Είτε με την πανδημία, είτε με τις νόμιμες επισυνδέσεις, είτε με τις προσφυγικές κρίσεις στον Εβρο και στο Αιγαίο, μια μυστηριώδης «φάμπρικα» παράγει διάφορα αμφισβητούμενα ρεπορτάζ, τα οποία δημοσιεύονται υπό την αίγλη και την ομπρέλα τής κατά παράδοση αξιοπιστίας ΜΜΕ του εξωτερικού.
Γράφει ο Κώστας Δημητράκος
Ενα περίεργο φαινόμενο, μεταμφιεσμένο με την αγνή στολή των δημοσιογραφικών ανταποκρίσεων από την Ελλάδα, αναζωπυρώνεται κάθε φορά που βρίσκει ευκαιρία τον τελευταίο καιρό. Είτε με την πανδημία, είτε με τις υποκλοπές, είτε με τις προσφυγικές κρίσεις στον Εβρο και στο Αιγαίο, η μυστηριώδης αυτή «βιοτεχνία» παράγει διάφορα αμφισβητούμενα ρεπορτάζ, τα οποία δημοσιεύονται υπό την αίγλη και την ομπρέλα τής κατά παράδοση αξιοπιστίας Μέσων του εξωτερικού. Στη συνέχεια, και προτού λαλήσει ο πετεινός, επιστρέφουν στην Ελλάδα ως «κυβερνητικές κρίσεις», ως αστοχίες, ως προπαγάνδα, ως ψεύδη της κυβέρνησης ή ως ό,τι άλλο εξυπηρετεί τα μυστηριώδη κίνητρα των πηγών τους. Και –ω, του θαύματος!– σχεδόν πάντα καταλήγουν να μεταμορφώνονται σε καταγγελίες της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Σύμφωνα με καλά ενημερωμένους κύκλους αναλυτών της διεθνούς επικαιρότητας και των γεωπολιτικών εξελίξεων, το φαινόμενο αυτό δεν είναι τόσο αγνό και άδολο, όσο θα ήταν αν υποκινούνταν φέρ’ ειπείν μόνο από μια κακώς εννοούμενη δημοσιογραφική φιλοδοξία ή τον γνωστό σε όλους «κιτρινισμό». Από την ώρα που εμφανίζεται με ιδιαίτερη ένταση σε περιόδους κορύφωσης θεμάτων διεθνούς ενδιαφέροντος με την Ελλάδα να βρίσκεται στο επίκεντρο, ή θεμάτων που άπτονται εθνικής ασφάλειας και προστασίας των εθνικών-κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, λαμβάνει άλλες διαστάσεις. Ολα αυτά συμβαίνουν την ώρα που η ελληνική οικονομία, όπως ήδη ανακοινώθηκε, βγαίνει από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας, ετοιμάζεται για την επενδυτική βαθμίδα και καταγράφει σημαντικά ρεκόρ στις επενδύσεις, στις εξαγωγές και συνολικά στους αναπτυξιακούς δείκτες.
Από την υπόθεση της Ολλανδής δημοσιογράφου με το κόκκινο καπέλο, Ινγκεμποργκ Μπέουχελ, που τον Νοέμβριο του 2021 κατηγόρησε χωρίς στοιχεία και χωρίς επιχειρήματα τον Ελληνα πρωθυπουργό ότι λέει ψέματα για το μεταναστευτικό, μέχρι ορισμένες σημερινές «περίεργες» ανταποκρίσεις για το πρόσφατο θέμα στον Εβρο, που κατέρρευσε ως στημένη προβοκάτσια υπό το βάρος των αποκαλύψεων των τουρκικών σχεδιασμών αλλά και της συνεργασίας ορισμένων ΜΚΟ με ομάδες του τουρκικού οργανωμένου εγκλήματος που επιδίδονται σε εμπόριο μεταναστών, το κλίμα που επιχειρείται να διαμορφωθεί κατά της χώρας δεν οφείλεται σε τόσο τυχαίους παράγοντες.
