Η πανδηµία του νέου Κορωνοϊού COVID-19 και οι αλλαγές που έχει επιφέρει στην καθηµερινότητα δηµιουργεί αισθήµατα ανησυχίας, ανασφάλειας και άγχους σε άτοµα κάθε ηλικίας και ειδικά στα παιδιά και τους εφήβους. Το κλείσιµο των σχολείων, η αναβολή ή ακύρωση δραστηριοτήτων, η αποµάκρυνση από τους φίλους καθώς και η αποµόνωση από άλλα µέλη της ευρύτερης οικογένειας και τον κοινωνικό περίγυρο, είναι αναµενόµενο να προκαλέσουν έντονα συναισθήµατα και αντιδράσεις ανάλογες µε την ηλικία των παιδιών.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι γονείς καλούνται να αντιµετωπίσουν προκλήσεις άγνωστες µέχρι σήµερα. Είναι απαραίτητο να διατηρείται µια καλή επαφή µε το παιδί ώστε να συζητούνται θέµατα που αφορούν στην πανδηµία και να του δίνεται η δυνατότητα να εκφράζει ερωτήµατα, φόβους και συναισθήµατα. Παρότι η αντίδραση του κάθε παιδιού µπορεί να είναι διαφορετική, οι παρακάτω γενικές οδηγίες του ΕΚΠΑ και του Διευθυντή της Παιδοψυχιατρικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, καθηγητή Γερ. Κολαΐτη, µπορούν να φανούν χρήσιµες στους γονείς.
Είναι σηµαντικό να συζητάτε µε το παιδί σας για όλα όσα συµβαίνουν, µε τρόπο ειλικρινή αλλά προσαρµοσµένο στην ηλικία του. Παραµείνετε ήρεµοι και καθησυχαστικοί, η αντίδρασή του θα επηρεαστεί από τη δική σας.
▶ Μπορείτε να ξεκινήσετε ρωτώντας το τί ήδη γνωρίζει ή τί έχει ακούσει. Προσπαθήστε να απαντήσετε στις ερωτήσεις του µε καθησυχαστικό τρόπο, ακόµα και αν δεν γνωρίζετε όλες τις απαντήσεις. Λάβετε υπ’ όψη ότι οι επαναλαµβανόµενες ερωτήσεις είναι ένας τρόπος του παιδιού να κατανοήσει αυτό που του συµβαίνει και να καταπολεµήσει το άγχος του. Απαντήστε του όσες φορές κι αν χρειαστεί.
▶ Αναγνωρίστε και συζητήστε µαζί του τις σκέψεις, τα συναισθήµατα και τις αντιδράσεις του. Είναι σηµαντικό να αισθάνεται ότι αναγνωρίζετε και σέβεστε τις ανησυχίες του σχετικά µε ό,τι του συµβαίνει.
▶ Συζητήστε µαζί του αναφορικά µε την ποιότητα και ακρίβεια των πληροφοριών που µεταδίδονται στα ΜΜΕ σχετικά µε τον Κορωνοϊό και καθοδηγήστε το να αναζητήσει έγκυρες, ανάλογες της ηλικίας και της δυνατότητάς του, πληροφορίες στο διαδίκτυο (π.χ. ενηµερωτικά δελτία του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας).
▶ Να θυµάστε ότι τα παιδιά χρειάζονται πληροφορίες και απαντήσεις που να είναι προσαρµοσµένες στην ηλικία τους και να χρησιµοποιείτε λέξεις και έννοιες που µπορούν να κατανοήσουν. Επίσης, ορισµένες φορές τα παιδιά ζητούν επαναλαµβανόµενες απαντήσεις για την ίδια ερώτηση, προκειµένου να πάρουν επιβεβαίωση ότι όλα πάνε καλά και να νιώσουν ασφάλεια.
