Η πανδημία του κορωναιού και η μάχη κατά της διάδοσής του έχουν ήδη αναδείξει ορισμένα σημαντικά και νέα ποιοτικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την χώρα, το Κράτος, την κοινωνία. Αυτές τις βδομάδες δοκιμασίας και αγώνα για την επιβίωση φάνηκε πριν απ΄όλα ότι υπάρχει Πρωθυπουργός και Κυβέρνηση με σοβαρότητα και σχέδιο που « έπιασαν τον Ταύρο από τα κέρατα».
του Ζαχαρία Ζούπη*
Πήρε έγκαιρα μέτρα, έβαλε σε κίνηση τον κρατικό μηχανισμό, στηρίχτηκε σε ένα αδιαμφισβήτητης αξίας επιστημονικό δυναμικό. Πήρε αυστηρά και γρήγορα μέτρα με πολύ μεγαλύτερη αμεσότητα απ΄ότι πολλές και ισχυρές χώρες ( Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο κ.ά). Η σοβαρότητα αυτή και η αποφασιστικότητα που επιδείχθηκαν έγινε σεβαστές από μία ευρεία κοινωνική πλειοψηφία. Αυτή η πλειοψηφία είδε Κράτος να αντιδρά με μικρότερα ή μεγαλύτερα προβλήματα, έδειξε ότι δεν θέλει να ζει με ψέματα, έδειξε και δείχνει στάση ευθύνης, πειθαρχίας, σεβασμού στα μέτρα που ανακοινώνονταν. Δεν είναι ασήμαντα αυτά τα δείγματα σε μια χώρα σαν την δική μας , σε μια χώρα που πέρασε μία δεκαετή περιπέτεια χρεοκοπίας και όταν ήρθε η στιγμή να διεκδικήσει ένα καλύτερο μέλλον, έχει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και τον εκβιασμό Ερντογάν και την υπεράσπιση των συνόρων και τώρα και την πανδημία μαζί.
Αυτή η προσπάθεια δεν « ίσιωσε» αυτόματα. Όλοι θυμόμαστε τι ανοησίες είπαν και έγραψαν πολλοί επώνυμοι του χώρου της κατ΄επιλογήν ευαισθησίας για τους Μετανάστες για την μάχη των συνόρων. Μέχρι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας οργάνωναν έξω από Πρεσβείες της χώρας σε ξένες χώρες, προσπαθώντας να δείξουν ότι στην χώρα κυβερνούμαστε από απάνθρωπους ακροδεξιούς. Ανάμεσα σ΄αυτούς και Ευρωβουλευτές της χώρας. Πάμε παρακάτω όμως. Όλοι αυτοί, όταν είδαν στις δημοσκοπήσεις ότι η στάση της Κυβέρνησης είχε την στήριξη του 85%-90% της Ελληνικής Κοινωνίας αρχικά άλλαξαν στάση και τώρα σιωπούν. Στην συνέχεια υπήρξαν και οι ανοησίες για την πανδημία, όταν ξεκινούσε η περιπέτεια. Από ποιους; Από τους ίδιους συνήθεις υπόπτους που έσπευσαν να γράψουν για τον ταξικό χαρακτήρα του ιού, την προέλευσή του από παρθένα δάση ή από το ξεπάγωμα στην Αρκτική λόγω Κλιματικής Αλλαγής. Χαρακτηριστικά δείγματα αυτών των Αναλυτών του ιού οι κ. Παπαδημούλης, Κούλογλου, Δούρου και άλλοι. Ευτυχώς για τον χώρο τους κάποιοι τους μάζεψαν, όταν αντιλήφθηκαν την δραματικότητα της κατάστασης. Έτσι, μετά το μπαράζ των ανοησιών όπως και στην υπόθεση υπεράσπισης των συνόρων, πρώτα άλλαξαν ρότα και στην συνέχεια εμφανίζονται συμμέτοχοι στην εθνική προσπάθεια. Κατανόησαν ότι σε τέτοιες συνθήκες το να λες βλακώδεις ιδεοληψίες είναι πολύ μα πολύ επικίνδυνο, πολύ περισσότερο όταν απέναντί σου έχεις Πρωθυπουργό και Κυβέρνηση που εργάζονται με πραγματισμό. Αν κάτι απέμεινε να ψελίζουν είναι κάτι περί ήττας του νεοφιλελευθερισμού, λες και σ΄αυτή την χώρα εφαρμόστηκε ποτέ νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Τέλος πάντων, οι όποιες μετατοπίσεις προς τον ρεαλισμό και την πραγματικότητα είναι πάντα θετικές. Πολύ περισσότερο που συμβάλουν σε ενιαία αποδεκτές πολιτικές.
