Στις 24 Αυγούστου 2022 η εφηµερίδα «Αυγή» συµπληρώνει ακριβώς 70 χρόνια ζωής, µε εξαίρεση, φυσικά, το διάστηµα της επταετίας της χούντας, όταν το µαύρο καθεστώς των συνταγµαταρχών αποφάσισε την αναστολή της έκδοσής της.
Οσο δυσάρεστες και αν ακούγονται οι συγκρίσεις και, πολύ περισσότερο, οι συνειρµοί, η πραγµατικότητα είναι ότι επί των ηµερών του Αλέξη Τσίπρα η ιστορική εφηµερίδα έφτασε σε οριακό σηµείο, ένα βήµα πριν µπει «λουκέτο» στο καθηµερινό φύλλο. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, που είναι και ο βασικός µέτοχος της εφηµερίδας, είχε αποφασίσει να κλείσει το καθηµερινό φύλλο για λόγους οικονοµικούς, καθώς, όπως έλεγαν στην Κουµουνδούρου έως και την Πέµπτη το πρωί, το µεγάλο λειτουργικό κόστος και η περιορισµένη διαφήµιση δεν επιτρέπουν τη συνέχιση της έκδοσής της.
Και µάλιστα αυτή ήταν και η εισήγηση που κατατέθηκε από την πλευρά της διοίκησης της εφηµερίδας, δηλαδή του Λευτέρη Αρβανίτη και του Γιάννη ∆ρόσου, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του ανώτατου καθοδηγητικού οργάνου του ΣΥΡΙΖΑ, που πραγµατοποιήθηκε την Πέµπτη το πρωί. Για περισσότερες από επτά ώρες ο κ. Τσίπρας και τα ηγετικά στελέχη του κόµµατος συζητούσαν αποκλειστικά για την «Αυγή» στη βάση της σχετικής εισήγησης, και µάλιστα µία ηµέρα πριν, την Τετάρτη, είχαν γίνει επίσηµες διαρροές από την Κουµουνδούρου αναφορικά µε τους λόγους που οδηγούσε στην αναστολή της έκδοσης του καθηµερινού φύλλου.
∆ηµιουργήθηκε, ωστόσο, ένα πολύ ισχυρό ρεύµα αντίδρασης από στελέχη και µέλη του ΣΥΡΙΖΑ, από τους δηµοσιογράφους της εφηµερίδας και γενικότερα τον δηµοσιογραφικό κόσµο, αλλά και από πρόσωπα µε επιρροή στον ΣΥΡΙΖΑ, που µάζεψαν ακόµα και υπογραφές για να µην κλείσει η «Αυγή».
Η πίεση αυτή φαίνεται πως, µέχρι νεωτέρας, απέδωσε καρπούς και ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ προσωπικά αποφάσισε να δώσει λίγο ακόµα χρόνο προκειµένου, µε ανοιχτή την εφηµερίδα, να πραγµατοποιηθεί η εξυγίανσή της. Εστω και αν αποτελεί κοινό τόπο στα περισσότερα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ πως η εφηµερίδα «δύσκολα σώζεται» έτσι όπως είναι τα οικονοµικά, η διαφήµιση και οι πωλήσεις της. Μάλιστα, στελέχη του κόµµατος που στήριξαν την αναστολή της έκδοσης του καθηµερινού φύλλου επικαλέστηκαν ότι κάτι αντίστοιχο έχει γίνει σε παραδοσιακές αριστερές εφηµερίδες της Ιταλίας, της Γαλλίας κ.ά. Κοινώς, ότι δεν είναι εύκολο να ευδοκιµήσει κοµµατική εφηµερίδα. Με αυτήν τη λογική στρατεύτηκαν η πλευρά των «προεδρικών», ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, με όρους οικονομικού ρεαλισμού, και οι σύμμαχοι του κόμματος που μετέχουν στο Πολιτικό Συμβούλιο.
Στον αντίποδα, ιστορικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ανάμεσά τους ο πρώην διευθυντής της εφημερίδας Νίκος Φίλης, ο Νίκος Βούτσης και ο Πάνος Σκουρλέτης, εξέφρασαν την κατηγορηματική αντίθεσή τους στο κλείσιμο του καθημερινού φύλλου.
Η αρχική απόφαση, βεβαίως, για κλείσιμο χρήζει πολλαπλών ερμηνειών, με την έννοια ότι η «Αυγή» δεν είναι απλώς μια εκδοτική επιχείρηση, αλλά επί δεκαετίες σημείο αναφοράς για τον χώρο της ανανεωτικής Αριστεράς. Η εφημερίδα ήταν ταυτισμένη με το ΚΚΕ Εσωτερικού, το ρεύμα ιδεών που εκπροσωπούσαν όσοι πήγαν κόντρα στο μοντέλο του υπαρκτού σοσιαλισμού και της Σοβιετικής Ενωσης. Γι’ αυτό και, όταν έλεγε κανείς τη λέξη «Αυγή», ο νους πήγαινε στον Μπάμπη Δρακόπουλο, τον Λεωνίδα Κύρκο, τον Γρηγόρη Γιάνναρο, τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη και τόσες άλλες προσωπικότητες που υπηρέτησαν τις ιδέες της κομμουνιστικής ανανέωσης.
