Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, η Exxon εγκατέστησε ειδικό εξοπλισμό σε ένα από τα υπερδεξαμενόπλοιά της για τη μέτρηση των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα στον ωκεανό και στον αέρα, ένα πρώιμο παράδειγμα της ουσιαστικής έρευνας που διεξήγαγε ο πετρελαϊκός γίγαντας και σχετίζεται με την επιστήμη που μελετά την κλιματική αλλαγή.
Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Science» διαπίστωσε ότι κατά τις δεκαετίες που ακολούθησαν, οι επιστήμονες της Exxon έκαναν εξαιρετικά ακριβείς εκτιμήσεις σχετικά με το πώς τα ορυκτά καύσιμα μπορούν να οδηγήσουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Οι προβλέψεις τους ήταν εξίσου – και μερικές φορές περισσότερο- ακριβείς από εκείνες που έχουν πραγματοποιηθεί από ανεξάρτητα ακαδημαϊκά και κυβερνητικά μοντέλα.
Ωστόσο, επί χρόνια, ο πετρελαϊκός γίγαντας αμφισβητούσε δημοσίως την κλιματική επιστήμη και προειδοποιούσε ενάντια στην απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα, τον κύριο παράγοντα της κλιματικής αλλαγής. Η Exxon διεξήγαγε επίσης ένα πρόγραμμα δημοσίων σχέσεων -που συμπεριλάμβανε και διαφημίσεις που εμφανίζονταν στους New York Times- δίνοντας έμφαση στις αβεβαιότητες της επιστημονικής έρευνας για την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Οι προβλέψεις για την υπερθέρμανση του πλανήτη «βασίζονται σε εντελώς αναπόδεικτα κλιματικά μοντέλα ή, πιο συχνά, σε καθαρή κερδοσκοπία», είχε δηλώσει ο Λι Ρέιμοντ, διευθύνων σύμβουλος της νεοσύστατης ExxonMobil Corp, σε ετήσια συνέλευση της εταιρείας το 1999. «Δεν κατανοούμε επαρκώς την κλιματική αλλαγή ώστε να κάνουμε λογικές προβλέψεις και/ή να δικαιολογήσουμε δραστικά μέτρα», έγραψε την επόμενη χρονιά.
Σε ανακοίνωσή της η Exxon δεν αναφέρθηκε άμεσα στη νέα μελέτη, αλλά δήλωσε ότι «όσοι ισχυρίζονται ότι η ‘Exxon ήξερε’ βγάζουν λάθος συμπεράσματα», αναφερόμενη σε ένα σύνθημα περιβαλλοντικών ακτιβιστών που έχουν κατηγορήσει την εταιρεία για παραπλάνηση του κοινού σχετικά με την κλιματική επιστήμη.
«Η ExxonMobil έχει μια κουλτούρα πειθαρχημένης ανάλυσης, σχεδιασμού, λογιστικής και υποβολής εκθέσεων», πρόσθεσε η εταιρεία, επικαλούμενη τα λόγια ενός δικαστή σε μια ετυμηγορία υπέρ της εταιρείας πριν από τρία χρόνια, αν και η υπόθεση αφορούσε τις λογιστικές πρακτικές της εταιρείας και όχι την κλιματική επιστήμη.
Η νέα μελέτη, από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και του Ινστιτούτου Potsdam για την έρευνα των κλιματικών επιπτώσεων, βασίζεται σε εκθέσεις που δείχνουν ότι επί δεκαετίες, οι επιστήμονες της Exxon είχαν προειδοποιήσει τα στελέχη της εταιρείας για την πιθανότητα μιας «δυνητικά καταστροφικής» κλιματικής αλλαγής.
Η καύση πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα οδηγεί σε αύξηση της θερμοκρασίας της Γης αλλά και στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας με καταστροφικές συνέπειες παγκοσμίως, όπως ισχυρές καταιγίδες, έντονες ξηρασίες και φονικές πυρκαγιές.
Στη νέα μελέτη, οι Τζόφρι Σουπράν και Ναόμι Ορέσκες από το Χάρβαρντ και ο Στέφαν Ράμστορφ από το Ινστιτούτο Πότσνταμ, πραγματοποίησαν ποσοτική ανάλυση των προβλέψεων για την υπερθέρμανση του πλανήτη που έκαναν ή κατέγραψαν οι επιστήμονες της Exxon μεταξύ 1977 και 2003.
