Οι αντισυστιμικές τάσεις, η συμπεριφορά και οι κίνδυνοι για τη Δημοκρατία ήταν το θέμα της συζήτησης σε ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα πάνελ που διοργανώθηκε από την Prorata στο 8o Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
“Όταν λέμε αντισυστημικότητα, εννοούμε στάσεις που εναντιώνονται στην τρέχουσα κατάσταση των πραγμάτων, αυτό που λέμε status quo”, εξήγησε ο κ. Άγγελος Σεριάτος, επικεφαλής Ερευνών της Prorata από το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Σύμφωνα με σχετικό ερωτηματολόγιο που παρουσίασε, μεγάλη μερίδα των πολιτών απάντησαν, μεταξύ άλλων, ότι οι περισσότεροι πολιτικοί στην Ελλάδα είναι διεφθαρμένοι ενώ τις κρίσιμες αποφάσεις πρέπει να τις λαμβάνουμε με δημοψηφίσματα.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι πολίτες στην Ελλάδα θεωρούν ότι το ΚΚΕ είναι το πρώτο κόμμα που εναντιώνεται το σύστημα ενώ ακολουθεί ο Ηλ. Κασιδιάρης και το κόμμα του κ. Βαρουφάκη.
Στην κορυφή των Ελλήνων που έχουν αντισυστημικά χαρακτηριστικά με 29% έρχονται ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ δεύτεροι έρχονται οι ψηφοφόροι του Ηλ. Κασιδιάρη.
Όπως τόνισε ο κ. Bruno Jeanbart, αντιπρόεδρος της γαλλικής OpinionWay, το 64% των Γάλλων πιστεύει ότι το δημοκρατικό πολίτευμα δε λειτουργεί σωστά, ενώ όπως είπε, οι ίδιες τάσεις αναδύονται σε Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο. Όπως τόνισε: “Ο λαϊκισμός είναι το σύμπτωμα. Τα βασικά αίτια είναι η έντονη κριτική στην αντιπροσωπευτικότητα στους θεσμούς, καθώς πολλοί πιστεύουν ότι χρειάζεται αλλαγή κυβέρνησης, ενώ δεν είναι λίγοι και αυτοί που πιστεύουν ότι ο στρατός πρέπει να αναλάβει την διακυβέρνηση”.
Επιπλέον, “αίτημα που αναδύεται έντονα στη Γαλλία είναι η άμεση δημοκρατία καθώς και η ανάγκη για αποδοτικές πολιτικές”.
Ζητήματα είναι επίσης η ανοιχτή κοινωνία και η κλειστή κοινωνία, καθώς το 74% των πολιτών αναφέρει κάτι αρνητικό όταν ερωτάται για την πολιτική.
“Η κατάσταση στην Ιταλία δείχνει ότι υπάρχουν έντονες αντισυστημικές τάσεις”, ανέφερε ο κ. Rado Fonda, Υπεύθυνος Ερευνών της Ιταλικής SWG Spa.
“Αν και τα αντιευρωπαϊκά αισθήματα έχουν μειωθεί, αυξάνεται η τάση σε σχέση με τους γάμους ομοφυλοφίλων αλλά και σε σχέση με τα ζητήματα της μετανάστευσης, δεν υπήρξε η δυνατότητα συμμαχίας των αριστερών κομμάτων στην Ιταλία, σε αντίθεση με τη δεξιά που έδωσε ένα αίσθημα ασφάλειας προς τους πολίτες”.
Όπως είπε: “Η Meloni έκανε μεγάλη προσπάθεια να πείσει ότι δεν ανήκει στην άκρα δεξιά και πρόσθεσε ότι η εκλογική βάση άλλαξε πολύ τα τελευταία τρία χρόνια.
Σύμφωνα με τον κ. Fonda, “για τους Ιταλούς η Meloni δεν εκπροσωπεί κάτι αντισυστημικό, καθώς στη χώρα η άκρα δεξιά και η άκρα αριστερά είναι περιθωριοποιημένες”. Όπως τόνισε: “Τα τελευταία χρόνια υπήρξε ένα κίνημα πολύ δυνατό κατά της παραδοσιακής πολιτικής, ενώ τα ακροδεξιά κόμματα έκαναν στροφή προς περισσότερο μετριοπαθείς ψηφοφόρους”.
Στις δύο βασικές διαστάσεις της αντισυστημικότητας αναφέρθηκε απ΄ την πλευρά της η κα. Βασιλική Γεωργιάδου, καθηγήτρια του ΕΚΠΑ και Πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, κάνοντας λόγο για μία συγκεκριμένη και μία περισσότερο πλατιά αντισυστημικότητα.
Όπως εξήγησε, παρατηρείται μία αμιγώς αντισυστημική τάση και μία τάση που είναι συλλύβδην εναντίον της δημοκρατίας και του κοινοβουλευτισμού.
Ως αιτία της αντισυστημικότητας ανέφερε τις αλλεπάλληλες κρίσεις, καθώς “τα συγκεκριμένα κόμματα εργαλειοποιούν αυτές τις καταστάσεις, υποδεικνύοντας τους ενόχους, ενώ ταυτόχρονα ποντάρουν στη συναισθηματική ευαλωτότητα των ανθρώπων”.
Κλείνοντας η καθηγήτρια επεσήμανε την ανάγκη για περισσότερη κοινωνική ενσωμάτωση, και η καλλιέργεια της εμπιστοσύνης
“Στην Ελλάδα έχουμε μία ραγδαία αύξηση της ακροδεξιάς στην Ελλάδα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης του 2018”, ανέφερε ο κ. Αλέξανδρος Κεσσόπουλος Επίκουρος καθηγητής του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Ο κ. Κεσσόπουλος ανέφερε τη συρρίκνωση της λειτουργίας του κοινοβουλίου με ταυτόχρονη επιβολή πολιτικών λιτότητας ως αιτίες που γεννούν την αντισυστημικότητα. Ενώ, όπως τόνισε για την αντιμετώπιση του φαινομένου: “Ανάγκη είναι να ενισχυθούν οι αναδιανεμητικές πολιτικές, η αύξηση των δημοσίων δαπανών σε τομείς όπως η υγεία, η παιδεία και η κοινωνική προστασία, κάτι που προβλέπεται και από το Σύνταγμά μας το οποίο προβλέπει ένα κοινωνικό κράτος δικαίου”.
Τη συζήτηση συντόνισε η κα. Βάλια Αρανίτου, Αν. Καθηγήτρια στο ΕΚΠΑ.
