Ενα ισχυρό πακέτο κρατικών ενισχύσεων και εγγυήσεων προς τις επιχειρήσεις, προσαρμοσμένο στα ευρωπαϊκά «εργαλεία» που αποφάσισε η Σύνοδος Κορυφής, θα συνοδεύσει το χρονοδιάγραμμα επανεκκίνησης της οικονομίας που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης την ερχόμενη εβδομάδα.
Ηδη ο υπουργός Οικονομικών Χρηστός Σταϊκούρας έχει καταλήξει ότι το πακέτο θα πρέπει να είναι προσανατολισμένο στη στήριξη των επιχειρήσεων, γιατί μόνο έτσι μπορούν να σωθούν οι θέσεις εργασίας, αντί της απευθείας στήριξης των εργαζομένων που αποτέλεσε την επιλογή της πρώτης φάσης αντιμετώπισης της πανδημίας όταν το Δημόσιο πήρε επάνω του την οικονομία.
Ετσι μαζί με το lockdown θα «εκπνεύσει» και η εισοδηματική στήριξη των 800 ευρώ που θα καταβληθεί ακόμα μία φορά και θα καλύψει έως το τέλος Ιουνίου τους εργαζομένους σε επιχειρήσεις που θα ανοίξουν τελευταίες. Σε όποια επιχείρηση ανοίγει, το επίδομα δεν θα καταβληθεί.
Στη θέση αυτού του μέτρου, στο οποίο η κυβέρνηση προβλέπει ότι θα καταφύγουν συνολικά περίπου 1,1 εκατομμύριο εργαζόμενοι που τέθηκαν σε αναστολή εργασίας, παρότι το εύρος κάλυπτε 1,7 εκατομμύρια, η κυβέρνηση ενεργοποιεί τα μέτρα για τις επιχειρήσεις που είναι:
- Η καταβολή της «επιστρεπτέας προκαταβολής», δηλαδή του απευθείας δανεισμού από το κράτος. Μέσω αυτού του μέτρου, που ήδη έχει ξεκινήσει, θα ενισχυθεί η ρευστότητα με 1 δισ. ευρώ.
- Η επιδότηση επιτοκίου τραπεζικών δανείων πληττόμενων επιχειρήσεων από τον προϋπολογισμό έως το τέλος Σεπτεμβρίου, υπό την προϋπόθεση άτι ήταν ενήμεροι, δηλαδή πλήρωναν τις δόσεις τους έως το τέλος Φεβρουάριου.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ήδη το μέτρο εφαρμόζεται σε συνεργασία με τις τράπεζες, καθώς λειτουργεί η σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα.
- Η χορήγηση νέων δανείων ύψους 1 δισ. ευρώ με την εγγύηση του Δημοσίου προς πληττόμενες επιχειρήσεις από τις τράπεζες. Ο μηχανισμός παροχής εγγυήσεων θα είναι έτοιμος έως τις 10 Μαΐου, έτσι ώστε να χρηματοδοτηθούν σταδιακά οι επιχειρήσεις που θα ανοίγουν μετά το lockdown.
- Η επιδότηση, μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και προγραμμάτων του ΕΣΠΑ τα οποία αναπροσαρμόζονται στις συνθήκες της οικονομίας, κλάδων που θα υποβάλουν σχέδια εκσυγχρονισμού (π,χ. βιομηχανία) και επιβίωσης (αερομεταφορές και ακτοπλοΐα) αλλά και νέες επενδυτικές προτάσεις. Από τις δράσεις αυτές που έχουν αναλάβει να υλοποιήσουν ο υπουργός Επενδύσεων Αδωνις Γεωργιάδης, ο υφυπουργός Γιάννης Τσακίρης και το επιτελείο τους θα διατεθούν περί τα 3 δισ. ευρώ άμεσα. Βέβαια η Αναπτυξιακή Τράπεζα, με εγγυήσεις ύψους 2 δισ. ευρώ που έχει εξασφαλίσει, έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει τραπεζικό δανεισμό της τάξης των 7 δισ. ευρώ στις επιχειρήσεις που θα χρειαστούν χρηματοδότηση για την ανάκαμψή τους μετά το lockdown.
Σύμφωνα με το σχέδιο, προτεραιότητα στήριξης με γενναίες ενέσεις ρευστότητας θα δοθεί στους εξής κλάδους: τουρισμός, ενέργεια, πρωτογενής τομέας, με ειδική μέριμνα στην ανθοκομία που κινδυνεύει με αφανισμό, μεταφορές, ακτοπλοΐα, φαρμακοβιομηχανία και ιδιωτικές κλινικές, και ναυτιλία.