▶ Παιδιά που έχουν βιώσει στο παρελθόν σοβαρές ασθένειες, φυσικές καταστροφές ή απώλειες είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε ειδήσεις που προβάλουν την εξάπλωση της πανδηµίας στα κοινωνικά δίκτυα.
▶ Είναι αναµενόµενο να γεννηθούν φόβοι στο παιδί σας σχετικά µε την υγεία και την ασφάλεια του ίδιου και των οικείων του. Καθησυχάστε το ότι είναι ασφαλές στο σπίτι και εξηγήστε του ότι µένοντας µέσα προφυλάσσουµε τους εαυτούς µας και τους άλλους.
▶ Εξηγήστε του ότι οι πιθανότητες να νοσήσει σοβαρά είναι ελάχιστες, αλλά ακόµα κι αν αισθανθεί άσχηµα, θα είστε εκεί για να το φροντίσετε. Καθησυχάστε το ότι αν αρρωστήσει κάποιος από τους ενήλικες της οικογένειας, εκείνο θα έχει την κατάλληλη φροντίδα.
▶ Τα παιδιά προσωποποιούν καταστάσεις και ενδέχεται να ανησυχούν, όχι µόνο για την προσωπική τους ασφάλεια ή γι’ αυτή της οικογένειάς τους, αλλά και για αγαπηµένα πρόσωπα όπως π.χ. φίλους ή συγγενείς. ∆ώστε τους την ευκαιρία να επικοινωνούν µαζί τους, µέσω διαδικτύου ή τηλεφώνου.
▶ ∆ιαβεβαιώστε το παιδί σας πως εξειδικευµένοι επιστήµονες υποστηρίζουν όσους έχουν προσβληθεί από τον Κορωνοϊό. Είναι µια καλή ευκαιρία να του µάθετε πως όταν συµβαίνει κάτι άσχηµο, υπάρχουν άνθρωποι που µπορούν να βοηθήσουν.
▶ ∆ιατηρήστε, όσο το δυνατό, µία σταθερή, καθηµερινή ρουτίνα δίνοντας έτσι στο παιδί µια αίσθηση ασφάλειας. Αφιερώστε χρόνο σε ευχάριστες δραστηριότητες (βιβλία, ζωγραφική, κατασκευές, επιτραπέζια κ.λπ.) οι οποίες θα βοηθήσουν να µειωθεί το άγχος του.
▶ Ενθαρρύνετέ το να συνεχίσει τις σχολικές δραστηριότητές του, µέσω της εγκεκριµένης και οργανωµένης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, κατά τις δυνατότητες που έχετε και βάσει των οδηγιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευµάτων.
▶ Το παιδί σας αντιδρά ανάλογα µε τον τρόπο που αντιδράτε εσείς κατά την πανδηµία του Κορωνοϊού. Να είστε καθησυχαστικοί και να το διαβεβαιώνετε ότι είναι ασφαλές, αποφεύγοντας µη ρεαλιστικές υποσχέσεις.
▶ Έχετε κατά νου ότι, το διάστηµα αυτό, το παιδί µπορεί να έχει µεγαλύτερη ανάγκη από την παρουσία και την αλληλεπίδραση µαζί σας, και προσπαθήστε να είστε όσο το δυνατό διαθέσιµοι.
▶ Είναι σηµαντικό να φροντίζετε τον εαυτό σας ώστε να είστε σε θέση να στηρίξετε το παιδί σας. Σε περίπτωση που νιώθετε την ανάγκη µπορείτε να αναζητήσετε βοήθεια σε κάποια γραµµή υποστήριξης, είτε για σάς είτε για το παιδί σας.
▶ Κάποιες ενδείξεις ότι το παιδί χρειάζεται βοήθεια από ειδικό ψυχικής υγείας είναι: παλινδρόµηση (συµπεριφορές µικρότερης χρονολογικής ηλικίας), αιφνίδιο άγχος αποχωρισµού, διαταραχές ύπνου και σίτισης, επίµονες σκέψεις, µόνιµη ανησυχία για ασθένεια ή θάνατο.