Η ενότητα του πολιτικού κόσμου – θα φανεί αν είναι πραγματική ή κατ΄ανάγκη – είναι θετική και βοηθάει να τιθασεύεται όσο είναι δυνατόν η ανθρώπινη αμεριμνησία, ανευθυνότητα και όλες αυτές οι ηλίθιες συμπεριφορές που παρακολουθήσαμε όλο το προηγούμενο διάστημα από μεμονωμένους πολίτες αλλά και από χώρους όπως η Εκκλησία. Αυτό που μετράει, είναι ότι η Ελλάδα κρατάει μέχρι στιγμής, ότι έχει κερδίσει χρόνο, ότι ακόμα δεν έχουμε φαινόμενα όπως χώρες της Ευρώπης. Αυτό που μετράει είναι ότι η Κυβέρνηση δεν δίστασε να κλείσει τις Εκκλησίες όταν η Ιερά Σύνοδος φάνηκε κατώτερη των περιστάσεων, ούτε να επιβάλει έγκαιρα κλείσιμο σχολείων, κλείσιμο Επιχειρήσεων και τελευταία – όταν είδε και αποείδε – περιορισμό της κυκλοφορίας. Είχε προηγηθεί ένα Σαββατοκύριακο επίδειξης ανευθυνότητας απ΄όσους πήραν τα αυτοκίνητα και άρχισαν να τρέχουν προς την επαρχία ή να τρέχουν στις παραλίες.
Ο αγώνας που δόθηκε μέχρι τώρα στέφτηκε με επιτυχία, αλλά τα δύσκολα είναι μπροστά. Έρχεται η ώρα της τρικυμίας, αποτέλεσμα σειράς φαινομένων και συμπεριφορών. Θα διαφωνήσω με όσους εσχάτως σημειώνουν πως η Κυβέρνηση ρίχνει την ευθύνη σε πολίτες για να καλύψει λάθη της. Σ΄αυτή την χώρα κατοικούμε και όλοι παρακολουθήσαμε πόσο δύσκολο είναι να ηττηθεί η βλακεία και η ανευθυνότητα. Επίσης , όλοι είδαμε το ανατριχιαστικό « γράφημα Μόσιαλου» για το πόσες εκατοντάδες μπορούν να μολυνθούν από ένα και μόνο ανέμελο φορέα του ιού και θα έπρεπε να κατανοούμε για τι μιλάμε.
Σε κάθε περίπτωση αυτή η « αγορά χρόνου» που επιτεύχθηκε ήταν αναντικατάστατης αξίας. Θα μπορούσε ίσως να αγοραστεί κι άλλος χρόνος και να υπάρξει πιο γερή άμυνα απέναντι στην διάδοση . Αν για παράδειγμα έκλειναν οι Εκκλησίες τουλάχιστον πριν τους πρώτους Χαιρετισμούς και τους εκκλησιασμούς της Κυριακής που ακολουθούσε, δεν θα είχαμε χιλιάδες ανθρώπους να συνωστίζονται στους Ναούς για να δείξουν ότι διαθέτουν πίστη, με ότι μπορεί να σημάνει. Αν υπήρχε απαγόρευση εξόδου από τα μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα ( π.χ Αττικής και Θεσσαλονίκης) το τελευταίο Σαββατοκύριακο θα μπορούσε να αποφευχθεί η πιθανή μετάδοση στις πιο διαφορετικές περιοχές της χώρας. Αυτές οι δύο αποφάσεις θα μπορούσαν πράγματι να ληφθούν και το αντίθετο γεγονός συνιστά ευθύνη της Κυβέρνησης και του Επιστημονικού Επιτελείου. Δεν αλλάζουν όμως την μεγάλη εικόνα.