Η «Αυγή» ακολουθούσε επί χρόνια συγκεκριμένους δημοσιογραφικούς κανόνες. Ποτέ δεν επέλεγε τα προσωπικά χτυπήματα, τον κιτρινισμό, την κριτική με κραυγές άνευ επιχειρημάτων. Ηταν η εφημερίδα της υψηλής δεοντολογίας, που πάντρευε την πολιτική και τον πολιτισμό. Γι’ αυτό και από τους κόλπους της πέρασαν όχι μόνο σπουδαίοι δημοσιογράφοι, αλλά και κορυφές της Τέχνης και της διανόησης, μεταξύ των οποίων ο Κώστας Βάρναλης, ο Μανόλης Αναγνωστάκης, ο Νίκος Πουλαντζάς κ.ά.
Για τους γνωρίζοντες, ωστόσο, η εξέλιξη της «Αυγής» είναι σε πλήρη αντιστοιχία με την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ. Οχι, βεβαίως, σε επίπεδο μεγεθών, αλλά κατάπτωσης. Οσο το κόμμα του κ. Τσίπρα μεγάλωνε σε ποσοστά και εγκατέλειπε παραδοσιακές ιδεολογικές αρχές, τόσο η εφημερίδα έχανε τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά της και μετατρεπόταν σε ένα λαϊκίστικο φύλλο, που δεν τηρούσε τους δημοσιογραφικούς κανόνες με τους οποίους γαλούχησε γενιές και γενιές δημοσιογράφων αλλά και αναγνωστών.
Αναγνωστών που δεν ήταν απαραίτητα αριστεροί, αλλά ήξεραν ότι θα διαβάσουν ξεχωριστές πένες, όπως του σπουδαίου Σοφιανού Χρυσοστομίδη (σ.σ.: προσωπικός φίλος του Κωνσταντίνου Καραμανλή), τα «Ενθέματα» του Φίλιππου Ηλιού, του Αγγελου Ελεφάντη και του Γιάννη Βούλγαρη ή τα μοναδικά σχολιάκια του Μποστ. Η εφημερίδα, πορευόμενη σε παράλληλες ράγες με τον ΣΥΡΙΖΑ -παρά τις αντιδράσεις αρκετών δημοσιογράφων της και κάποιων επιτελικών στελεχών της-, έπαψε εδώ και πολλά χρόνια να είναι μέσο διάδοσης ιδεών και πολιτικής παρέμβασης και μετατράπηκε σε όργανο εξυπηρέτησης μύχιων πολιτικών στόχων. Γι’ αυτό ακόμα και άνθρωποι που εργάστηκαν ή πουλούσαν την εφημερίδα έφτασαν στο σημείο να τη χαρακτηρίσουν «Αυγιανή».
Οσοι, ωστόσο, γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις του χώρου ξέρουν ότι ο Αλέξης Τσίπρας και τα νεότερα στελέχη που τον περιστοιχίζουν ουδέποτε ταυτίστηκαν με την εφημερίδα.
Ποτέ δεν την ένιωσαν ως κάτι «δικό τους» ή ως μια εφημερίδα που οι πολιτικοί προκάτοχοί τους έδωσαν και τη ζωή τους για να συνεχίσει να εκδίδεται, και μάλιστα στις πιο δύσκολες εποχές. Αντιθέτως -και δεν το έκρυβαν στους συνομιλητές τους-, την έβλεπαν ως μια καθημερινή αιμορραγία χρημάτων από τον κομματικό κορβανά, που δεν πρόσφερε κανένα όφελος στον ΣΥΡΙΖΑ.
Απόδειξη, το γεγονός ότι ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας σχεδόν ποτέ, ιδίως από τότε που έγινε πρωθυπουργός, δεν επέλεγε την ιστορική εφημερίδα για να δώσει συνέντευξη ή να γράψει κάποιο άρθρο, όπως συνηθίζει με άλλες εφημερίδες. Με τη στάση του αυτή ουσιαστικά έδειχνε την περιφρόνησή του προς την εφημερίδα και ό,τι (παλαιότερα) εκπροσωπούσε.
Ενδεικτικό το γεγονός ότι άφησε να έχει τον έλεγχο στην εφημερίδα και να δίνει τον τόνο προς τα έξω ο Θανάσης Καρτερός, ένας δημοσιογράφος που, όπως έλεγαν παλαιά στελέχη της εφημερίδας, «δεν θα έπρεπε να περνά ούτε απ’ έξω με βάση την πολιτικο-δημοσιογραφική διαδρομή του». Και πράγματι, παρότι ο κ. Καρτερός το 1991 άφησε το ΚΚΕ και «πέρασε» με την πλευρά των ανανεωτικών, ποτέ δεν του είχε δοθεί η δυνατότητα να έχει κάποια εμπλοκή με την εφημερίδα. Οχι, βέβαια, τυχαία…
του Ανδρέα Παπαδόπουλου από Τα Παραπολιτικά
