Με απάντηση στις προτάσεις που κατέθεσε ο Γιάνης Βαρουφάκης λίγα λεπτά πριν, ξεκίνησε την δευτερολογία του στη Βουλή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στη συζήτηση για τις καταστροφικές πυρκαγιές. «Θα σας απαντήσω κ. Βαρουφάκη, σε περίπτωση που έχει καεί πεύκο, οι επιστήμονες μας συστήνουν να κάνουμε φυσική αναδάσωση και αυτό θα κάνουμε, πραγματοποιώντας πολύ γρήγορα τα αντιδιαβρωτικά έργα» σημείωσε ο πρωθυπουργός απαντώντας στην πρώτη πρόταση.
«Ας συμφωνήσουμε επιτέλους ότι είναι αδύνατον να επιτύχουμε μία οικονομία χαμηλών ρύπων χωρίς την αξιοποίηση του αέρα. Το ερώτημα που τίθεται είναι που και με ποιους κανόνες θα μπουν ανεμογεννήτριες. Ανεμογεννήτριες δεν μπορούμε να τοποθετήσουμε παντού, αλλά είναι αδύνατον να λέμε πως θα δρομολογήσουμε τους στόχους μας μόνο με ανεμογεννήτριες στην θάλασσα. Ναι θα χρειαστούμε και off shore ανεμογεννήτριες, αλλά και στην ξηρά, θα αξιοποιήσουμε και την ηλιακή ενέργεια», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης στην δευτερολογία του.
«Αναγνώρισα τα λάθη, που κάναμε, ζήτησα εκ νέου συγγνώμη, και πρότεινα λύσεις, διερωτώμαι εάν υπάρχει νόημα σε αυτή τη συζήτηση, αφού εσείς κ. Τσίπρα μοιράζετε εκ των προτέρων την ομιλία σας χωρίς να ενδιαφέρεστε για το τι θα πω εγώ» είπε στη συνέχεια ο πρωθυπουργός, απαντώντας στα όσα ανέφερε ο Αλέξης Τσίπρας στην πρωτολογία του. «Διαστρεβλώνετε τα λεγόμενα μου. Αναφέρθηκα στην πυρκαγιά στα Βίλια και είπα εάν σε αυτή συγκεκριμένα την φωτιά κάναμε κάτι λάθος και εσείς ισχυριστήκατε ότι αναφερόμουν σε όλες τις πυρκαγιές. Βάλαμε τον πήχη ψηλά και με θάρρος λέμε πως σε ό,τι αφορά στην πολιτική για το περιβάλλον περάσαμε κάτω από τον πήχη που βάλαμε εμείς. Δεν είστε εσείς ο πήχης, δεν συγκρινόμαστε με εσάς. Δυσκολεύομαι να καταλάβω το μαύρο χιούμορ σας με το 112 ότι ο λαός θα μας στείλει μήνυμα εκκένωσης» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και επιτέθηκε στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, λέγοντας: «Εσείς τρία χρόνια μετά το Μάτι πως απαντάτε σε αυτήν την κυρία, που λέει πως θα αισθανόσουν εάν έκλαιγες πάνω από τη μητέρα σου που είχε γίνει κούτσουρο; Ούτε σήμερα έχετε καταλάβει τι έγινε στο Μάτι. Εσείς που στήνατε επικοινωνιακό σόου με τους Υπουργούς και λέγατε στους πυρόπληκτους τι να τα κάνετε τα 2.000 ευρώ. Σας ασκήσαμε κριτική για το άθλιο επικοινωνιακό σόου που στήσατε ενώ γνωρίζατε ότι υπήρχαν νεκροί. Ποτέ δεν ζητήσατε συγγνώμη, δεν έχετε ούτε σήμερα καμία ενσυναίσθηση. Ο λαός θα θυμάται πως στη μία τραγωδία μετρούσαμε στρέμματα και στην άλλη φέρετρα».
Ο πρωθυπουργός απάντησε και στο θέμα που προέκυψε με τις δηλώσεις του περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας: «Στο ζήτημα των δηλώσεων του Περιφερειάρχη, κ. Σπανού, έχω μπροστά μου δήλωση του ιδίου πως ουδέποτε ισχυρίστηκε πως υπήρχε εντολή μη κατάσβεσης γιατί αυτό θα ήταν εξωφρενικό για μία κυβέρνηση. Αυτά είπε ο κ. Σπάνος. πιστεύετε πραγματικά πως υπάρχει ηγεσία που μπορεί να δώσει εντολή μη κατάσβεσης; Υπονοείτε πως κάποιος ήθελε να καεί η Εύβοια, με αυτά τα υπονοούμενα ρίχνετε νερό στο μύλο όλων όσοι πιστεύουν πως κάποιοι ήθελαν να καεί η Εύβοια για να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Απαντώντας στη συνέχεια στις επικρίσεις που δέχτηκε από την αντιπολίτευση για τα πτητικά μέσα κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών, ο πρωθυπουργός σημείωσε: «Τα παιδιά που πετάνε τα 215, τα πυροσβεστικά αεροσκάφη που είναι 50 ετών, είναι ήρωες. Και οι μηχανικοί που τα κρατούν στον αέρα είναι ήρωες. Δεν μπορούν να πετάξουν όλα τα μέσα μαζί, πετάνε τα μισά και τα άλλα μισά πάνε για ανεφοδιασμό. Φέραμε έως και αεροσκάφη από την Αυστραλία. Κάναμε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν σε αυτό το επίπεδο» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και συμπλήρωσε: «Μπορείτε κ. Τσίπρα να μας καταθέσετε στα πρακτικά όλα αυτά τα σχέδια, που δήθεν κάνατε, αλλά δεν προφτάσατε να τα υλοποιήσατε εξ αιτίας των εκλογών του 2019; Ο κ. Χαρδαλιάς και όλα τα στελέχη της Πολιτικής Προστασίας είναι στην διάθεση σας να σας ξεναγήσουν στο κτίριο της Πολιτικής Προστασίας. Εσείς την είχατε σε κτίριο που δεν πληρούσε ούτε τις αντισεισμικές προβλέψεις», τόνισε ο πρωθυπουργός.
