Το ποσοστό συμμετοχής στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου, 41,39%, ήταν το χαμηλότερο που έχει καταγραφεί σε κάθε είδους εθνική αναμέτρηση, δηλαδή εθνικές εκλογές και ευρωεκλογές κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης. Επομένως, αδιαμφισβήτητα το μεγάλο θεσμικό και πολιτικό ζήτημα που πρέπει να διαχειριστεί η κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα γενικότερα είναι τα πρωτοφανώς υψηλά επίπεδα της αποχής. Με κίνδυνο το ανησυχητικό για τη Δημοκρατία μας φαινόμενο να επαναληφθεί ή το αρνητικό ρεκόρ αποχής της τάξης του 58,61% να αυξηθεί περαιτέρω σε μελλοντικές αναμετρήσεις, πρέπει να ληφθούν μέτρα. Στο άρθρο κατατίθενται δύο απλές, εφαρμόσιμες προτάσεις που θα συνέβαλλαν αισθητά στην αύξηση της συμμετοχής. Πρώτον, η διεύρυνση της εφαρμογής της επιστολικής ψήφου και στις εθνικές εκλογές και, δεύτερον, η διεξαγωγή των εκάστοτε ευρωεκλογών πάντα εντός του Μαΐου.
Επιστολική ψήφος στις εθνικές εκλογές
Αρχικά πρέπει να τονιστεί ότι δυνατότητα εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους επιστολικής ψήφου είχαν όλες οι Ελληνίδες και όλοι οι Ελληνες πολίτες που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους της χώρας. Επομένως, μπορούσαν να εγγραφούν όσοι πολίτες επιθυμούσαν είτε διαβιούν εντός ή (σε οποιαδήποτε άλλη χώρα) εκτός Ελλάδας.
Το σύνολο των συμπατριωτών μας που εγγράφηκαν για να ψηφίσουν με επιστολική ψήφο ήταν 202.556, εκ των οποίων οι 153.322, άρα το 75,7% ήταν εντός Ελλάδας. Οι συμπατριώτες μας που εγγράφηκαν για να ψηφίσουν από το εξωτερικό, από 128 μάλιστα διαφορετικές χώρες, ήταν 49.234, δηλαδή το 24,3%. Ωστόσο, ο συνολικός αριθμός των επιστολικών ψήφων που έφτασαν στην αρμόδια υπηρεσία ήταν 178.588, από τις οποίες 136.451 αντιστοιχούν σε κατοίκους του εσωτερικού και 42.137 σε κατοίκους του εξωτερικού.
Παρ’ όλα αυτά, είναι αξιοσημείωτο ότι επί συνόλου των 4.062.092 ψηφισάντων, το ποσοστό που αντιστοιχεί σε επιστολική ψήφο ανέρχεται στο 4,40%. Επίσης, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι αν δεν υπήρχε ο θεσμός της επιστολικής ψήφου, το ποσοστό της αποχής θα ξεπερνούσε κατά πολύ το 60%, αφού το μεγαλύτερο ποσοστό εξ αυτών των πολιτών δεν θα μπορούσε (για διάφορους λόγους) να ασκήσει διά ζώσης το συνταγματικώς κατοχυρωμένο δημοκρατικό του δικαίωμα. Επομένως, παρότι η επιστολική ψήφος είναι ένα νέο μέτρο που δεν γνώριζαν οι περισσότεροι συμπολίτες μας, απεδείχθη εκ του αποτελέσματος ότι η εφαρμογή της είναι άκρως επιτυχημένη, είναι απαραίτητη για τη Δημοκρατία μας και η εφαρμογή της πρέπει αδιαμφισβήτητα να επεκταθεί και στις εθνικές εκλογές.
Ευρωεκλογές μόνιμα τον Μάιο
Οπως αναμενόταν, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), που είναι σταθερά το μεγαλύτερο κόμμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το 1999, διατήρησε τη θέση του. Η Νέα Δημοκρατία, ως ένα από τα πιο ισχυρά και πετυχημένα κόμματα-μέλη του Ε.Λ.Κ., βρίσκεται στον πυρήνα των αποφάσεων και εξελίξεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως, είναι σε νευραλγική θέση και μπορεί να εισηγηθεί στην ηγεσία του ΕΛΚ τη μόνιμη διεξαγωγή των ευρωεκλογών στα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης την προτελευταία ή έστω τελευταία εβδομάδα του Μαΐου και όχι ξανά εντός του Ιουνίου. Αυτή η καινοτόμος πρόταση για μια μικρή χρονική μετατόπιση κατά 2-3 εβδομάδες θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στον περιορισμό της αποχής, ειδικά σε χώρες του νότου, που πλήττονται από πολύ υψηλές θερμοκρασίες κάθε Ιούνιο λόγω της κλιματικής κρίσης.
Τονίζεται ότι οι δύο προηγούμενες ευρωεκλογές, το 2019 και το 2014, είχαν διεξαχθεί Μάιο και αυτό πιθανότατα συνέδραμε στην αυξημένη συμμετοχή. Συγκεκριμένα, στις 26/05/2019, η συμμετοχή στις ευρωεκλογές ήταν 58,69% ενώ στις αμέσως προηγούμενες, στις 25/05/2014, η συμμετοχή ήταν στο 59,33%. Ωστόσο, διευκρινίζεται ότι σε αμφότερες περιπτώσεις την ίδια ημέρα διεξήχθησαν περιφερειακές και δημοτικές εκλογές, γεγονός που αυξάνει το ενδιαφέρον και προφανώς ευνοεί την άνοδο της συμμετοχής. Σημειώνεται για ιστορικούς λόγους ότι όλες οι 9 προηγούμενες ευρωεκλογές, με εξαίρεση τις πρώτες, του 1981, το έτος που η χώρα μας εισήχθη στην τότε ΕΟΚ και διεξήχθησαν στις 18/10/1981 μαζί με τις εθνικές εκλογές, διεξήχθησαν Ιούνιο. Συγκεκριμένα στις 17/06/1984, 18/06/1989, 12/06/1994, 13/06/1999, 13/06/2004, 07/06/2009.
Κλείνοντας, με γνώμονα την αυξημένη αποχή σε αρκετές χώρες, αυτή η πρόταση που θα συνέβαλλε στην προάσπιση της Δημοκρατίας θα ήταν πολύ δύσκολο να μην αντιμετωπιστεί θετικά από όλες τις παρατάξεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ο Μιχάλης Αράπης (LLB, LLM, MA) είναι νομικός με μεταπτυχιακά στο «Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο» και στον τομέα του «Κυβερνοεγκλήματος και της Τρομοκρατίας». Είναι ιδρυτής και πρόεδρος της ΕΚΟ Επιστημόνων Ηνωμένου Βασιλείου (H.B.).