Το δεύτερο σημείο που θα φανεί τι ακριβώς προετοιμασία έχει γίνει και γίνεται με ευθύνη της Κυβέρνησης αυτές τις ώρες, είναι η προετοιμασία του Εθνικού Συστήματος Υγείας, ώστε να δεχτεί ένα πιθανότατα μεγάλο κύμα κρουσμάτων που μάλλον θα πρέπει να είναι αναμενόμενο. Είναι η ενίσχυση κλινών ΜΕΘ, η προετοιμασία πρόσθετων χώρων με πλήρη στελέχωση και εξοπλισμό για να δώσουν την μάχη τις επόμενες κρίσιμες ώρες και μέρες.Είναι η προετοιμασία συνεργασίας Ε.Σ.Υ με τον ιδιωτικό τομέα της Υγείας. Εδώ βρίσκεται ένα δεύτερο στοίχημα από το οποίο θα κριθεί η Κυβέρνηση. Σημειώνουμε ότι σ΄αυτό το σημείο, ας μην παριστάνουν πολιτικές δυνάμεις ότι δεν γνωρίζουν την παρατεταμένη κρίση του Ε.Σ.Υ που μείωσαν σημαντικά την απόδοση και τις αντοχές του. Μιλάμε για κρίση από την προ χρεοκοπίας της χώρας περίοδο μέχρι και σήμερα, που καμία Κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ριζικά σε 8 μήνες. Αυτά γιατί είναι αστείο να γράφονται θεωρίες περί κάποιων νεοφιλελεύθερων που δεν « αγαπάνε» και πολύ τα δημόσια Νοσοκομεία.
Το τρίτο σημείο που κρίνεται η Κυβέρνηση είναι η στήριξη των Επιχειρήσεων και των εργαζομένων που άλλες έκλεισαν και άλλες δοκιμάζονται. Εδώ υπάρχει ένας ακαθόριστος παράγοντας : Ο χρόνος που θα κρατήσει η περιπέτεια που θα καθορίσει πολλά, μα πάρα πολλά στην Διεθνή και Ελληνική Οικονομία. Τα πρώτα μέτρα ύψους 10 δις. ευρώ υπερκέρασαν τις αρχικές προτάσεις ακόμα και των Κομμάτων της Αντιπολίτευσης που τώρα ζητάνε μέτρα ύψους 30 δις. ευρώ. Η Κυβέρνηση έχει το χρέος να διευρύνει σταδιακά τις ευνοϊκές παρεμβάσεις της και λαμβάνοντας υπόψη τον παράγοντα χρόνο να « απλώσει» μέτρα που θα συγκροτούν ένα δίκτυ προστασίας Επιχειρήσεων και εργαζομένων, κρατώντας και αποθέματα, διεκδικώντας πόρους και άλλη, πιο δραστική Πολιτική από την Ε.Ε, ώστε να γίνει μια τονωτική ένεση γρήγορης επανεκκίνησης όταν όλα θα επανέρχονται στους συνήθεις ρυθμούς. Και μη ξεχνάμε….Υπάρχουν και οι Τράπεζες που οφείλουν να δουν το χρέος τους.
Ο Πόλεμος συνεχίζεται. Αυτή την στιγμή φαίνεται ότι τα μέτρα της Κυβέρνησης μας κρατάνε όρθιους και επομένως πιο ικανούς να τον κερδίσουμε. Το Πολιτικό Σύστημα στο σύνολό του αλλά και ο κάθε πολίτης ξεχωριστά έχουν χρέος να συμπαραταχθούν. Με κριτικό λόγο γιατί κανείς και ποτέ δεν βρίσκεται στο απυρόβλητο αλλά όχι ανοησίες, με ενστάσεις αλλά όχι με πολιτικαντισμούς, με προτάσεις και απαίτηση αλλά όχι λαϊκισμούς.
*Ο Ζαχαρίας Ζούπης είναι πολιτικός αναλυτής -υπεύθυνος ερευνών της Opinion Poll