Από τις οργανωμένες προσπάθειες να εμφανιστεί η χώρα μας σε μία από τις τελευταίες θέσεις στη λίστα της Οργάνωσης «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα» και το ταυτόχρονο στήσιμο ανάλογων #hashtags με κυρίαρχο επιχείρημα την ανεξιχνίαστη δολοφονία του δημοσιογράφου Γιώργου Καραϊβάζ μέχρι και τα ρεπορτάζ του ξένου Τύπου για τις δήθεν «πρωτιές» της Ελλάδας στους νεκρούς από την Covid, χωρίς να εξηγούνται οι διαφορές στον τρόπο μέτρησης από χώρα σε χώρα, η διασύνδεση «παραγωγή – δημοσίευση στον ξένο Τύπο – επιστροφή ως κυβερνητική κρίση – αξιοποίηση από την αντιπολίτευση» θυμίζει ολοένα και περισσότερο εκείνους τους μεγάλους πίνακες με τις φωτογραφίες των υπόπτων και τις κόκκινες κλωστές τις οποίες χρησιμοποιούν οι αστυνομίες που εξιχνιάζουν εγκλήματα στις τηλεοπτικές αστυνομικές σειρές.
Ανακάλυψαν ανταλλαγή πυρών!
Ενα από τα τελευταία περιστατικά που έδωσαν εκ νέου την ευκαιρία να εκδιπλωθούν πολλά σενάρια κατά της Ελλάδας ήταν αυτό της περιπέτειας των παράτυπων μεταναστών στον Εβρο. Το τι μεταδόθηκε προς τα ξένα μέσα ενημέρωσης από ορισμένους εκ των ανταποκριτών τους στην Ελλάδα είναι πάνω-κάτω γνωστό. Βρετανικό κανάλι μετέδωσε μέχρι και ανταλλαγή πυρών (!) μεταξύ ελληνικών και τουρκικών δυνάμεων συνοριοφυλακής με δεδομένο ότι «οι Τούρκοι επεδίωκαν να επαναφέρουν τους ανθρώπους στην αρχική νησίδα που ήταν σε ελληνικό έδαφος ενώ οι Ελληνες προσπάθησαν να σπρώξουν τους ανθρώπους σε τουρκικό έδαφος».
Από κοντά και γερμανικό περιοδικό –μέσω του ανταποκριτή του, ο οποίος μετέδωσε ότι «ξανά και ξανά πρόσφυγες προσπαθούν να διασχίσουν τον Εβρο από την Τουρκία με προορισμό την ΕΕ. Και ξανά και ξανά εμπόδιό τους είναι η βία των ελληνικών δυνάμεων ασφαλείας. Η βία στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης είναι ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του 21ου αιώνα. Πρόκειται για ένα έγκλημα που καλύπτουν ανεξαιρέτως όλα τα κράτη της ΕΕ. Η ελληνική κυβέρνηση έχει μετατρέψει την περιοχή γύρω από τον Εβρο σε στρατιωτική ζώνη. Ακόμη και σε δημοσιογράφους και δικηγόρους απαγορεύεται η είσοδος στην περιοχή».
Αργότερα, βέβαια, και ενώ περνούσαν οι ώρες και αποκαλύπτονταν διάφορες λεπτομέρειες για τον ρόλο των τουρκικών δυνάμεων, ο ίδιος ανέκρουσε πρύμναν και μετέδιδε ερωτήματα και προβληματισμούς. Στο ίδιο μήκος κύματος και ορισμένες ΜΚΟ που εξέδιδαν ανακοινώσεις ή αναρτούσαν περιεχόμενο ειδησεογραφικής προσέγγισης για το θέμα.
