Το προσεχές δεκαήμερο θα κρίνει ηγεσίες και θα συγκρίνει ηγέτες σε μια Ευρώπη που εδώ και μερικά χρόνια κινείται με δύο ταχύτητες. Μια Ευρώπη των «ενάρετων» οικονομιών και μια άλλη Ευρώπη των «άθλιων» οικονομιών, που σε μεγάλο βαθμό οδηγήθηκαν στην εξαθλίωση προκειμένου η Γερμανία να διατηρήσει την ισχύ της και δια αυτής τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Του Χάρη Παυλίδη
Ασφαλώς αυτό δεν αποτελεί άλλοθι για τα δομικά προβλήματα των οικονομιών που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές χώρες του νότου, αλλά σε γενικές γραμμές η πρυτανεύουσα προτεσταντική ηθική στα δημοσιονομικά της Ένωσης επέτεινε αυτά τα προβλήματα σε βάρος αυτών των χωρών. Κερδισμένοι οι «ενάρετοι» και χαμένοι οι «άθλιοι» που εκτός των άλλων καλούνται αφού «μετανοήσουν» για τις εξομολογούμενες «αμαρτίες» τους να αυτοτιμωρηθούν.
Το είδαμε να συμβαίνει το 2010, το ζήσαμε το 2012 και το βλέπουμε να έρχεται από μακριά του 2020. Η οικονομική κρίση αντιμετωπίστηκε από τους «ενάρετους» στη λογική ότι οι χώρες που χτυπήθηκαν από την κρίση έπρεπε να πληρώσουν για… το «φταίξιμό» τους. Το πλήρωσαν και συνεχίζουν να το πληρώνουν. Όμως αυτή τη φορά ευθύνεται η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία για τους χιλιάδες νεκρούς; Ευθύνονται γιατί ζητούν το αυτονόητο προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πανδημία; Δηλαδή, την αυτοχρηματοδότηση της Ευρώπης με ένα «Σχέδιο Μάρσαλ» προκειμένου να αποφευχθεί η κατάρρευση;
Και αυτή τη φορά σημειωτέον ότι η κατάρρευση δεν θα περιοριστεί στην οικονομική χρεοκοπία, αλλά θα σημάνει την κατάρρευση της δημοκρατίας. Αν δεν μπορεί η Ευρώπη να δείξει την αλληλεγγύη της σε αυτή την κρίση, αν δεν κατάλαβε τους λόγους για τους οποίους η αποτυχία της να διαχειριστεί την οικονομική κρίση ενίσχυσε τον λαϊκισμό και αφύπνισε τον εθνικισμό, δεν έχει κανένα λόγο να κρατάει την ταμπέλα: «Ευρωπαϊκή Ένωση». Πολύ απλά γιατί δεν θα είναι ούτε «Ευρωπαϊκή» πολλώ δε μάλλον δεν θα είναι «Ένωση».
Για τους παραπάνω λόγους θα κριθούν οι ηγεσίες των μεν και των δε. Και θα συγκριθούν με εκείνους τους ηγέτες που οικοδόμησαν την μεταπολεμική Ευρώπη. Προφανώς δεν έχουμε την ψευδαίσθηση ότι η Μέρκελ θα μεταμορφωθεί σε Αντενάουερ ώστε να υπερασπιστεί τις αξίες της αλληλεγγύης και του ανθρωπισμού έναντι του οικονομισμού. Ούτε βέβαια ο Κόντε έχει το ανάστημα ενός Ντε Γκάσπερι ώστε να επιβληθεί δια των επιχειρημάτων στην «ενάρετη» πλευρά της Ένωσης. Οι εποχές και τα μεγέθη διαφέρουν, αλλά το διακύβευμα δεν έχει αλλάξει.
Στην προκειμένη περίπτωση η διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν συμφέρει κανέναν. Περισσότερο δεν συμφέρει τις χώρες που βάζοντας την νομισματική πάνω από την πολιτική ένωση, εκθέτουν σε κίνδυνο τις ίδιες αφού μοιραία θα βρεθούν μόνες έναντι των άλλων υπερδυνάμεων που θα σπεύσουν να καλύψουν το κενό και να διεισδύσουν σε μια διαιρεμένη Ευρώπη. Συνεπώς οι ηγέτες των 9 χωρών που πρωτοστατούν στην έκδοση του ευρωομολόγου θα πρέπει να καταστήσουν σαφές στους «ενάρετους» ότι εκτός από αρετή χρειάζεται και τόλμη ανάλογη του κινδύνου να διαλυθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Και το τίμημα σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, σ’ έναν κόσμο γεμάτο αβεβαιότητα και ανασφάλεια, θα είναι βαρύ σε οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.
