Το κλείσιμο του ιστορικού ραδιοφωνικού σταθμού της Ρωσίας Ηχώ της Μόσχας, που ανακοίνωσε σήμερα την αυτοδιάλυσή του, και του ιντερνετικού τηλεοπτικού δικτύου Dojd κλονίζει και τα τελευταία εναπομείναντα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης της Ρωσίας, που βλέπουν να ανοίγεται, μαζί με την εισβολή στην Ουκρανία, ένα «δεύτερο πολεμικό μέτωπο» στο οποίο γίνονται στόχος μίας δεύτερης επίθεσης του Κρεμλίνου.
Το Κρεμλίνο κατηγόρησε χθες την Ηχώ της Μόσχας και το Dojd ότι διασπείρουν «εκκλήσεις για την διάπραξη εξτρεμιστικών και βίαιων ενεργειών . Και έδωσε εντολή να σταματήσουν να εκπέμπουν. Ο λόγος; Διότι αρνήθηκαν να περιορισθούν στην επίσημη προπαγάνδα που πλαισιώνει την «στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία, με στόχο «την προστασία της Ρωσίας από την δυτική απειλή και των ρωσόφωνων από μία γενοκτονία».
Παράλληλα, η ρωσική εξουσία προετοιμάζει την σκλήρυνση του κατασταλτικού της μηχανισμού.
Νομοσχέδιο προβλέπει κάθειρξη 15 ετών για κάθε δημοσίευση που το ρωσικό καθεστώς θεωρεί «fake news» σε ό,τι έχει σχέση με τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις. Θα συζητηθεί αύριο στην Δούμα κατά την διάρκεια «έκτακτης συνεδρίασης».
Η Γενική Εισαγγελία υπενθύμισε το Σάββατο ότι «η προσφορά χρηματικής , επιμελητειακής, συμβουλευτικής ή άλλης βοήθειας» σε ξένη οργάνωση ή κράτος για «τις δραστηριότητές τους κατά της ασφάλειας της Ρωσίας» αποτελεί «εσχάτη προδοσία» και τιμωρείται με κάθειρξη 20 ετών.
Η φρασεολογία των δύο κειμένων είναι τόσο αόριστη, που μπορούν να έχουν εφαρμογή κατά οποιουδήποτε και για οτιδήποτε.
Μέγγενη
Ετσι κι’ αλλιώς, «στην Ρωσία υπάρχουν αρκετοί νόμοι για να καταδικάσουν έναν δημοσιογράφο για οποιονδήποτε λόγο. Και αρκετά εργαλεία για να εξοντώσουν ένα μέσο ενημέρωσης», καταγγέλλει η Γκαλίνα Τιμτσένκο, διευθύντρια της ενημερωτικής ιστοσελίδας Meduza.
Και «η λογοκρισία εφαρμόζεται ήδη», μετά την απαγόρευση που επιβλήθηκε από το περασμένο Σάββατο στα μέσα ενημέρωσης να χρησιμοποιούν τους όρους «ΕΙΣΒΟΛΗ», «ΕΠΙΘΕΣΗ», «ΚΗΡΥΞΗ ΠΟΛΕΜΟΥ» και να δίνουν πληροφορίες για τους άμαχους νεκρούς, θύματα του ρωσικού στρατού.
Παρά ταύτα, η Meduza υποδέχεται τους αναγνώστες με τον πηχυαίο τίτλο «ΠΟΛΕΜΟΣ». «Σε κάθε περίπτωση, η Roskomnadzor (η ρωσική μηχανή λογοκρισίας) θα μας βγάλει σύντομα από την πρίζα», λέει δημοσιογράφος της ιστοσελίδας.
«Και άλλα μέσα ενημέρωσης θα μπλοκαριστούν», προβλέπει ο Λεφ Πονομάρεφ, γνωστός ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο οποίος συνελήφθη για την συμμετοχή του μαζί με χιλιάδες Ρώσους σε διαδηλώσεις κατά του πολέμου σε ολόκληρη την Ρωσία.
Εκτός της Ηχούς της Μόσχας και του Dojd, τουλάχιστον άλλα έξι ρωσικά μέσα ενημέρωσης φιμώθηκαν από την μηχανή λογοκρισίας του Κρεμλίνου από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία.
Κανένα ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης δεν θα διασωθεί, ούτε καν η Novaïa Gazeta, ο διευθυντής της οποίας Ντμίτρι Μουράτοφ βραβεύτηκε με το Νόμπελ Ειρήνης 2021, προβλέπει η υπεύθυνη για την Ρωσία της οργάνωσης Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα Ζαν Καβελιέρ, που μιλά για μια μέγγενη που πνίγει τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης.
«Θα μπλοκαριστούν από την μία μέρα στην άλλη, όπως και κάθε τοπική έκδοση που δεν θα υποταχθεί.
Το Ιντερνετ, «χώρος ελευθερίας»
«Ο πόλεμος κατά των μέσω ενημέρωσης αποτελεί το δεύτερο μέτωπο της εισβολής στην Ουκρανία», λέει η Γκαλίνα Τιμτσένκο. Διότι «το Κρεμλίνο φοβάται μήπως χάσει αυτόν τον πόλεμο της ενημέρωσης», προσθέτει ο Λεφ Πονομάρεφ.
Στην πλευρά των ελεγχόμενων κρατικών μέσων ενημέρωσης, οι μηχανές της προπαγάνδας δουλεύουν ολοταχώς. Ετσι, το ρωσικό κοινό μπορεί, για παράδειγμα, να ακούει τον περιώνυμο εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Κισέλεφ να σχολιάζει από την εκπομπή του παρουσιάζοντας το ρωσικό πυρηνικό οπλοστάσιο: «Γιατί να υπάρχει ένας κόσμος στο οποίο δεν θα υπάρχει η Ρωσία;».
«Είναι σαν να επιστρέψαμε στην σοβιετική εποχή, με την διαφορά όμως ότι τώρα υπάρχει το Ιντερνετ, που παραμένει ένας χώρος ελευθερίας», δηλώνει η Ζαν Καβελιέρ, που περιμένει μπλοκάρισμα των ιστοσελίδων και συλλήψεις δημοσιογράφων.
Ο Αλεξέι Μουχίν, διευθυντής του Κέντρου Πολιτικών Πληροφοριών, φιλικού προς το Κρεμλίνο, τονίζει ότι «η λογοκρισία είναι απλώς αδύνατη στην εποχή του Ιντερνετ», αλλά αρνείται ότι έχει εξαπολυθεί επίθεση κατά των «αξιοσέβαστων» μέσων ενημέρωσης.
Κατά την γνώμη του, η ρωσική εξουσία αντιμετωπίζει «πολιτικούς αντιπάλους που έχουν τρελαθεί και συμμετέχουν στον πόλεμο της ενημέρωσης, μεταδίδοντας την ουκρανική προπαγάνδα και προκαλώντας πανικό».
Για την Γκαλίνα Τιμτσένκο, η έκβαση του πολέμου αυτού είναι αδιαμφισβήτητη: «Εχω την εντύπωση ότι τελικός στόχος του Πούτιν είναι να απομείνει μόνο με εκείνους που είναι μαζί του. Οι άλλοι θα αναγκασθούν να φύγουν ή θα εξοντωθούν».