«Ελάτε επιτέλους κύριοι της αντιπολίτευσης και καταθέστε συγκεκριμένες προτάσεις επί του πεδίου, κάντε συγκεκριμένες παρατηρήσεις. Τουλάχιστον από την κ. Γεννηματά άκουσα κάποιες προτάσεις με τις οποίες συμφωνώ, όπως είναι ο ενεργός ρόλος της τοπικής κοινωνίας» είπε στη συνέχεια ο πρωθυπουργός. «Πηγαίνετε να ρωτήσετε τους πολίτες στην Καρδίτσα και τη Σάμο κατά πόσον είναι ευχαριστημένοι από την ταχύτητα απόδοσης των αποζημιώσεων. Τα δώσαμε σε μία εβδομάδα» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ολοκλήρωσε την δευτερολογία του λέγοντας: «Κλείνω με μία συνολική παρατήρηση για το πολιτικό κλίμα, που επικράτησε τις προηγούμενες ώρες για τα μέτρα κατά της πανδημίας του κορονοϊού. Δεν προσπαθούμε να διχάσουμε κανέναν. Παρά τις προσπάθειες μας είμαστε σήμερα λίγο κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε ό, τι αφορά στον εμβολιασμό. Σήμερα δυστυχώς πάνω από το 90% των διασωληνωμένων είναι ανεμβολίαστοι. Δεν είδα την αντιπολίτευση να βάζει πλάτη στην επιχείρηση εμβολιασμού. Όλες οι χώρες θα οδηγηθούν σε αντίστοιχους περιορισμούς σε ό,τι αφορά τους ανεμβολίαστους. Ας αφήσουμε λοιπόν κατά μέρους τα περί διχασμού. Υπάρχει μια μεγάλη πλειοψηφία ορθολογικών πολιτών με κοινωνική ευθύνη και μια μειοψηφία… Αυτό δεν είναι διχασμός. Καθιστούμε σαφές ότι όσοι φέρθηκαν υπεύθυνα δεν θα πληρώσουν τη νύφη».
Αναλυτικά η Δευτερολογία του Πρωθυπουργού:
Σε μία απόπειρα, κ. Βαρουφάκη, να κάνω τη συζήτηση πιο διαδραστική θα ξεκινήσω απαντώντας σας στα τρία ζητήματα τα οποία θέσατε στο τέλος της ομιλίας σας. Διότι παρά τις μεγάλες μας διαφωνίες σε πολλά άλλα θέματα και αντιπαρερχόμενος τις συνηθισμένες ρητορικές σας υπερβολές περί δουλοπαροικίας, κρίνω ότι κάποια από τα πράγματα τα οποία είπατε είναι ουσιαστικά.
Αναδάσωση: Όλοι οι δασολόγοι, μας συστήνουν στην περίπτωση που έχει καεί πεύκο να αφήσουμε το δάσος μόνο του και να προτιμήσουμε τη φυσική αναγέννηση. Και αυτό προτιθέμεθα να κάνουμε και σε αυτή την περίπτωση. Το μόνο το οποίο χρειάζεται είναι να δρομολογήσουμε γρήγορα -πράγμα το οποίο ήδη έχουμε κάνει- τα απαραίτητα αντιδιαβρωτικά έργα ώστε να συγκρατήσουμε το χώμα με κορμοδέματα και κορμοπλέγματα. Να βάλουμε τους ανθρώπους οι οποίοι ζούσαν από το δάσος να δουλέψουν στο δάσος. Να κάνουμε γρήγορα αντιπλημμυρικά έργα στο πάνω μέρος του βουνού όπου μπορούμε σχετικά φθηνά και χωρίς βαριές μελέτες να τα υλοποιήσουμε. Και στη συνέχεια να αφήσουμε τη φύση να κάνει τη δουλειά της.
Έχετε δίκιο όταν επισημαίνετε ότι όπου και αν κοιτάξει κανείς στην Ελλάδα, ειδικά στις περιοχές όπου κυριαρχεί η χαλέπιος πεύκη, θα διακρίνει είτε παλιό δάσος είτε ξαναγεννημένο δάσος. Υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι το ξαναγεννημένο δάσος, τα μικρά πευκάκια, τα οποία από μόνα τους θα βγουν, δεν θα ξανακαούν και δεν θα υπάρχει υπερβόσκηση. Υπό αυτές τις δύο προϋποθέσεις, ναι, η φυσική αναγέννηση είναι ο ενδεδειγμένος δρόμος. Και αυτήν θα ακολουθήσουμε διότι αυτή μας υποδεικνύεται από όλους τους ειδικούς.
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου χρειάζεται να παρέμβουμε με τεχνητή αναδάσωση. Αυτές είναι οι περιπτώσεις δασών τα οποία δεν προσφέρονται για φυσική αναγέννηση. Και πράγματι από την πρώτη ανάλυση που έχουμε κάνει υπάρχουν κάποια τέτοια δάση, ειδικά στην περιοχή της Εύβοιας. Και επίσης, ναι, χρειάζεται να παρέμβουμε με φυσική αναδάσωση στις περιπτώσεις κοντά στους οικισμούς ή σε άλλες περιοχές -όπως ενδεχομένως πέριξ των ανακτόρων του Τατοΐου- όπου υπήρχε παλιός κήπος με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Τα οποία και αναζητούμε σήμερα από τα ιστορικά μας αρχεία, προκειμένου να μπορέσουμε να φυτέψουμε αυτά τα οποία φυτεύτηκαν τον 19ο αιώνα. Διότι αυτό είναι ένα δάσος το οποίο ήταν τελείως τεχνητό.
Αυτή, λοιπόν, την πολιτική θα ακολουθήσουμε και τώρα ως προς τις αναδασώσεις. Κατά συνέπεια μην περιμένει κανείς ότι θα υπάρξει αναδάσωση 500.000 ή 700.000 ή 800.000 στρεμμάτων. Αναφέρομαι στις εκτάσεις εκείνες που κάηκαν που είναι δασικές, διότι από το 1.100.000 στρέμματα που εκτιμούμε ότι έχουν καεί, προφανώς δεν είναι όλα δάση. Αυτήν την πολιτική θα ακολουθήσουμε και τώρα.
