουλή ήταν σφοδρή, όταν το 2010 ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ως υπουργός της κυβέρνησης Σαμαρά, υπέγραψε τη σύμβαση με τον Σάφα, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας ήταν στα έδρανα της αντιπολίτευσης.

Τότε μάλιστα ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ζητήσει εξεταστική για το θέμα και ο Ευάγγελος Βενιζέλος κατηγόρησε τον Αλέξη Τσίπρα ότι εξυπηρετεί συμφέροντα, ενώ υπερασπίστηκε τη συμφωνία υποστηρίζοντας ότι με αυτή διασφαλίζει τα 2 δισ. ευρώ που είχε καταβάλει έως τότε το ελληνικό Δημόσιο χωρίς αντίκρισμα για τα 4 καινούργια υποβρύχια τελευταίας τεχνολογίας που ήταν εγκαταλελειμμένα. Ανάμεσα στα υποβρύχια και ο «Παπανικολής». Τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, ωστόσο, έκλεισαν και οι εργαζόμενοι παρέμειναν απλήρωτοι για πολλούς μήνες. Η μοναδική θετική έκβαση για την οποία δικαιώθηκε ο Ευάγγελος Βενιζέλος ήταν η απόφαση του διεθνούς διαιτητικού δικαστηρίου, με βάση τα «ψιλά γράμματα» της σύμβασης που είχε υπογράψει με τον Σάφα.

Δεν αντέχουν ο ένας τον άλλον

Την ίδια περίοδο ο ΣΥΡΙΖΑ υποστήριζε πως θα πρέπει να ξαναλειτουργήσουν άμεσα τα Ναυπηγεία, με πλήρεις λειτουργίες και διευρυμένη δραστηριότητα στους τομείς της κατασκευής και της μεταλλουργίας, και να αναζητηθούν οι ευθύνες, πολιτικές καταρχήν και, εάν από την έρευνα στοιχειοθετηθούν, και ποινικές.

Στο κάδρο ασφαλώς ο Αλέξης Τσίπρας βάζει κυρίως τον Ευάγγελο Βενιζέλο, ο οποίος σε κάθε ευκαιρία εξαπολύει πυρά κατά του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ. Το 2018, κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του στην παρουσίαση της έρευνας του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών «Μάρκος Δραγούμης», με θέμα «Πώς ψηφίζουν τα κόμματα; Κοινοβουλευτική ψήφος: Ιούνιος 2012 – Ιούλιος 2018», δήλωνε: «Οταν η Ευρώπη καταλάβει τι κάνει ο κ. Τσίπρας, θα αντιδράσει και θα βάλει τον κάθε ιδεολογικό και πολιτικό κατεργάρη στη θέση του».

Θα περίμενε κανείς οι επόμενες ημέρες στις σχέσεις Τσίπρα – Βενιζέλου, μετά τη… συγγνώμη και το θετικό αποτέλεσμα στο διεθνές διαιτητικό δικαστήριο, να είναι... αλκυονίδες. Στην πρεμιέρα του, πάντως, τον περασμένο Ιούνιο, το Ινστιτούτο Τσίπρα, στη Διεθνή Διάσκεψη για την Ειρήνη, δεν είχε… πρόσκληση για τον Ευάγγελο Βενιζέλο.