Τα αρχεία αυτά, τα οποία περιλαμβάνουν εσωτερικά υπομνήματα και μελέτες που δημοσιεύθηκαν σε συνεργασία με εξωτερικούς ακαδημαϊκούς ερευνητές, αποτελούν τη μεγαλύτερη δημόσια συλλογή προβλέψεων για την υπερθέρμανση του πλανήτη που καταγράφηκε από μία μόνο εταιρεία, δήλωσαν οι συγγραφείς.
Συνολικά, οι προβλέψεις της Exxon για την υπερθέρμανση του πλανήτη παρακολουθούσαν στενά τις συνεχείς αυξήσεις της θερμοκρασίας κατά περίπου 0,2 βαθμούς Κελσίου ανά δεκαετία, σύμφωνα με τη μελέτη. Οι επιστήμονες της εταιρείας απέκλεισαν την πιθανότητα να μην συνέβαινε η ανθρωπογενής υπερθέρμανση του πλανήτη, διαπίστωσαν οι ερευνητές.
«Εποχή των παγετώνων»
Οι επιστήμονες της Exxon απέρριψαν επίσης -σωστά – την πιθανότητα μιας επερχόμενης εποχής των παγετώνων, παρόλο που η εταιρεία συνέχισε να αναφέρεται σε αυτήν στις δημόσιες ανακοινώσεις της. Προέβλεψαν με ακρίβεια πότε θα ανιχνευθεί για πρώτη φορά η ανθρωπογενής υπερθέρμανση του πλανήτη και υπολόγισαν πόσο διοξείδιο του άνθρακα θα μπορούσε να προστεθεί στην ατμόσφαιρα πριν η υπερθέρμανση φτάσει σε ένα επικίνδυνο όριο. Ορισμένες από τις μελέτες της Exxon προέβλεπαν ακόμη πιο απότομη άνοδο της θερμοκρασίας από αυτή που βίωσε ο πλανήτης.
«Τώρα έχουμε αδιάσειστα, αδιαμφισβήτητα στοιχεία ότι η ExxonMobil προέβλεψε με ακρίβεια την υπερθέρμανση του πλανήτη, χρόνια πριν αρχίσει να επιτίθεται δημοσίως στην κλιματική επιστήμη και τους επιστήμονες», δήλωσε ο δρ Σουπράν.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η δημόσια άρνηση της ExxonMobil για την κλιματική επιστήμη έρχεται σε αντίθεση με τα δεδομένα των ίδιων των επιστημόνων της», σημείωσε.
Ο Έντουαρντ Γκάρβεϊ, ο οποίος προσελήφθη από την Exxon το 1979 δήλωσε ότι δεν τον εξέπληξε το γεγονός ότι οι προβλέψεις των επιστημόνων ήταν ακριβείς. Εκείνη την χρονιά, ο δρ Γκάρβεϊ και οι συνάδελφοί του εγκατέστησαν ένα ειδικό σύστημα παρακολούθησης στο υπερδεξαμενόπλοιο Esso Atlantic για να καταγράψει τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην επιφάνεια του νερού και στον αέρα, καθώς ταξίδευε από τον Κόλπο του Μεξικού στον Περσικό Κόλπο – μια φιλόδοξη και καινοτόμα ερευνητική προσπάθεια, όπως είπε.
Ο πλούτος των δεδομένων που συνέλεξαν οι επιστήμονες έδειξε σημαντικές αυξήσεις στα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στον ωκεανό κοντά στον Ισημερινό. Την ίδια περίπου εποχή, η Exxon επέκτεινε την έρευνά της στη μοντελοποίηση του κλίματος, προσλαμβάνοντας διακεκριμένους επιστήμονες από ακαδημαϊκά ιδρύματα. Αλλά το 1982, καθώς οι αγορές πετρελαίου κατέρρεαν από την υπερπαραγωγή, η Exxon τερμάτισε το έργο αυτό.
«Αυτό που με εκπλήσσει είναι ότι παρ’ όλη αυτή τη γνώση μέσα στην εταιρεία», δήλωσε ο δρ Γκάρβεϊ, «οι άνθρωποι συνέχισαν την πορεία που είχαν χαράξει».