Δεύτερη παρατήρησή σας σχετικά με τις ανεμογεννήτριες. Κατ’ αρχάς ας συμφωνήσουμε, επιτέλους, σε αυτή την αίθουσα ότι είναι αδύνατον να πετύχουμε τους στόχους για μία οικονομία χαμηλών και τελικά μηδενικών εκπομπών άνθρακα, χωρίς σημαντικότατη συμμετοχή του αέρα και του ηλίου στο ενεργειακό μας μείγμα. Σήμερα έχουμε 2.500 μεγαβάτ από ανεμογεννήτριες. Και θα πρέπει να φτάσουμε γύρω στα 7.000 μεγαβάτ με βάση το σχέδιο το οποίο έχουμε εκπονήσει.
Και αυτές οι ανεμογεννήτριες πρέπει να μπουν κάπου. Το ερώτημα το οποίο τίθεται είναι πού θα μπουν και με ποιους κανόνες θα μπουν. Θέλω να θυμίσω ότι στο παρελθόν επενδυτικά σχέδια Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είχαν καταρρεύσει στο Συμβούλιο της Επικρατείας ακριβώς επειδή το Συμβούλιο έκρινε ότι δεν είχε προηγηθεί ο σωστός σχεδιασμός ως προς τη χωροταξία, για το πού θα τοποθετήσουμε ανεμογεννήτριες. Ανεμογεννήτριες δεν μπορούν να τοποθετηθούν παντού. Υπάρχουν περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, περιοχές όπου μια μεγάλη ανεμογεννήτρια θα διαταράξει την ισορροπία της κλίμακας του τοπίου. Σε αυτές τις περιοχές δεν μπορούμε να μπουν ανεμογεννήτριες.
Υπάρχουν άλλες περιοχές στη στεριά όπου μπορούν να μπουν ανεμογεννήτριες. Η επικαιροποίηση του χωροταξικού σχεδίου γύρω από τις ΑΠΕ θα μας επιτρέψει αυτό να το ξεκαθαρίσουμε. Αλλά είναι αδύνατον να συζητάμε σήμερα ότι μπορούμε να πετύχουμε τους στόχους μας με ανεμογεννήτριες μόνο στη θάλασσα. Βεβαίως και θα δρομολογήσουμε και ανεμογεννήτριες off-shore, στη θάλασσα. Είναι πιο ακριβές έχουν όμως και σημαντικά πλεονεκτήματα, κυρίως το γεγονός ότι μπορούν να τοποθετηθούν χωρίς να διαταράξουμε με τόσο μεγάλη ένταση άλλες δραστηριότητες.
Ήδη το Υπουργείο Ενέργειας προχωράει στον απαραίτητο σχεδιασμό ώστε να εντοπίσουμε τα πρώτα σημεία με υψηλό σταθερό αιολικό δυναμικό, στα οποία μπορούμε να τοποθετήσουμε πλωτές ανεμογεννήτριες, γιατί δυστυχώς έχουμε μεγάλα βάθη. Η Δανία στην οποία αναφερθήκατε έχει το πλεονέκτημα ότι η Βόρεια Θάλασσα είναι πολύ ρηχή, που σημαίνει ότι μπορείς εύκολα να τοποθετήσεις την ανεμογεννήτρια στον πυθμένα, πράγμα το οποίο εμείς στην Ελλάδα δεν μπορούμε να κάνουμε.
Άρα ναι, στο μέλλον θα χρειαστούμε και off-shore ανεμογεννήτριες, ανεμογεννήτριες στη θάλασσα. Θα χρειαστούμε, όμως, και προφανώς πολύ περισσότερες ανεμογεννήτριες στην ξηρά, σε συνδυασμό με μια μεγάλη έμφαση που θα δώσουμε -προφανώς- στην ηλιακή ενέργεια, αλλά και σε συστήματα αποθήκευσης ενέργειας. Διότι τα συστήματα αυτά είναι απολύτως απαραίτητα καθώς -λέω το αυτονόητο- δεν φυσάει και δεν έχει ήλιο κάθε στιγμή του 24ωρου.
Σχετικά τώρα με το ζήτημα των αλλαγών χρήσεων, επιτρέψτε μου, κ. Βαρουφάκη, να αντιστρέψω το επιχείρημά σας. Εάν πράγματι ήταν τόσο ρητός ο νομοθέτης, τότε όποιος ήθελε να μην τοποθετηθεί κάπου μια ανεμογεννήτρια θα έκαιγε το δάσος. Το έχετε σκεφτεί αυτό; Διότι αυτός είναι ο κίνδυνος αυτή τη στιγμή. Τα δάση όχι να καίγονται επειδή κάποιοι θέλουν να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες. Τα δάση να καίγονται από αυτούς οι οποίοι δεν θέλουν να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες.
Ακριβώς αυτή την ισορροπία προσπάθησε να πετύχει το Συμβούλιο της Επικρατείας. (Επειδή βλέπω αγανάκτηση από συναδέλφους που μάλλον δε γνωρίζουν τις λεπτομέρειες, ενημερωθείτε πριν σπεύσετε να αγανακτήσετε). Ακριβώς αυτή την ισορροπία προσπάθησε να πετύχει το Συμβούλιο της Επικρατείας με τη γνωμάτευσή του σχετικά με τη δυνατότητα υλοποίησης τέτοιων έργων σε εκτάσεις που έχουν κριθεί αναδασωτέες. Αυτή είναι, λοιπόν, η ισορροπία την οποία πρέπει να πετύχουμε.
Έρχομαι τώρα στα υπόλοιπα σημεία της δευτερολογίας μου, ξεκινώντας με αυτά τα «ωραία» τα οποία άκουσα από τον κ. Τσίπρα. Κύριε Τσίπρα, θα σας το πω ξανά ακόμα μία φορά: είναι πολύ κακή συνήθεια να μοιράζετε την ομιλία σας πριν έχω εκφωνήσει τη δική μου. Και αφού την έχετε μοιράσει, να εκφωνείτε ακριβώς την ίδια ομιλία, ωσάν να μην έχετε ακούσει καθόλου αυτά τα οποία έχω πει. Ποιος ο λόγος τότε; Υπάρχει κανένας λόγος; Αφού την έχετε έτοιμη την ομιλία. Και όταν λέτε ότι επέλεξα για ακόμα μία φορά την πεπατημένη της επικοινωνίας, της συγκάλυψης, της υποκρισίας, της απόσεισης, της μετάθεσης των βαρύτατων ευθυνών μου, αυτά τα είχατε γράψει πριν ακούσετε την ομιλία μου.