Για παράδειγμα, κάποια έγραφε, μεταξύ άλλων, υιοθετώντας αδιασταύρωτες πληροφορίες συγκεκριμένου προσανατολισμού: «Ενα 5χρονο κορίτσι πέθανε τα ξημερώματα της 9ης Αυγούστου 2022 και ένα 9χρονο κορίτσι χρειάζεται επειγόντως ιατρική περίθαλψη. Και τα δύο τσιμπήθηκαν από σκορπιούς. Είναι μέρος μιας μεταφερόμενης ομάδας 40 ατόμων που αποτελούνται κυρίως από Σύριους υπηκόους, εγκλωβισμένους σε μια ελληνική νησίδα στη μέση του ποταμού Εβρου. Η ομάδα περιλαμβάνει πολλά παιδιά, μια διαβητική γυναίκα 70 ετών που χρειάζεται επείγουσα ιατρική φροντίδα και εγκύους γυναίκες. […] Παρά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που προβλέπει ότι το ελληνικό κράτος πρέπει να πραγματοποιήσει επιχείρηση έρευνας και διάσωσης καθώς και να παρέχει ιατρική υποστήριξη, πρόσβαση στην ελληνική επικράτεια, τροφή και νερό, η ομάδα παραμένει σήμερα στη νησίδα σε σοβαρή επιδείνωση. Καλούμε τις ελληνικές αρχές να πραγματοποιήσουν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και να παράσχουν στην ομάδα διέλευσης πρόσβαση στα στοιχειώδη δικαιώματά της».
Οι ισαποστάκηδες σε δράση…
Για τη συγκεκριμένη ομάδα ήταν σαφές ποια πλευρά είχε την ευθύνη. Κάτι που δεν θα έμενε ανεκμετάλλευτο από τους εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι Στέλιος Κούλογλου και Κώστας Αρβανίτης κατέθεσαν σχετική ερώτηση με την οποία ζητούσαν κατά προτεραιότητα γραπτή απάντηση από την αρμόδια επιτροπή, κρατώντας ίσες αποστάσεις μεταξύ ελληνικής και τουρκικής πλευράς προτού καν ξεκαθαρίσει η κατάσταση και βγουν στη δημοσιότητα περισσότερες λεπτομέρειες και πληροφορίες.
Το γεγονός ότι και οι δύο είναι δημοσιογράφοι δεν φαίνεται να έπαιξε ιδιαίτερο ρόλο μπροστά στην επίτευξη του σκοπού. «Οι πρόσφυγες πέρασαν στην ελληνική πλευρά στις 14/7, όταν και επαναπροωθήθηκαν από τις ελληνικές αρχές, και αποκλείστηκαν στη νησίδα. Στις 26/7 επιχείρησαν να εισέλθουν στην Τουρκία, όπου φυλακίστηκαν, ξυλοκοπήθηκαν και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν. Ενα κορίτσι 5 ετών έχασε τη ζωή του από τσίμπημα σκορπιού στη νησίδα και η μητέρα της διατηρεί το πτώμα της στο νερό του ποταμού, προκειμένου να επιβραδύνει τη σήψη. Σε κρίσιμη κατάσταση βρίσκεται και άλλο 9χρονο κορίτσι, ενώ υπάρχουν τρεις έγκυοι και αρκετοί που χρήζουν επείγουσας ιατρικής βοήθειας. Η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ έκανε επίσης έκκληση», αναφέρουν δίχως να έχουν προβεί σε στοιχειώδη τεκμηρίωση προκειμένου να υποστηρίξουν τον ισχυρισμό του κόμματός τους κατά της ελληνικής κυβέρνησης, που δεν είναι άλλος από αυτόν που προκύπτει από το κείμενο της ερώτησής τους: «Τι πρόκειται να κάνει για να διακοπεί η, κατά παράβαση κάθε διεθνούς νομιμότητας και θεμελιωδών δικαιωμάτων, πρακτική των pushbacks σε χερσαία και θαλάσσια σύνορα Ελλάδας – Τουρκίας που συνεχίζεται παρά τη διεθνή κατακραυγή;»
Τον περασμένο Φεβρουάριο ακόμα ένα «αποκαλυπτικό» ρεπορτάζ του «Spiegel», όπως προβλήθηκε, στόχευε στη συντήρηση της θεωρίας περί παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων προσφύγων και μεταναστών από τις ελληνικές αρχές. «Αποκαλυπτικό ρεπορτάζ επιχειρεί να ρίξει φως στην υπόθεση νεαρής Ιρανής, η οποία καταγγέλλει ξυλοδαρμούς από Ελληνες συνοριοφύλακες», γράφτηκε τότε σε μερίδα του ελληνικού και του γερμανικού Τύπου καθώς η ανταπόκριση αναμεταδόθηκε από την Deutsche Welle.
«Η Πάρβιν Α. παρουσιάζει τη δική της ιστορία, το άγριο πέρασμα από την Αδριανούπολη στην Ελλάδα μέσω Εβρου αλλά και το πώς την εντόπισαν και την έπιασαν οι συνοριοφύλακες. (…)Το μόνο που δεν της πήραν ήταν το κινητό, το οποίο έκρυψε στο σουτιέν κι έπειτα στο παπούτσι της. Γι’ αυτό σήμερα μπορεί να αποδείξει τι συνέβη. Το “Spiegel” ερεύνησε την υπόθεση μαζί με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Συνταγματικών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ECCHR) στο Βερολίνο, την ελληνική ΜΚΟ …… και την …… Η έρευνα εστιάζει σε ένα νομικό κενό: η Ελλάδα έχει δημιουργήσει ένα σύστημα στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, εντός του οποίου οι συνοριοφύλακες μπορούν προφανώς να ξυλοκοπούν πρόσφυγες ατιμώρητοι. Δικηγόροι κάνουν λόγο για βασανιστήρια».
Αυτό μεταφράστηκε, κυκλοφόρησε στην Ευρώπη και ξαναμπήκε στην Ελλάδα για να γίνει η σημαία των ημερών από μερίδα του αντιπολιτευτικού Τύπου χωρίς να μεταδοθεί ή να γίνει γνωστό ότι αξιοποιήθηκαν δικαστικά τα ντοκουμέντα που είχε καταγράψει με το κινητό της η καταγγέλλουσα το οποίο, όπως μυθιστορηματικά καταγράφεται, είχε κρύψει αρχικά στο σουτιέν της και μετά στο παπούτσι της. Παρ’ όλα αυτά έγινε γνωστό ότι η Πάρβιν κατήγγειλε βία και βασανιστήρια στο αστυνομικό τμήμα Νέου Χειμωνίου στον Εβρο ενώ, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, τώρα ζει στη Δρέσδη και είχε εκφράσει την πρόθεσή της να κινηθεί νομικά κατά του ελληνικού κράτους.
Παραπληροφόρηση χωρίς σύνορα
Ακόμα ένα τρανταχτό παράδειγμα είναι η υπόθεση της υποτιθέμενης υποβάθμισης της χώρας μας στη λίστα της οργάνωσης «Δημοσιογράφοι χωρίς σύνορα» σχετικά με την ελευθερία του Τύπου. Από την ώρα που κυκλοφόρησε η «βαθμολογία» που δίνει στην Ελλάδα η οργάνωση, η 108η θέση, σαν έτοιμα από καιρό αναπήδησαν δημοσιεύματα στο εξωτερικό, ανάλογα και στο εσωτερικό, ερωτήσεις στη Βουλή, προσφυγές σε διεθνείς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς, hashtags στο Twitter που τροφοδοτήθηκαν σχεδόν αυτόματα με χιλιάδες καταχωρίσεις. Η θέση που λάμβανε η Ελλάδα από τη συγκεκριμένη οργάνωση ήταν χαμηλότερη ακόμα και από χώρες όπου απαγορεύεται η κυκλοφορία ιδιωτικών μέσων ενημέρωσης.
Παρ’ όλα αυτά, η αξιωματική αντιπολίτευση έχει μετατρέψει τη συγκεκριμένη έρευνα σε ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία της, ιδίως από την ώρα που προέβη σε σχετικό δημοσίευμα και ο γνωστός ιστότοπος Politico με τίτλο: «Πώς η Ελλάδα έγινε το χειρότερο μέρος της Ευρώπης για την ελευθερία του Τύπου». Παρά το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει δημοσίως αμφισβητήσει τη μεθοδολογία της συγκεκριμένης έρευνας και η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα είναι αδιαμφισβήτητη και αυταπόδεικτη ακόμα και με μια γρήγορη ματιά στο περίπτερο ή στο ελληνικό domain του Διαδικτύου, το συμπέρασμα των «Δημοσιογράφων χωρίς σύνορα» φαίνεται να υπερισχύει της πραγματικότητας.
