H Eυρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνεδριάζει την Πέμπτη και φαίνεται διατεθειμένη να προχωρήσει σε νέα μεγάλη αύξηση των επιτοκίων της λόγω του υψηλού πληθωρισμού παρά την επιδείνωση των προοπτικών της οικονομίας.
Η ΕΚΤ έχει προχωρήσει ήδη σε δύο αυξήσεις επιτοκίων από τον Ιούλιο, συνολικού ύψους 125 μονάδων βάσης (1,25 ποσοστιαίων μονάδων), με τις αγορές να αναζητούν ενδείξεις για το πότε μπορεί να ολοκληρωθεί ο κύκλος σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής της.
«Η κεντρική τράπεζα δεν έχει άλλη επιλογή από το να προχωρήσει σε μία ακόμη πολύ μεγάλη αύξηση επιτοκίων και να δώσει στίγμα ότι η πολιτική της θα είναι αυστηρή», δήλωσε ο επικεφαλής αναλυτής της Nordea, Jan von Gerich.
Οι αγορές θέτουν πέντε ερωτήματα εν όψει της συνεδρίασης της ΕΚΤ.
1) Ποιες θα είναι οι βασικές αποφάσεις;
Οικονομολόγοι που ρωτήθηκαν από το Reuters προβλέπουν μία αύξηση του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων κατά 75 μ.β. στο 1,5%. Αξιωματούχοι της ΕΚΤ έχουν ταχθεί υπέρ μίας μεγάλης αύξησης, με τους περισσότερους να εκφράζονται υπέρ των 75 μ.β.
Η ΕΚΤ μπορεί να ανακοινώσει και μία πιθανή αλλαγή των κανόνων για τη χορήγηση φθηνών μακροχρόνιων δανείων (TLTRO) στις τράπεζες.
2)Υπάρχουν ενδείξεις κορύφωσης του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη;
Οι οικονομολόγοι θεωρούν ότι είναι πολύ νωρίς για να το πει κανείς αυτό, αλλά αυξάνονται οι πιθανότητες να συμβεί αυτό σύντομα. Ένας λόγος για αυτό είναι ότι οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν μειωθεί 65% από τα υψηλά επίπεδα του Αυγούστου.
Αν και ο πληθωρισμός μπορεί να είναι κοντά στην κορύφωσή του, αν δεν υπάρξουν νέα σοκ από τον πόλεμο στην Ουκρανία, η αποκλιμάκωσή του θα είναι αρχικά αργή, σύμφωνα με τον αξιωματούχο της ΕΚΤ, Bostjan Vasle. Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι ο πληθωρισμός έχει πλέον ευρύτατη βάση, ώστε οι πιέσεις θα παραμείνουν υψηλές ακόμη και όταν αρχίζει να υποχωρεί.
Το πότε θα κορυφωθεί ο πληθωρισμός είναι κρίσιμης σημασίας για το αν η ΕΚΤ θα αυξήσει τα επιτόκια πέρα από το λεγόμενο «ουδέτερο» επίπεδό τους – που ούτε ενισχύει ούτε περιορίζει την οικονομία – το οποίο γενικά εκτιμάται ότι κινείται μεταξύ του 1,5% και του 2% αλλά για κάποιους αξιωματούχους της θεωρείται πολύ χαμηλό.
3)Θα αρχίσει η ποσοτική σύσφιξη (QT);
Όχι ακόμη, αλλά η ΕΚΤ μπορεί να αλλάξει κάπως τη φρασεολογία της σχετικά με τις επανεπενδύσεις σε ομόλογα. Η επόμενη βασική συζήτηση στην ΕΚΤ θα αφορά τη μείωση του αποθέματος των ομολόγων, ύψους άνω των 5 τρισεκ. ευρώ, που έχει στο χαρτοφυλάκιό της, μία διαδικασία που είναι γνωστή ως ποσοτική σύσφιξη.
4)Τι θα γίνει με τα δάνεια TLTRO;
Οι τράπεζες της Ευρωζώνης έχουν λάβει δάνεια ύψους 2,1 τρισεκ. ευρώ από την ΕΚΤ με πολύ χαμηλά, ενίοτε και αρνητικά, επιτόκια, με στόχο την ενίσχυση της οικονομίας.
Ωστόσο, η ταχεία και μεγάλη αύξηση των επιτοκίων σημαίνει ότι οι τράπεζες μπορούν να καταθέσουν ξανά τα χρήματα αυτά στην ΕΚΤ, εξασφαλίζοντας κέρδη χωρίς κανένα κίνδυνο. Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ θεωρείται ότι είναι κοντά σε μία συμφωνία, ενδεχομένως και την Πέμπτη, για την αλλαγή των κανόνων που διέπουν τα δάνεια αυτά, μειώνοντας έτσι δυνητικά τραπεζικά κέρδη της τάξης δεκάδων δισεκ. ευρώ.
5) Πόσο ανησυχεί η ΕΚΤ για μία χρηματοπιστωτική αστάθεια;
Οι επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες και η αναταραχή στην αγορά των βρετανικών ομολόγων προκάλεσαν ανησυχία για χρηματοπιστωτική αστάθεια. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ανέφερε ότι οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα αυξήθηκαν «σημαντικά», ενώ η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, προειδοποίησε ότι οι αγορές πιθανόν να είναι υπεραισιόδοξες για τις οικονομικές προοπτικές, αυξάνοντας τον κίνδυνο μίας απότομης διόρθωσης των αγορών.