Αναγνώρισα με πολύ μεγάλο θάρρος τα λάθη τα οποία κάναμε. Ζήτησα για ακόμα μία φορά συγγνώμη για τις παραλείψεις του κρατικού μηχανισμού και πρότεινα μία σειρά από μέτρα για το πώς θα γίνουμε καλύτεροι για να τα διορθώσουμε. Δεν τα ακούσατε όλα αυτά; Δεν τα ακούσατε; Δηλαδή, προσπαθώ να καταλάβω πραγματικά αν έχει νόημα αυτός ο διάλογος από τη στιγμή που είστε απολύτως αποφασισμένος να έρθετε εδώ και να πείτε αυτά που θέλετε. Ξέρετε, η ομορφιά του κοινοβουλευτικού συστήματος είναι ότι μπορούμε -όπως τώρα με τον κ. Βαρουφάκη, με τον οποίο έχω πολύ μεγάλες διαφορές- να συνομιλούμε και να επιδιώκουμε κοινό τόπο. Μα δεν μπορούμε να κάνουμε συζήτηση με αυτούς τους όρους.
Αν ο σκοπός σας είναι να έρθετε εδώ και επί 45 λεπτά να «πυροβολείτε» με συγκεκριμένους χαρακτηρισμούς, αμφισβητώντας την ικανότητά μου και το χαρακτήρα μου, έχετε κάθε δικαίωμα να το κάνετε. Αλλά μην περιμένετε μετά να συζητάμε για αναβάθμιση του πολιτικού διαλόγου και μην εκπλήσσεστε μετά που όλα αυτά τα οποία λέτε, ουσιαστικά, δεν τα ακούει κανείς. Με μεγάλη ευκολία, μάλιστα, επιλέγετε να διαστρεβλώνετε πράγματα τα οποία λέω. Και θα απαντήσω σε ένα σημείο μόνο, για να καταδείξω αυτό το οποίο λέω.
Αναφέρθηκα σε ένα πολύ συγκεκριμένο παράδειγμα της φωτιάς στα Βίλια. Και είπα: «πείτε μας αν πιστεύετε πραγματικά ότι κάναμε κάτι λάθος σε αυτή τη φωτιά, να μας υποδείξετε σε αυτή τη συγκεκριμένη φωτιά τι κάναμε λάθος». Μπορεί όντως να κάναμε λάθη, δεν είπα ότι δεν κάναμε. Και πιάνεστε από αυτό να πείτε ότι ακυρώνω τη συγγνώμη την οποία είπα και ότι έρχομαι εδώ να πάρω πίσω αυτό που είπα. Μα καλά, είναι σοβαρά πράγματα αυτά; Μπορούμε να κάνουμε συζήτηση, κ. Τσίπρα, με αυτούς τους όρους; Το έχω πει και το ξαναλέω, για εμένα η συγγνώμη είναι και προσωπική ανάγκη, είναι και πολιτική ενέργεια. Δηλώνει και συναίσθημα- τη βαθύτατη θλίψη μου για αυτό το οποίο έγινε- αλλά και την ευθύνη ότι τελικά όντως ο Πρωθυπουργός έχει τον τελικό ρόλο για ό,τι συμβαίνει, ό,τι πηγαίνει καλά και ό,τι πηγαίνει στραβά στη χώρα. Αλλά και τη βούλησή μου να τα κάνουμε καλύτερα την επόμενη φορά.
Και να σας πω κάτι κ. Τσίπρα; Ειλικρινά σας το λέω, δεν μετριέμαι με εσάς, δεν είστε το μέτρο σύγκρισής μου εσείς. Θα είχα βάλει τον πήχη πάρα πολύ χαμηλά εάν απλά ήθελα να είμαι καλύτερος από εσάς. Βάλαμε τον πήχη ψηλά. Και με θάρρος λέμε ότι παρά την προσπάθεια την οποία κάναμε φέτος το Καλοκαίρι στο ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος περάσαμε κάτω από τον πήχη που βάλαμε εμείς. Έχουμε το θάρρος να το πούμε με ειλικρίνεια.
Αυτό το οποίο όμως δυσκολεύομαι πάρα πολύ να καταλάβω είναι αυτό το μαύρο χιούμορ το οποίο επιστρατεύσατε στην κατακλείδα της ομιλίας σας, ότι θα μας στείλει ο ελληνικός λαός το 112 στη Νέα Δημοκρατία να μας εκκενώσει από την εξουσία. Δεν είχα πρόθεση, κ. Τσίπρα -και νομίζω το καταλάβατε από την πρωτολογία μου- να αναφερθώ στο παρελθόν. Με αναγκάσατε με αυτά που είπατε, να το κάνω. Και θέλω να σας διαβάσω κάτι για να μου πείτε πώς αισθάνεστε εσείς που κατηγορείτε εμένα για έλλειψη ενσυναίσθησης. Είπατε: «…που την ώρα μιας τραγωδίας αποδεικνύει ότι δεν μπορεί να νιώσει τον πόνο και την αγωνία των άλλων». Εσείς τρία χρόνια μετά το Μάτι πώς απαντάτε σε αυτή την κυρία; «Αν έψαχνες τη μητέρα σου μέρες και έκλαιγες από πάνω της χωρίς να το καταλάβεις, γιατί είχε τη μορφή κούτσουρου, αν έβλεπες το δέρμα των γειτόνων σου να λιώνει από το θερμικό φορτίο, αν είχες δει αγκαλιασμένα απανθρακωμένα παιδιά, αν έδινες DNA για να δεις αν είναι ο άνθρωπός σου μέσα στη σακούλα, αν σκούπιζες πτώματα από το δρόμο, θα καταλάβαινες τη σημασία της εκκένωσης».
Ούτε σήμερα καταλάβατε τι έγινε επί ημερών σας πριν από τρία χρόνια. Και μιλάτε σε μένα για ενσυναίσθηση; Εσείς που στήνατε τα show εκείνο το βράδυ με τους Υπουργούς, όταν γνωρίζατε ότι υπήρχαν νεκροί; Εσείς που βγήκατε και είπατε στον πυρόπληκτο, «τι να τα κάνεις τα δύο χιλιάρικα; Θα τα ξοδέψεις». Για να μην πω τι κάνατε τρεις εβδομάδες μετά εσείς, εσείς που τόση ενσυναίσθηση είχατε για το ζήτημα του Ματιού.
