Για τους παροικούντες στις χώρες του πρώην «υπαρκτού σοσιαλισμού», ο όρος “Homo Sovieticus” είναι ιδιαίτερα δημοφιλής μια και περιγράφει τον άνθρωπο που σκέφτεται και συμπεριφέρεται κατ’ εντολή και καθ’ υπόδειξη. Κι ένα καθεστώς που ρυθμίζει όλες τις πτυχές της ύπαρξής του, από την εργασία του μέχρι τις… διακοπές του στη Σιβηρία.
του Χάρη Παυλίδη
Ο “Homo Sovieticus” οφείλει να είναι χαρούμενος γιατί το κράτος του παρέχει στέγη και εργασία, αλλά και ευγνώμων γιατί έχει ασφάλεια και ξέρει τόσα όσα το κράτος θεωρεί ότι πρέπει να γνωρίζει. Αυτά εκ προοιμίου ώστε να καταλάβει κανείς με ποιες παραστάσεις μεγάλωσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Σημειώστε ότι ο Ρώσος Πρόεδρος γεννήθηκε λίγους μήνες πριν φύγει από τον μάταιο τούτο κόσμο ο Στάλιν, το 1952, αλλά γαλουχήθηκε με το πνεύμα του και εξελίχθηκε επαγγελματικά με τις μεθόδους του ως πράκτορας της KGB, στην οποία εργάστηκε μέχρι την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.
Πέραν πάσης αμφιβολίας, ο Πρόεδρος Πούτιν αποτελεί τη μετεξέλιξη του “Homo Sovieticus”, έχοντας μεγαλώσει σ’ ένα σύστημα αρχών και αξιών στο οποίο απαιτείται αυστηρή υποταγή στους κανόνες, και θρησκευτική προσήλωση στον τρόπο ζωής που είχε επιβάλει το κομμουνιστικό καθεστώς. Η γλώσσα του σώματός του, το βλοσυρό του ύφος, ακόμη και η δυσκολία με την οποία μειδιά, αποδεικνύουν έναν στρατευμένο ηγέτη στην υπηρεσία μιας μεγάλης ιδέας.
Δεν είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς, την ψυχοσύνθεση ενός ανθρώπου που εκπαιδεύτηκε όπως ο Πούτιν, στη χειραγώγηση και στην άριστη γνώση των τακτικών της προπαγάνδας, κάτι που εν τοις πράγμασι αποδεικνύεται στην Ουκρανία. Ο Πρόεδρος Πούτιν είναι πεπεισμένος ότι έχει την ιστορική ευθύνη να επεκτείνει τα σύνορα της Ρωσίας, αλλά και την ανησυχία ότι το ΝΑΤΟ συνιστά οιονεί απειλή για τα αυτοκρατορικά του σχέδια.
Ο Πρόεδρος Πούτιν, ως «Homo Sovieticus», ζει σ’ ένα φαντασιακό περιβάλλον, όπως ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι ζούσαν όλοι οι ηγέτες της Σοβιετικής Ένωσης. Ζει σε χρόνους αλλοτινούς, έχοντας διαμορφώσει μια εικόνα για τον ίδιο και τη χώρα του που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, ενώ παράλληλα θεωρεί ότι είναι θεόσταλτος, που προορίζεται να επαναφέρει τη «τάξη» σ’ έναν κόσμο που οι φιλελεύθερες ιδέες και η παγκοσμιοποίηση έχουν διασαλεύσει τις αξίες που ο ίδιος πρεσβεύει.
Αυτά πιστεύει, αλλά η αλήθεια είναι ότι λειτουργεί όπως λειτουργούσαν και λειτουργούν όλοι οι δικτάτορες των οποίων τα συμφέροντα απειλούνται από τη δημοκρατία και κινδυνεύουν από την ελευθερία. Και φυσικά δεν δυσκολεύεται να το κάνει σε μια χώρα όπως η Ρωσία, που από την εποχή των Τσάρων ρέπει προς τον αυταρχισμό παρά προς τη δημοκρατία.
