Πολιτική είναι η διαχείριση των συμβόλων, μια φράση που την εκστόμισε ο Μιτεράν και εξελίχθηκε σε στερεότυπο τα οποία καλείται να διαχειριστεί όπως και τις λέξεις το πολιτικό σύστημα. Η μορφοποίηση των συμβόλων είναι ένα άλλο θέμα, αλλά το θέμα όπως καθίσταται ευκρινές είναι πλέον οι λέξεις και αυτό που εννοιοδοτούν οι μηχανισμοί που επιχειρούν να τις μορφοποιήσουν. Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε την λεγόμενη «προοδευτική διακυβέρνηση».
Του Χάρη Παυλίδη
«Η πρόοδος είναι ωραία λέξη, αλλά αυτό που τη δημιουργεί είναι η αλλαγή και η αλλαγή έχει πολλούς εχθρούς».
Robert Kennedy
Σε τι συνίσταται η «προοδευτική διακυβέρνηση», ποια είναι τα πολιτικά της χαρακτηριστικά, ποιοι την εκφράζουν και ποιοι επιχειρούν να την εξιδανικεύσουν; Ερωτήματα που συνήθως απαντώνται με γενικεύσεις, ιστορικές αναφορές, θεωρητικές περιπλανήσεις, προβολή συμβόλων. Ποια είναι όμως η πραγματικότητα όταν όσοι την επικαλούνται είχαν την εντολή να την εφαρμόσουν στην πράξη; Σε ποιο βαθμό η έννοια της «προόδου» λειτούργησε παράλληλα ή έστω συμπληρωματικά με το ήθος και το ύφος της διακυβέρνησης;
Δύο περιπτώσεις σε απόσταση λίγων χρόνων άφησαν το αποτύπωμα της «προοδευτικής διακυβέρνησης» στη δεκαετία που πέρασε. Η πρώτη όταν το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου θεωρώντας ως κεκτημένο την «Αλλαγή»- εν πολλοίς ως «ανακάλυψη» που έχει την πατέντα της παράταξης του- προσπάθησε να κυβερνήσει μια χώρα προσομοιόνωντας σ’ αυτήν μια άλλη. Και η δεύτερη όταν ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα επιχείρησε με καθεστωτική νοοτροπία να κυβερνήσει ως «παραλλαγή» της Αριστεράς των συνδρόμων του εμφυλίου.
Τα αποτελέσματα και των δύο «προοδευτικών» διακυβερνήσεων δεν ήταν απλώς απογοητευτικά για εκείνους που είχαν γοητευτεί από τα σύμβολα και τις λέξεις, αλλά υπήρξαν καταστροφικά για τη χώρα. Κι αυτό γιατί και στις δύο περιπτώσεις αφενός η δογματοποίηση της «Αλλαγής» και αφετέρου ο σφετερισμός της «προοδευτικότητας» ουσιαστικά υπονόμευσαν τις προθέσεις τους, ακόμα και εάν υποτεθεί ότι αυτές ήταν προσχηματικές και εν τέλει εν γνώσει τους παραπλανητικές.
Το γεγονός ότι, σήμερα τόσο ο Γιώργος Παπανδρέου όσο και ο Αλέξης Τσίπρας ξεκίνησαν να γράφουν τα νέα επεισόδια του σεναρίου «προοδευτική διακυβέρνηση» έχει τόση σημασία όση και το έργο που άφησαν στον πρώτο κύκλο του σίριαλ. Μια χώρα υποθηκευμένη, το ίδιο χρεωμένη, αλλά πλην τίμια… και «προοδευτική». Την οποία κράτησαν όρθια οι συνήθως ύποπτοι «συντηρητικοί» της κεντροδεξιάς, όταν κατέρρεε μετά από την πρώτη «προοδευτική διακυβέρνηση» του Γιώργου Παπανδρέου, και μετέπειτα όταν η πρώτη φορά Αριστερά του Αλέξη Τσίπρα έφερνε το τρίτο… «προοδευτικό» μνημόνιο.
Τις προάλλες, ο Γιώργος Παπανδρέου μιλώντας στον Νίκο Χατζηνικολάου είπε μια μεγάλη αλήθεια: Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι συντηρητικό κόμμα. Και όχι μόνο, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ συνέθεσαν ένα εθνολαϊστικό μόρφωμα με πινελιές Λάτιν Αριστεράς. Ωστόσο ο υποψήφιος πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ απέφυγε να αναφερθεί στις καταβολές του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν πολλές ομοιότητες με τον οριεντάλ σοσιαλισμό της 3ης Σεπτέμβρη. Συνεπώς η «προοδευτική διακυβέρνηση» αυτού του τύπου δεν είναι προοδευτική αφού έχει αναφορές τα σύμβολα του παρελθόντος. Και προφανώς δεν είναι «προοδευτική» αφού ο λόγος των ηγεσιών που εμφανίζονται ως εκφραστές της δεν αφορά το παρόν, πολλώ δε το μέλλον.
Διότι το μέλλον υπάρχει στο παρόν, στον πραγματισμό και στα αποτελέσματα που έρχονται με σχεδιασμό και υπευθυνότητα από κόμματα και κυβερνήσεις που κοιτούν μπροστά και εξελλίσονται παράλληλα με τις προτεραιότητες που δημιουργούν οι κοινωνικές ανάγκες. Ο σύγχρονος πολιτικός λόγος είναι προοδευτικός εφόσον αφορά το μέλλον. Και η «προοδευτική διακυβέρνηση» είναι προοδευτική όταν υπόκειται σε διαδικασίες συνεχών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων. Σε κάθε περίπτωση οι δυνάμεις που υπηρετούν την «προοδευτική διακυβέρνηση» είναι αυτές που δεν την πλασσάρουν ως «προϊόν».
Και όλοι αντιλαμβάνονται ποιοι είναι οι «πλασιέ» του προοδευτισμού στην Ελλάδα και ποιοι είναι οι πραγματικοί προοδευτικοί, που δεν βλέπουν ως απειλή το μέλλον αλλά ως πρόκληση.
*Διαφήμιση της General Electric