Εμείς σε αυτή την τραγωδία για τέσσερις μέρες δεν είπαμε κουβέντα. Και όταν σας ασκήσαμε κριτική, σας ασκήσαμε κριτική για δύο πολύ συγκεκριμένα θέματα: Το πρώτο ήταν η παντελής σας αδυναμία να εκκενώσετε το Μάτι. Παντελής αδυναμία. Αυτή ήταν η αιτία της τραγωδίας. Και ο δεύτερος λόγος που σας ασκήσαμε κριτική ήταν για το άθλιο show το οποίο στήσατε εκείνο το βράδυ, όταν γνωρίζατε ότι υπήρχαν νεκροί. Σας ασκήσαμε κριτική για τους Υπουργούς σας και τις φωτογραφίες με τους δορυφόρους, ότι εδώ μπήκαν οι φωτιές. Τα ξεχάσαμε όλα αυτά;
Δεν είχατε το θάρρος, ποτέ δεν ζητήσατε συγγνώμη. Ποτέ δεν ζητήσατε συγγνώμη. Μακάρι, για να κλείσει αυτή η πληγή, να έχετε το θάρρος να το κάνετε σήμερα.
Προσέξτε, λοιπόν, πάρα πολύ όταν απευθύνεστε σε άλλους και κρίνετε τον χαρακτήρα τους. Ο χαρακτήρας των πολιτικών κρίνεται από τις πράξεις τους και από τα λόγια τους. Δεν είμαι εγώ αυτός που θα κρίνει τον δικό σας χαρακτήρα, ούτε είστε εσείς αυτός που θα κρίνει τον δικό μου. Ο ελληνικός λαός θα μας κρίνει και τους δύο. Θα δει και θα συγκρίνει. Και θα θυμάται. Ότι, ναι, στη μια τραγωδία, δυστυχώς, μετρούσαμε στρέμματα και στην άλλη μετρούσαμε φέρετρα.
Έρχομαι τώρα στα υπόλοιπα τα οποία είπατε, ξεκινώντας με μια απάντηση που οφείλω και σε σας και στην κυρία Γεννηματά, για το ζήτημα των δηλώσεων του Περιφερειάρχη, κ. Σπανού. Ο κ. Σπανός έκανε μια δήλωση την οποία έχω μπροστά μου, στην οποία λέει ότι «ουδέποτε ισχυρίστηκα ότι δεν ήθελαν να σβήσουν τη φωτιά ή ότι συνειδητά την άφηναν να επεκταθεί. Κάτι τέτοιο θα ήταν εξωφρενικό για οποιαδήποτε Κυβέρνηση και για οποιαδήποτε διοίκηση της Πυροσβεστικής. Άκουσα και επικαλέστηκα μαρτυρίες κατοίκων για πυροσβεστικά που είχαν υπηρεσιακή εντολή να μην επεμβαίνουν σε συγκεκριμένα μέτωπα για λόγους ασφαλείας των πυροσβεστών. Άλλο πράγμα οι ελλείψεις και τα λάθη που επισημάναμε και άλλο πράγμα οι θεωρίες συνωμοσίας που φυτρώνουν με το παραμικρό και μας κάνουν μόνο κακό». Αυτά, λοιπόν, είπε ο κ. Σπανός.
Εγώ σας ρωτώ το εξής: πιστεύετε πραγματικά ότι υπάρχει πολιτική ηγεσία ή διοίκηση της Πυροσβεστικής ή τοπικός υπεύθυνος ο οποίος μπορεί να δώσει εντολή μη κατάσβεσης; Τι σημαίνει αυτό; Το υπονοούμενο το οποίο αφήνετε όταν διαστρεβλώνετε μία τέτοια δήλωση, είναι ότι κάποιοι ήθελαν να καεί η Εύβοια. «Ήταν εκεί τα πυροσβεστικά, ήταν τα αεροπλάνα εκεί, προσπαθούσαν να πετάξουν, αλλά κάποιος ήθελε να καεί η Εύβοια». Με αυτά τα υπονοούμενα ρίχνετε λάσπη, νερό στο μύλο όλων όσων αμφισβητούν την ειλικρινή προσπάθεια, παρά τα λάθη που έγιναν.
Σάς το είπα από την πρώτη στιγμή, ακούστε το καλά: βεβαίως και έγιναν λάθη. Και στην Εύβοια έγιναν λάθη. Με σημαντικότερο το γεγονός ότι, δυστυχώς, αναγκαστήκαμε να πάρουμε πίσω πολύτιμα εναέρια μέσα για να παλέψουμε την αναζωπύρωση στην Αττική. Πόσο πιο καθαρά να σας το πω; Αλλά αυτό είναι τελείως διαφορετικό από το να αφήνετε υπονοούμενα ότι κάποιοι ήθελαν να κάψουν την Εύβοια για άλλους λόγους. Ποιους άραγε; Για να γίνουν ανεμογεννήτριες; Για να μπορέσουμε να εκδικηθούμε την Βόρεια Εύβοια για κάποιο λόγο τον οποίο δεν αντιλαμβάνομαι;
Και εν πάση περιπτώσει, επειδή άκουσα πολλά για το γεγονός ότι μετά το Μάτι πήρατε τα μαθήματά σας. Κάνατε ένα πόρισμα, το οποίο -όπως σας είπα- έχει πολλά καλά στοιχεία και θα πρέπει να καταλάβετε ότι από το πόρισμα Goldammer πάρα πολλά από αυτά τα οποία κάνουμε είναι προτάσεις του πορίσματος. Μπορεί να διαφωνήσει κανείς, μας λέτε να κάνουμε την Πολιτική Προστασία Ανεξάρτητη Αρχή. Διαφωνώ. Η Πολιτική Προστασία είναι σκληρός πυρήνας του Κράτους, αλλιώς να κάνουμε την Αστυνομία Ανεξάρτητη Αρχή. Όχι δεν θα γίνει Ανεξάρτητη Αρχή. Αλλά θα είναι μία δομή επαγγελματική, με στελέχωση σοβαρή, με οργανόγραμμα το οποίο θα απευθύνεται στο φάσμα των προκλήσεων που έχουμε να αντιμετωπίσουμε και με πόρους χρηματοδότησης για να μπορέσουμε να αποκτήσουμε, επιτέλους, τον εξοπλισμό τον οποίο χρειαζόμαστε.
