Στην 66η επέτειο από τα Σεπτεμβριανά του 1955, «των βίαιων, θλιβερών και τραγικών γεγονότων εις βάρος της Ομογενείας, στη διάρκεια των οποίων καταστράφηκαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημίες οι περισσότεροι Ορθόδοξοι ναοί της Πόλεως και άλλα μνημεία της Ρωμιοσύνης» αναφέρθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, υποδεχόμενος χθες στο Φανάρι, πολυμελή όμιλο εκπαιδευτικών από την Ελλάδα και την Κύπρο.
«Θεωρούμε ότι πίσω από την καταστροφή των θρησκευτικών μνημείων ευρίσκεται η ίδια εκείνη κακή αλλοίωσις της ελευθερίας μας, η οποία προκαλεί και τα οικολογικά προβλήματα. Ο θρησκευτικός φανατισμός, αυτή η νοσηρή έκφραση της θρησκευτικής πίστης, και το “σύμπλεγμα του ανθρωποθεού”, ο νέος προμηθεισμός, ο οποίος δεν αναγνωρίζει μέτρα και όρια, αλλά θέλει τον άνθρωπο απόλυτο κυρίαρχο της φύσης, αποτελούν σήμερα τη μεγάλη πρόκληση και τη φοβερή απειλή για τη φύση και τον πολιτισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας (Κρήτη 2016) αναφέρθηκε με έμφαση στη σύγχρονη οικολογική κρίση και στην καταστροφή των θρησκευτικών μνημείων, και κατεδίκασε τον ανθρωποθεισμό και τον φονταμενταλισμό σε όλες τους τις μορφές».
Στη συνέχεια ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπογράμμισε τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η εκπαίδευση στη διαμόρφωση της νέας γενιάς και στη μετάδοση σε αυτήν κορυφαίων αξιών και αρχών.
«Πάμπολλα και ουσιαστικά για το μέλλον της ανθρωπότητος εξαρτώνται από το εάν και κατά πόσον η εκπαίδευση θα καταφέρει να μεταδώσει στη νέα γενεά τις αρχές του οικολογικού ήθους, την κατανόηση της διαφορετικότητας και τον σεβασμό της ανθρωπίνης αξιοπρεπείας και των πνευματικών αξιών. Επαναλαμβάνουμε, ότι μία παιδεία χωρίς οικολογικό, ανθρωπιστικό και πνευματικό προσανατολισμό είναι παρωδία παιδείας. Το μέλλον ανήκει σε μια αυθεντική παιδεία υπεύθυνης ελευθερίας, στην υπηρεσία του Είναι και όχι του Έχειν, του μετοχικού και όχι του κτητικού πολιτισμού, της αλληλεγγύης και όχι της κατοχύρωσης των δικαιωμάτων του περικλείστου ατόμου.
»Χαιρόμαστε για την παρουσία σας εδώ στην Πόλη των Πόλεων. Είμαστε βέβαιοι, ότι και όσοι από εσάς ήλθαν εδώ ως απλοί επισκέπτες, θα έχουν ανακαλύψει ήδη ότι έγιναν προσκυνητές, ότι εδώ ευρίσκεται ένα ουσιαστικό κομμάτι της ταυτότητός τους. Στο σημείο αυτό δρα η λογική της καρδιάς, η οποία μας ικανώνει να βλέπουμε αυτά που αδυνατεί να ιδή και να κατανοήση η τετράγωνη λογική. Εμείς είμαστε εδώ, φυλάσσουμε Θερμοπύλες, αμετακίνητοι, ποτέ από το χρέος μη κινούντες, θαραλλέοι, ατενίζοντες “τον Χριστόν μόνον”, εν πλήρει επιγνώσει ότι “χωρίς Αυτού ου δυνάμεθα ποιείν ουδέν”».
Ο πολυμελής όμιλος εκπαιδευτικών από την Ελλάδα και την Κύπρο συμμετείχαν στο Φόρουμ «Οικουμενική Πρωτοβουλία για την προστασία του περιβάλλοντος και του πολιτισμού» σημειώνεται στην ίδια ανακοίνωση.
Το Φόρουμ, που διοργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων σε συνεργασία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, διεξήχθη το Σάββατο στο Σισμανόγλειο Μέγαρο και την Κυριακή, στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Με αφορμή το θέμα του Φόρουμ, ο Παναγιώτατος αναφέρθηκε στο καταπράσινο και πευκόφυτο τοπίο που περιβάλλει τη Σχολή, στην οποία και ο ίδιος έζησε για έντεκα χρόνια, και πρόσθεσε:
«Με την έννοια αυτή, θεωρούμε πολύ επιτυχή και εξόχως συμβολική τη διαξαγωγή του Φόρουμ για το περιβάλλον και τα μνημεία στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης, όπου φύση και πολιτισμός συνυπάρχουν αρμονικά και αλληλοπεριχωρούνται. Εξάλλου, στον χώρο αυτόν οργανώθηκαν πολλά οικολογικά σεμινάρια και συνέδρια, τα τρία πρώτα Halki Summit, διαλέξεις, συναντήσεις, συζητήσεις για τον πολιτισμό και ποικίλες άλλες σημαντικές εκδηλώσεις. Σίγουρα, θα είδατε από μακριά και το Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου, το περίφημο αυτό ξύλινο οικοδόμημα, καύχημα και σύμβολο για την Ομογένεια, αναπόσπαστο κομμάτι του τοπίου της νήσου, για τη σωτηρία του οποίου είναι σε εξέλιξη σύντονες προσπάθειες».
