Στις 26 Μαΐου το Υπουργείο Εργασίας του Κατάρ ανακοίνωσε ριζικές αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο που αφορά την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων στη χώρα αυτή. Η ανακοίνωση έγινε σε συνεργασία με το Διεθνή Οργανισμό για την Εργασία (ILO). Η μελέτη και η δημιουργία της νέας νομοθεσίας οφείλονται σε μια επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας: το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας, γνωστό στην επιστημονική κοινότητα ως FAME Lab.
Συνολικά, περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονται ως μετανάστες στο Κατάρ. Πολλοί από αυτούς δουλεύουν στις κατασκευαστικές εταιρίες που χτίζουν μεγάλα έργα υποδομών στη χώρα, όπως τα στάδια για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου που θα γίνει στο Κατάρ το 2022. Οι εργάτες αυτοί έρχονται αντιμέτωποι με το πολύ ζεστό κλίμα του Κατάρ, κάτι που μπορεί να έχει άσχημες συνέπειες και δημιουργεί κινδύνους για την υγεία τους. Το θέμα αυτό έχει αναφερθεί πολλές φορές στα διεθνή μέσα ενημέρωσης τα τελευταία χρόνια. Για να διασαφηνιστεί το ζήτημα της θερμικής καταπόνησης που δέχονται οι εργαζόμενοι στο Κατάρ και για να προασπιστεί η υγεία τους, το Υπουργείο Εργασίας του Κατάρ και ο Διεθνής Οργανισμός για την Εργασία κάλεσαν την ομάδα του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας FAME Lab της Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΣΕΦΑΑ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας να διεξάγει μια σειρά από μελέτες το καλοκαίρι του 2019. Το εργαστήριο FAME Lab θεωρείται παγκοσμίως πρωτοπόρο στην έρευνα που αφορά τις επιπτώσεις του περιβάλλοντος στην ανθρώπινη υγεία, την εργασία και την απόδοση.
«Τον Οκτώβριο καταθέσαμε τις προτάσεις μας στην κυβέρνηση και στους συνεργαζόμενους φορείς και είναι εξαιρετικό ότι υιοθετήθηκαν όλες», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο διευθυντής του Εργαστηρίου Δρ. Ανδρέας Φλουρής, ο οποίος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στη ΣΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και επισκέπτης καθηγητής στην Περιβαλλοντική Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Οτάβα. Όπως επίσης τονίζει ο ίδιος, «συνολικά 15 ερευνητές και ερευνήτριες του Εργαστηρίου μας, μετέβησαν στο Κατάρ το καλοκαίρι του 2019 όπου εκτελούσαν καθημερινά μετρήσεις και ελέγχους σε διάφορους εργασιακός χώρους. Χρησιμοποιήσαμε τεχνολογίες αιχμής και πολλές μεθόδους τις οποίες έχουμε αναπτύξει στο Εργαστήριό μας στα Τρίκαλα», προσθέτοντας:
«Για παράδειγμα, έχουμε ακριβέστατη γνώση για την έκθεση του κάθε εργαζόμενου στη θερμική καταπόνηση συνδυάζοντας, για πρώτη φορά, μετεωρολογικά δεδομένα, στοιχεία εντοπισμού και πληροφορίες ανάλυσης εργασίας. Επίσης, χρησιμοποιήσαμε λογισμικό που έχει αναπτυχθεί στο Εργαστήριό μας, το οποίο προσομοιώνει τη θερμική καταπόνηση σε οποιοδήποτε περιβάλλον, έτσι ώστε να μπορέσουμε να μελετήσουμε πιθανές συνέπειες στην υγεία των εργαζομένων σε πιο ακραίες συνθήκες οι οποίες αναμένονται τα επόμενα χρόνια εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.»