Ο κ. Βελόπουλος έκανε μια πολύ ωραία ανάλυση για όλα τα αεροπλάνα τα οποία πρέπει να πάρουμε. Χαίρομαι που είστε τόσο ειδικός επί του αντικειμένου. Αλλά θέλω να σας πω ότι για να πάρουμε Canadair, κ. Βελόπουλε, πρέπει να βάλουμε μπροστά τη γραμμή των Canadair. Διότι τα 515, που είναι η μετεξέλιξη του 415, δεν παράγονται αυτή τη στιγμή. Και είμαστε σε συνεννόηση με άλλους ευρωπαίους εταίρους ώστε να κάνουμε μία συνολικά μεγάλη ευρωπαϊκή παραγγελία για να πετύχουμε καλύτερες τιμές και να μπορέσει η γραμμή των Canadair να πάρει μπροστά.
Κάνατε και μια αναφορά στους πιλότους των Canadair των σημερινών. Ήρωες είναι. Τα παιδιά που πετάνε τα 215, που είναι αεροπλάνα 50 ετών, είναι ήρωες. Ήρωες. Όπως ήρωες είναι και οι τεχνικοί που τα κρατάνε στον αέρα. Και έρχεστε τώρα κα Γεννηματά να μου πείτε: «Α, είχαμε 74 αεροπλάνα αλλά δεν πέταξαν όλα». Τι μου λέτε; Έχετε πάει καμιά βόλτα το βράδυ στη μονάδα συντήρησης να δείτε τι τεράστια προσπάθεια κάνουν αυτά τα παιδιά να κρατήσουν το αεροπλάνο στον αέρα; Και ναι, κάποια δεν μπορούν να πετάξουν. Κάποια δεν μπορούν να πετάξουν για τεχνικούς λόγους. Τι θέλετε; Να πετάξουν πέρα και πάνω από τις ώρες τους; Πέρα και πάνω από τα όριά τους; Ήσασταν και Αναπληρώτρια Υπουργός Άμυνας, θα έπρεπε να τα ξέρετε αυτά.
Λοιπόν, από εκεί και πέρα τα μέσα τα οποία είχαμε στη διάθεσή μας ήταν πολύ συγκεκριμένα, ήταν πολλά περισσότερα από ό,τι άλλες χρονιές. Προφανώς κάποια δεν πετάνε για τεχνικούς λόγους και προφανώς -θα σας το ξαναπώ να το καταλάβετε- δεν πετάνε όλα τα μέσα μαζί. Πετάνε τα μισά ώστε όταν θα φύγουν αυτά, τα υπόλοιπα μισά να συνεχίσουν το έργο. Τόσο δύσκολο είναι να το καταλάβετε;
Και χρησιμοποιήσαμε όλων των ειδών τα εναέρια μέσα. Μέχρι και μέσα τα οποία ξέραμε ότι δεν είναι πλήρως κατάλληλα για τις ανάγκες μας. Και Ilyushin φέραμε, έστω σε κάποιες περιπτώσεις υπό κάποιες προϋποθέσεις να μπορεί να μας είναι χρήσιμα. Και ελικόπτερα από την Αυστραλία φέραμε, μέσω μιας γενναιόδωρης ιδιωτικής χορηγίας. Τα φορτώσαμε σε ένα τεράστιο Antonov και τα φέραμε. Κάναμε, λοιπόν, ότι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν στο κομμάτι αυτό για να μπορέσουμε αυτή τη στιγμή να ανταποκριθούμε.
Και εν πάση περιπτώσει, τι ακριβώς μας παραδόθηκε; Μας είπατε «μας παραδώσατε». Ευγενικά σας είπα κ. Τσίπρα -με κατηγορήσατε ότι είμαι αλαζών και επηρμένος και δεν ξέρω εγώ τι άλλο μου είπατε- μπορείτε να μας καταθέσετε, παρακαλώ πολύ, στα πρακτικά της Βουλής όλα τα σχέδια τα οποία είχατε, τα περιβόητα, για το πώς τα είχατε όλα έτοιμα αλλά πάλι δεν προφτάσατε λόγω των εκλογών; Σας ζητώ λοιπόν: καταθέστε τα. Καταθέστε στα πρακτικά τι ακριβώς είχατε κάνει εσείς εκτός από το πόρισμα Goldammer -το έχω εδώ μαζί μου- και ποια ήταν ακριβώς αυτή η μεγάλη ετοιμασία. Πώς τα είχατε όλα έτοιμα. Και πως επειδή μεσολάβησαν εκλογές, τι να κάνουμε, και εδώ δεν προφτάσατε.
Εμείς ψηφίσαμε ένα νόμο. Τον έχω εδώ, και μεγάλο μάλιστα, με πολλά άρθρα. Όντως, είναι ακριβές ότι κάποια από τα άρθρα αυτού του νόμου ακόμα δεν έχουν πλήρως εφαρμοστεί. Είναι ο 4662, Εθνικός Μηχανισμός Διαχείρισης Κρίσεων. Άρθρο 27. Υποχρεωτικές εκκενώσεις. Τι κάνατε, κ. Τσίπρα; Το ψηφίσατε; Το καταψηφίσατε. Το καταψηφίσατε. Όπως καταψηφίσατε και πάρα πολλά άρθρα.
Ο κ. Χαρδαλιάς και τα στελέχη της Πολιτικής Προστασίας και ο Γενικός Γραμματέας είναι στη διάθεσή σας ανά πάσα στιγμή να σας κάνουν μια ξενάγηση του καινούργιου κτιρίου. Για να θυμάστε πού ήταν η Πολιτική Προστασία πριν. Σε ένα κτίριο το οποίο δεν πληρούσε καν βασικές αντισεισμικές προβλέψεις. Εκεί την είχατε την Πολιτική Προστασία. Είναι η Πολιτική Προστασία εκεί που θα θέλαμε να είναι; Όχι, δεν είναι ακόμα. Έχουμε, όμως, σχέδιο και πρόγραμμα και χρηματοδότηση για να έρθει η Πολιτική Προστασία στο επίπεδο που χρειαζόμαστε για να μπορούμε πραγματικά να ανταποκρινόμαστε σε όλα αυτά τα δύσκολα τα οποία θα μας τύχουν; Βεβαίως και έχουμε και το σχέδιο. Και αν έχετε προτάσεις συγκεκριμένες -θα το ξαναπώ- ελάτε να τις καταθέσετε.