Προς το παρόν οι βαριά πληττόμενες επιχειρήσεις στις αερομεταφορές – κατά βάση η AEGEAN, αλλά και τα αεροδρόμια – δεν έχουν ζητήσει συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές στήριξης από την κυβέρνηση. Αρα το πλαίσιο εξετάζεται και από τις δύο πλευρές στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών αποφάσεων.
Πάντως πρέπει να σημειωθεί ότι η στροφή αυτή της κυβέρνησης «από την απευθείας στήριξη των εργαζομένων στη στήριξη των επιχειρήσεων» θα συναντήσει την έντονη πίεση επιχειρηματιών από κλάδους εντάσεως εργασίας, με πρώτο τον τουρισμό, που ζητούν να επιδοτηθεί η εργασία αντί της ανεργίας.
ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ: Οι επιχειρήσεις θα έχουν να αντιμετωπίσουν διπλό κόστος και αβεβαιότητα τόσο στα θέματα προσφοράς (προσαρμογή των επιχειρήσεων στους όρους και περιορισμούς ασφαλούς λειτουργίας με τις σημαντικές επιπτώσεις στον αριθμό των εργαζομένων, στις συνθήκες εργασίας) όσο και σε αυτά της ζήτησης (ποιες θα είναι οι χώρες προέλευσης, ποια τα μέτρα ασφαλείας κ,λπ.). Ανάλογα με τη διαμόρφωση των συνθηκών, πολλά ξενοδοχεία και άλλες υποδομές τουρισμού ίσως να μην μπορέσουν να επαναλειτουργήσουν ή όσες είναι εποχικές να μην ανοίξουν καθόλου. Για αυτούς σημαντική προϋπόθεση για να λειτουργήσουν έστω και στοιχειωδώς, αλλά και να επιβιώσουν οικονομικά, είναι η δυνατότητα προσαρμογής των εξόδων λειτουργίας τους και ιδίως του μισθολογικού τους κτιστούς προς την πληρότητα και τα έσοδά τους για ολόκληρο το 2020.
Στο πλαίσιο αυτό, ζητούν να θεσπιστούν προγράμματα επιδοτούμενης απασχόλησης (κατά τα πρότυπα του γερμανικού Kurzarbeit ή του γαλλικού chomage partiel, ή του ευρωπαϊκού Sure) με ευχέρεια του εργοδότη για μειωμένη/εκ περιτροπής απασχόληση των εργαζομένων ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης, κάτι που βέβαια έχει δώσει ήδη η κυβέρνηση θεσπίζοντας τη δυνατότητα εκ περιτροπής εργασίας (50% και 50% ανά δεκαπενθήμερο) για όσο διαρκεί η κρίση.
Το βασικό τους όμως αίτημα είναι η επιχορήγηση από το κράτος σε ποσοστό 20% του μισθολογικού κόστους και μέχρι του ύψους του επιδόματος ανεργίας.
ΣΤΗΝ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ: Επανεξετάζεται το claw back και το rebate, δηλαδή οι υποχρεωτικές «εκπτώσεις» που έκανε το Δημόσιο όταν ο ΕΟΠΥΥ πλήρωνε τις φαρμακευτικές εταιρείες ή τα διαγνωστικά κέντρα και τις κλινικές για ιατρικές εξετάσεις και για κατανάλωση φαρμάκων.
Το μέτρο που συζητείται είναι να καταργηθούν αυτές οι εκπτώσεις για το 2020, καθώς οι ανάγκες είναι τεράστιες, αλλά και για να ενισχυθεί ο κλάδος με την αναγκαία ρευστότητα εν όψει και του επόμενου χειμώνα.
Τα λεφφτά είναι πολλά, καθώς, για παράδειγμα, αν ο ΕΟΠΥΥ είχε συμφωνήσει – προ κορωνοϊού – ότι δεν θα δαπανήσει για το 2020 πάνω από 2 δισ. ευρώ για φάρμακα των ασφαλισμένων του, αλλά οι γιατροί έχουν συνταγογραφήσει φάρμακα αξίας 2,5 δισ. ευρώ, τα οποία οι φαρμακευτικές εταιρείες και τα ιδιωτικά φαρμακεία πούλησαν στους ασφαλισμένους, τότε ο νόμος ορίζει ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες θα επιστρέψουν πίσω στον ΕΟΠΥΥ χρηματικό ποσό ίσο με την υπέρβαση, δηλαδή 500 εκατ. ευρώ, κατανεμημένο ανά εταιρεία.
ΣΤΟΥΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΟΥΣ: Κεφάλαια άνω του 1 δισ.. ευρώ θα διατεθούν από τα Ταμεία Επιχειρηματικότητας της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας ώστε να χρηματοδοτηθούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όλων των παραπάνω κλάδων. Ο δανεισμός θα είναι ευνοϊκός, με επιδοτούμενα μάλιστα επιτόκια.
Του Ζώη Τσώλη από το Βήμα