Όπως επίσης αναφέρει ο Δρ. Φλουρής, «συνολικά μελετήσαμε περισσότερες από 5.500 ώρες εργασίας χρησιμοποιώντας πολλούς αισθητήρες πάνω και μέσα στο σώμα εκατοντάδων εργαζομένων, αλλά και πολλά ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις για να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης. Όλα αυτά οδήγησαν σε περισσότερα από 740 εκατομμύρια μετρήσεις. Μέσα από αυτή τη συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό για την Εργασία και το Υπουργείο Εργασίας του Κατάρ», όπως μας αναφέρει ο Δρ. Φλουρής, «φάνηκε ότι οι εργαζόμενοι στο Κατάρ εργάζονται σε αρκετά αντίξοες συνθήκες. Παρόλα αυτά, όταν οι κανόνες για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία εφαρμόζονται, η θερμική καταπόνηση που δέχονται οι εργαζόμενοι στο Κατάρ είναι ανάλογη με εκείνη χωρών της Νότιας Ευρώπης. Υπήρχαν όμως περιπτώσεις όπου οι κανόνες υγείας και ασφάλειας δεν τηρούνταν, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος για την υγεία των εργαζομένων. Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης μας, προτείναμε τεκμηριωμένες προτάσεις για νομοθεσία οι οποίες περιλαμβάνουν και πρακτική καθοδήγηση σχετικά με την αποφυγή κινδύνου για την υγεία των εργαζομένων. Η νομοθεσία που υιοθετήθηκε τις προηγούμενες ημέρες είναι μια από τις πιο πρωτοπόρες στο θέμα της εργασιακής θερμικής καταπόνησης και εγγυάται: καλύτερη προστασία των εργαζομένων, κλείσιμο των επιχειρήσεων όταν το περιβάλλον γίνεται επικίνδυνα θερμό, ετήσιο έλεγχο της υγείας των εργαζομένων, καθώς και υποχρεωτική ανάλυση εκτίμησης κινδύνου για θερμική καταπόνηση από τους εργοδότες».
«Το Εργαστήριό μας είναι το μόνο σε ολόκληρη τη Νότια Ευρώπη που μελετά τους τρόπους με τους οποίους παράγοντες του περιβάλλοντος, όπως θερμοκρασία, ατμοσφαιρική ρύπανση, βυθός και διάστημα επιδρούν στη φύση και τη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος. Οι έρευνές μας έχουν χρησιμοποιηθεί από οργανισμούς όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, το Υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ, η ΝΑΣΑ, και ο Καναδικός Οργανισμός Διαστήματος προκειμένου να προασπίσουν την υγεία ειδικών αποστολών αλλά και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου» τονίζει ο Δρ. Φλουρής.
Τέλος σημειώνει: «Το τελευταίο διάστημα έχω την τιμή να συμμετέχω στην Τεχνική Ομάδα Εργασίας για τη μελέτη και διαμόρφωση μέτρων πρόληψης της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων κατά το θέρος του Υπουργείου Εργασίας. Η ομάδα αυτή ολοκλήρωσε την πρώτη φάση του έργου της και πριν από περίπου ένα μήνα καταθέσαμε την έκθεσή μας προς τον Υπουργό Εργασίας με συγκεκριμένες οδηγίες και μέτρα για την προάσπιση της υγείας των εργαζομένων. Όπως και στην περίπτωση του Κατάρ, είναι απαραίτητο να υιοθετηθούν οι οδηγίες αυτές έτσι ώστε η Ελλάδα να εναρμονιστεί με τις διεθνείς πρακτικές.»
Ο Δρ. Φλουρής συμμετέχει επίσης στις ομάδες εργασίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας οι οποίες τους επόμενους μήνες θα παρουσιάσουν νέες οδηγίες για την προστασία των εργαζομένων από τις υψηλές θερμοκρασίες αλλά και από την υψηλή ακτινοβολία. «Οι οδηγίες που θα ανακοινώσει σύντομα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας», αναφέρει ο Δρ. Φλουρής, «εναρμονίζονται απόλυτα με τις οδηγίες της παραπάνω Τεχνικής Ομάδας Εργασίας. Υιοθετώντας αυτές τις οδηγίες, το Υπουργείο Εργασίας θα βάλει την Ελλάδα στην ελίτ των χωρών σχετικά με την εργασιακή υγεία και την ασφάλεια, κάνοντας τη χώρα μας ένα ακόμη πιο ελκυστικό προορισμό για εργασία.»