Αν πιστεύετε ότι η λύση είναι να γίνει Ανεξάρτητη Αρχή, σας το λέμε ξεκάθαρα: διαφωνούμε. Αν έχετε, όμως, προτάσεις, παραδείγματος χάρη -γιατί άκουσα πολλές φορές να γίνεται αυτή η κουβέντα- για το πώς θα εμπλέξουμε τους εθελοντές καλύτερα στην Πολιτική Προστασία, υπάρχει αυτή τη στιγμή τεράστιο εθελοντικό δυναμικό. Μίλησα ο ίδιος προσωπικά -ασχολούμαι πολλά χρόνια με τα ζητήματα αυτά- με πολλούς εθελοντές. Είδα τι κάνουμε καλά, είδα τι δεν κάνουμε καλά. Πώς θα λύσουμε τα ζητήματα των επικοινωνιών μας, έχουμε ζητήματα και στις επικοινωνίες. Το σημαντικότερο όμως: πώς θα μπαίνουμε μέσα στα δάση την ώρα της πυρκαγιάς και πως θα αξιοποιήσουμε το Φθινόπωρο, τον Χειμώνα και την Άνοιξη με ενισχυμένες Δασικές Υπηρεσίες, για να μπορούμε να παρεμβαίνουμε περισσότερο στα δάση.
Αλλά να σας πω κάτι; Είναι ωραίο να διαβάζει κανείς -και απευθύνομαι και στην κα Γεννηματά- έναν κατάλογο με ωραίες θεωρητικές ιδέες. Μερικές φορές μου δίνουν την εντύπωση αυτοί που σας τα γράφουν ότι δεν έχουν μπει ποτέ σε δάσος. Είναι δυνατόν αυτή τη στιγμή να συζητάμε ότι θα καθαρίσουμε όλα τα δάση της Ελλάδος; 62.000.000 στρέμματα δασών. Δεν μπορούν να καθαριστούν όλα τα δάση της Ελλάδος. Βεβαίως τα δάση μπορούν να γίνουν πιο παραγωγικά. Βεβαίως -και το είπα και αυτό, και λοιδορήθηκε- υπάρχουν δάση ιδιαίτερης οικολογικής σημασίας για τα οποία χρειαζόμαστε ειδικά διαχειριστικά σχέδια. Δεν μπορούμε να έχουμε τα ίδια σχέδια και την ίδια προσοχή σε όλα τα δάση μας. Δεν μπορεί να γίνει αυτό. Είναι ανθρωπίνως αδύνατον και όποιος σας πει το αντίθετο δεν ξέρει πολύ απλά για τι μιλάει.
Παραδείγματος χάρη, στην Εύβοια. Ελάτε να βάλουμε από κοινού, μαζί με τον κ. Μπένο, ένα σχέδιο προστασίας του δρυμού της Δίρφης, που είναι το βασικό, μεγάλο δάσος της Εύβοιας, το οποίο ευτυχώς σώθηκε από αυτή την καταστροφή. Έχουμε υποχρέωση του χρόνου, να το προστατεύσουμε με όλα μας τα μέσα μετά από αυτό που έγινε. Το ίδιο δοκιμάσαμε να κάνουμε και με τα περιαστικά δάση της Αττικής. Και, ναι, το είπα ξεκάθαρα, δεν το πετύχαμε. Και ζήτησα συγγνώμη για αυτό. Δεν είναι ότι δεν το βάλαμε στόχο, δεν είναι ότι δεν το προσπαθήσαμε, δεν τα καταφέραμε και η ευθύνη βαραίνει εμάς γι’ αυτό. Αλλά ελάτε, επιτέλους, αντί να αναλώνεστε μόνο σε προσωπικούς χαρακτηρισμούς, και καταθέστε συγκεκριμένες προτάσεις επί του πεδίου, η Πολιτική Προστασία έχει μία διακομματική επιτροπή, δεν έχετε συμμετάσχει ακόμα καν. Να πάει ο κ. Σπίρτζης -τον ευχαριστούμε πολύ που επισκέφθηκε τον Υπουργό στο νοσοκομείο- να συμμετέχει στην επιτροπή, να μας πει συγκεκριμένα πράγματα. «Αυτό δεν πρέπει να το κάνεις έτσι, πρέπει να το κάνεις αλλιώς, δεν πρέπει να αγοράσεις τους τράκτορες, πρέπει να αγοράσεις κάτι άλλο». Έρχεται το Πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ». Κάντε μας τις παρατηρήσεις σας, συγκεκριμένα, τι πιστεύετε ότι είναι σωστό και τι πιστεύετε ότι είναι λάθος.
Τουλάχιστον από την κα Γεννηματά -για να λέμε του λόγου το αληθές- άκουσα μία σειρά από προτάσεις και κάποιες από αυτές πιστεύω ότι συμφωνούμε και κινούμαστε στην ίδια κατεύθυνση. Και ναι, οι τοπικές κοινωνίες πρέπει να έχουν λόγο, κα Γεννηματά, προφανώς. Και τα σχέδια ανασυγκρότησης δεν πρέπει να αφορούν μόνο την Εύβοια. Ειδικά η Ολυμπία -έχετε δίκιο να επισημαίνετε ότι είναι ένας προορισμός με τόσο μεγάλη σημασία που έχει δύο φορές πληγεί από πυρκαγιά- χρειάζεται ένα αντίστοιχο σχέδιο. Είναι σωστό αυτό το οποίο λέτε, ειδικά γι’ αυτή την περιοχή, η οποία έχει μία τόσο μεγάλη και τόσο ξεχωριστή σημασία.
