Η ιατρική βιβλιογραφία και οι βάσεις δεδομένων των Διεθνών Οργανισμών εμπλουτίζονται συστηματικά με πολλά άρθρα σχετικά με τον νέο κορωνοϊό (SARS-Cov-2).
Καθηγητές από διάφορες Σχολές και Τμήματα του ΕΚΠΑ πραγματοποιούν περιοδική αποδελτίωση των πιο σημαντικών δημοσιεύσεων και ανακοινώσεων. Πιο συγκεκριμένα, έχουμε έρευνες νέου Φαρμάκου που χορηγείται από το στόμα για την αντιμετώπιση του SARS-CoV-2, καθώς και μείωση του αριθμού των νοσηλευόμενων ασθενών με υπαραχνοειδή αιμορραγία κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας.
Έρευνες νέου Φαρμάκου που χορηγείται από το στόμα για την αντιμετώπιση του SARS-CoV-2
Την Τρίτη 6 Απριλίου, κατά τη διάρκεια του εαρινού Συμποσίου Φαρμακοχημείας της Αμερικάνικης Χημικής Εταιρείας, ανακοινώθηκαν από την φαρμακευτική εταιρεία Pfizer λεπτομέρειες σχετικά με τo φάρμακο PF-07321332, για το οποίο προγραμματίζονται κλινικές δοκιμές Φάσης Ι. Ο Καθηγητής Οργανικής Χημείας-Φαρμακοχημείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Κόκοτος αναφέρει ότι το υποψήφιο αυτό φάρμακο αποτελεί τον πρώτο αναστολέα της κύριας πρωτεάσης του κορωνοϊού SARS-CoV-2 που χορηγείται από το στόμα για την αντιμετώπιση του ιού. Η αναστολή αυτού του ενζύμου εμποδίζει τη διάσπαση μεγάλων πρωτεινών σε τμήματα που είναι απαραίτητα για την αναπαραγωγή του ιού.
Το φάρμακο PF-07321332 αναμένεται να χορηγείται ως χάπι σε ασθενείς εκτός νοσοκομείου, εφόσον αποδειχθεί ασφαλές και δραστικό μετά από τις κλινικές δοκιμές. Θα μπορεί να λαμβάνεται προληπτικά από ανθρώπους που έχουν εκτεθεί στον ιό, με τα πρώτα σημάδια της λοίμωξης. Η συνέχιση της πανδημίας COVID-19 επιβάλει την ανακάλυψη ενός αποτελεσματικού αντι-ιικού φαρμάκου, το οποίο θα συμπληρώσει τα οφέλη του εμβολιασμού.
Η ανακάλυψη του PF-07321332 αποτελεί αποτέλεσμα πρωτοφανούς προσπάθειας 210 ερευνητών που ξεκίνησε εξαρχής κατά τη διάρκεια της τρέχουσας πανδημίας. Τα πρώτα 7 mg παρασκευάστηκαν το τέλος Ιουλίου 2020. Τα πολύ υποσχόμενα φαρμακολογικά αποτελέσματα οδήγησαν στη σύνθεση 100 g έως το τέλος Οκτωβρίου 2020, ενώ εντός του επόμενου μήνα, οι χημικοί ανέπτυξαν μέθοδο για τη σύνθεση 1 kg.
Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι από τον Σεπτέμβριο 2020 έχουν ξεκινήσει κλινικές δοκιμές (τώρα σε φάση Ιβ) άλλου αναστολέα της κύριας πρωτεάσης του κορωνοϊού SARS-CoV-2 (που είχε αναπτυχθεί το 2004 για την αντιμετώπιση του SARS), το οποίο όμως είναι κατάλληλο για χορήγηση ενδοφλέβια σε ασθενείς που νοσηλεύονται σε νοσοκομείο.
Η συνεχιζόμενη πανδημία απαιτεί επιτακτικά, επιπρόσθετα από την ανάπτυξη και χρήση εμβολίων, την ανάπτυξη πραγματικά αποτελεσματικού αντιικού φαρμάκου για στοχευμένη θεραπεία, το οποίο μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο όπλο επίσης για πιθανές μελλοντικές πανδημίες.
Μείωση του αριθμού των νοσηλευόμενων ασθενών με υπαραχνοειδή αιμορραγία κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας COVID-19
Στο περιοδικό Stroke and Vascular Neurology (με συντελεστή απήχησης 4.8) δημοσιεύτηκε πρόσφατα μία διεθνής, πολυκεντρική μελέτη που ερεύνησε την επίπτωση της πανδημίας στην οξεία αντιμετώπιση της υπαραχνοειδούς αιμορραγίας. Στην εκπόνηση της εργασίας αυτής συμμετείχε ως συ-συγγραφέας ο Γεώργιος Τσιβγούλης, Καθηγητής Νευρολογίας του ΕΚΠΑ. Τη δημοσίευση αυτή σχολιάζουν ο Καθηγητής Γεώργιος Τσιβγούλης και η Νευρολόγος Λίνα Παλαιοδήμου.
Αρκετά δεδομένα έως τώρα υπερτονίζουν την αρνητική επίπτωση της πανδημίας στον αριθμό εισαγωγών, αλλά και τη διαχείριση των ασθενών με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ). Η συγκεκριμένη μελέτη είχε ως στόχο να ερευνήσει τυχόν αντίστοιχες επιπτώσεις στους ασθενείς που εμφανίζουν ένα πιο σπάνιο τύπο ΑΕΕ, την υπαραχνοειδή αιμορραγία.
Για το λόγο αυτό, συγκεντρώθηκαν δεδομένα ασθενών με υπαραχνοειδή αιμορραγία από 140 εξειδικευμένα κέντρα, 37 χωρών, προερχόμενων και από τις 6 ηπείρους (Ευρώπη, Βόρεια και Νότια Αμερική, Αφρική, Ασία, Ωκεανία). Καταγράφηκαν ο αριθμός εισαγωγών όλων των ασθενών με υπαραχνοειδή αιμορραγία, ο αριθμός των ασθενών με ανευρυσματικής αιτιολογίας υπαραχνοειδή αιμορραγία, καθώς και οι περιπτώσεις οξείας αντιμετώπισής τους με εμβολισμό και τοποθέτηση coils κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας (Μάρτιος – Μάιος 2020). Τα δεδομένα αυτά συγκρίθηκαν με την αντίστοιχη περίοδο ακριβώς πριν από την πανδημία (Δεκέμβριος 2019 έως Φεβρουάριος 2020), όπως επίσης και με την ίδια περίοδο κατά το προηγούμενο έτος (Μάρτιος – Μάιος 2019).
Παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της τάξης του 22.5% των εισαγωγών ασθενών με υπαραχνοειδή αιμορραγία κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε σύγκριση με την περίοδο ακριβώς πριν την έναρξη της πανδημίας. Παρομοίως, μειώθηκαν σημαντικά και οι εισαγωγές ασθενών με ανευρυσματικής αιτιολογίας υπαραχνοειδή αιμορραγία (μείωση κατά 24.9%), όπως επίσης και οι επεμβάσεις εμβολισμού στους ασθενείς αυτούς (μείωση κατά 11.5%). Μάλιστα, η επίπτωση φάνηκε να είναι μεγαλύτερη στον αριθμό εισαγωγών των ασθενών με υπαραχνοειδή αιμορραγία αλλά και στον αριθμό των επεμβάσεων, όσο περισσότερες ήταν οι εισαγωγές ασθενών με COVID-19.
Αντίστοιχη μείωση σημειώθηκε όταν τα δεδομένα του αριθμού των ασθενών με υπαραχνοειδή αιμορραγία κατά τη διάρκεια της πανδημίας συγκρίθηκαν με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους (μείωση κατά 17.3%), εξαλείφοντας έτσι πιθανές εποχικές διαφοροποιήσεις. Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μείωση στον αριθμό των επεμβάσεων των ραγέντων ανευρυσμάτων.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το εύρημα ότι στα κέντρα με γενικά χαμηλότερο ποσοστό επεμβάσεων παρατηρήθηκε σχετική αύξηση των επεμβάσεων εμβολισμού με τοποθέτηση coils σε ραγέντα ανευρύσματα, πιθανότατα λόγω της προτίμησης της ενδοαγγειακής προσέγγισης ως λιγότερο παρεμβατικής σε σύγκριση με την ανοικτή νευροχειρουργική προσέγγιση, με στόχο να μειωθούν οι μετεγχειρητικές επιπλοκές και η παραμονή στο νοσοκομείο κατά την περίοδο της πανδημίας .
Συμπερασματικά, η πανδημία φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά την αντιμετώπιση ασθενών με υπαραχνοειδή αιμορραγία, όπως άλλωστε συμβαίνει και με άλλες επείγουσες καταστάσεις, όπως το Ισχαιμικό ΑΕΕ και το οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου.