Αναφερθήκατε μάλιστα στην ταχύτητα με την οποία κάνουμε τις αποζημιώσεις. Δεν θέλω να κάνω συγκρίσεις με το τι έγινε, με φυσικές καταστροφές και πότε πληρώθηκαν. Ο κ. Τριαντόπουλος έχει όλα τα στοιχεία για τις φυσικές καταστροφές επί δικών σας ημερών. Πηγαίνετε και ρωτήστε τους πολίτες στην Καρδίτσα, πηγαίνετε και ρωτήστε τους πολίτες στη Σάμο, αν θεωρούν ότι ανταποκριθήκαμε πιο γρήγορα. Για πρώτη φορά μπήκαν λεφτά τόσο γρήγορα και για πρώτη φορά μπήκαν τόσα λεφτά. Όχι γιατί τα λεφτά είναι περισσότερα. Προσέξτε, γιατί ενοποιήσαμε τις πλατφόρμες σε μία. Δεν είπαμε ότι δώσαμε περισσότερα λεφτά. Είπαμε όμως ότι ενοποιήσαμε την οικοσκευή μαζί με την επιδότηση που δίνουμε για την ανακατασκευή του σπιτιού. Ήμασταν πολύ ειλικρινείς στο τι είπαμε, τα δώσαμε όμως σε μία εβδομάδα. Πότε είχαν ξανά γίνει αυτά;
Και μιας και μιλήσατε και για το σεισμό, ο οποίος χτύπησε τη Λάρισα: Όπως θυμάστε, ένα δημόσιο κτίριο γκρεμίστηκε και είναι το σχολείο στο Δαμάσι. Αυτό είναι το καινούργιο σχολείο σε 4 μήνες. Ελπίζω να μπορέσω να βρεθώ εκεί στον αγιασμό.
Κλείνω – μακρηγόρησα, κ. Πρόεδρε, και ζητώ συγγνώμη προκαταβολικά, γιατί δε θα μπορέσω να παρακολουθήσω όλους τους ομιλητές, γιατί 16:15 θα πρέπει να φύγω για να συναντηθώ με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Διαχείρισης Κρίσεων- με μία συνολική παρατήρηση σχετικά με το πολιτικό κλίμα που διαμορφώνεται στη χώρα μας και, δυστυχώς, με την προσπάθεια κάποιοι να περιγράψουν αυτή την Κυβέρνηση ως μια διχαστική Κυβέρνηση με αφορμή το ζήτημα των εμβολιασμών και των μέτρων που εξήγγειλε η Κυβέρνηση.
Δεν διχάζουμε κανέναν, κυρίες και κύριοι. Αντιμετωπίζουμε μια πραγματικότητα η οποία λέει ότι παρά τους πολύ φιλότιμους κόπους μας και τις προσπάθειές μας είμαστε σήμερα λίγο κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ως προς το ποσοστό εμβολιασμού και του συνολικού πληθυσμού και των ενηλίκων. Μπορεί να κατηγορήσει κανείς την Κυβέρνηση ότι δεν οργάνωσε μια άψογη διαδικασία εμβολιασμού; Θα ήταν άδικο πιστεύω. Μπορεί να κατηγορήσει κανείς την Κυβέρνηση ότι δεν έχει θέσει στη διάθεση των πολιτών όποιο εμβόλιο θέλουν αύριο; Και αυτό θα ήταν άδικο. Όποιος θέλει μπορεί αύριο να πάει να εμβολιαστεί. Μπορεί να κατηγορήσει κανείς την Κυβέρνηση ότι δεν επένδυσε επικοινωνιακά σε μια προσπάθεια πειθούς της ελληνικής κοινωνίας; Το ανάποδο, μας κατηγορούσατε: ότι μοιράζουμε λεφτά μέσα από τη λίστα Πέτσα. Κάναμε πολλές προσπάθειες να ενημερώσουμε το κοινό και μέσα από διαφήμιση, πληρωμένη από τον κρατικό προϋπολογισμό, επιστρατεύοντας όλους τους ειδικούς, θέτοντας στη διάθεση των πολιτών όλα τα στοιχεία τα οποία έχουν πια για να εξηγήσουμε μια απλή πραγματικότητα. Ότι σήμερα, δυστυχώς, το 90% των συμπολιτών μας που είναι διασωληνωμένοι είναι ανεμβολίαστοι. Και ότι είναι 13 φορές πιο πιθανό να διασωληνωθεί κάποιος ο οποίος είναι ανεμβολίαστος από ότι κάποιος που είναι εμβολιασμένος.
Δεν είδα την Αντιπολίτευση να βάζει πολύ μεγάλη πλάτη σε όλη αυτή την επιχειρηματολογία. Δεν θα μπω τώρα στο τι λένε κάποια στελέχη σας. Αυτό είναι συζήτηση άλλης ώρας. Επιτρέψτε μου να έχω βάσιμες αμφιβολίες για το πόσο συμμετέχετε ενεργά σε αυτή την προσπάθεια πειθούς. Αλλά το να κατηγορείτε την Κυβέρνηση ότι διχάζει, διχάζει ποιους ακριβώς; Επειδή από τη μια υπάρχει μια μεγάλη πλειοψηφία ενηλίκων, -δεν βάζω τα παιδιά στην εξίσωση προφανώς- υπεύθυνων πολιτών, ορθολογικών πολιτών, με κοινωνική ευθύνη και από την άλλη υπάρχει μια μειοψηφία συμπολιτών μας οι οποίοι ακόμα αρνούνται, αλλά θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε όλα τα εργαλεία, την πειθώ και κάποια περιοριστικά μέτρα για να τους πείσουμε. Γιατί αυτό συνιστά διχασμό ακριβώς;
Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με αυτή την πραγματικότητα που δεν είναι μόνο ελληνική. Με εξαίρεση κάποιες χώρες που τα έχουν πάει εξαιρετικά, παραδείγματος χάρη η Πορτογαλία, οι πιο πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι λίγο πάνω από εκεί που βρίσκεται η χώρα μας ή λίγο κάτω. Όλοι αντιμετωπίζουμε το ίδιο πρόβλημα. Και θα μου το θυμηθείτε: όλες οι χώρες θα πάνε σε αντίστοιχους περιορισμούς σχετικά με τους ανεμβολίαστους. Κατά συνέπεια, θα πρότεινα να αφήσουμε στην άκρη όλες αυτές τις συζητήσεις περί διχασμών. Αυτοί που τις τροφοδοτούν είναι αυτοί που φαίνεται να επιδιώκουν το διχασμό. Αλλά επειδή αυτή η Κυβέρνηση δεν επιδιώκει κανένα διχασμό, καθιστά απολύτως σαφές ποια είναι τα δικαιώματα και ποιες είναι οι υποχρεώσεις όλων των Ελλήνων πολιτών. Και όσοι φέρθηκαν υπεύθυνα δεν θα «πληρώσουν τη νύφη».
Παρακολουθήστε τη δευτερολογία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή, στη συζήτηση για τη διαχείριση των καταστροφικών πυρκαγιών και τα μέτρα αποκατάστασης:
