Θεωρώ ότι ενδεχομένως βρισκόμαστε στο σταυροδρόμι διαφόρων εξελίξεων όσον αφορά στα ελληνοτουρκικά και στο Κυπριακό. Αν και είμαι φύσει αισιόδοξος, νομίζω ότι αυτό το σταυροδρόμι που έχουμε μπροστά μας, είναι πολλαπλά περίπλοκο, διότι εντάσσονται σ’ αυτό τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά και περιφερειακές μεσογειακές δυνάμεις που έχουν άποψη πολιτική και δικές τους οπτικές και υπολογισμούς στον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου.
Στο πλαίσιο αυτό, με προβληματίζει η ενδεχόμενη ανάγκη της ηγεσίας των γειτόνων μας, να παρουσιάσουν κάτι ουσιαστικό με την ευκαιρία της συμπλήρωσης του-χρόνου μιας εκατονταετίας από το 1922, ή τον επόμενο χρόνο, μια εκατονταετία από το 1923. Και εξηγούμαι.
Η μεν πρώτη χρονολογία, είναι η καταληκτική ημερομηνία της ατυχούς μικρασιατικής επιχείρησης, η δε δεύτερη, είναι η συμπλήρωση 100 ετών από τη δημιουργία του τουρκικού κράτους. Εχω λοιπόν την εντύπωση, ότι είναι πιθανό να υπάρξει κάποια αρνητική κινητικότητα γύρω από αυτές τις δύο χρονολογίες, παρά τις πρόσφατα εκφρασθείσες επιθυμίες της γειτονικής ηγεσίας για κάποια ουσιαστική βελτίωση, με νεότερη δρομολόγηση των διμερών μας σχέσεων.
Με ανησυχεί, λοιπόν, τόσο το Αιγαιακό, όσο και το πεδίο της Ανατολικής Μεσογείου, τόσο σε διμερές πλαίσιο, όσο και σε διεθνές, αλλά βέβαια και το θέμα της Κύπρου.
Οι πρόσφατες επίμονες τουρκικές προκλήσεις σε σχέση με το πώς οραματίζονται τη λύση του Κυπριακού, δεν αφήνει πολλά περιθώρια για ερωτηματικά, αν δεχθούμε ότι ο ακραίος αυτός βερμπαλισμός, δεν είναι μια σειρά πυροτεχνημάτων για εκφοβισμό και για δημιουργία εντυπώσεων, αλλά μια πραγματική εξωτερίκευση των επιθυμιών της γείτονος, για την κατ’ αυτούς λύση του Κυπριακού. Εχουμε λοιπόν μπροστά μας, πιστεύω, μία τουλάχιστον ρευστή, αν όχι επικίνδυνη διετία, όπου είναι ενδεχόμενο να αντιμετωπίσουμε μία ανανεωμένη προκλητική συμπεριφορά, από μέρους της Τουρκίας, που θα απευθύνεται είτε προς τη χώρα μας, είτε προς την Κύπρο, είτε και προς τις δύο. Θα πρέπει, λοιπόν, να παρακολουθούμε με ιδιαίτερη προσοχή, κάθε βηματισμό των γειτόνων μας και να είμαστε προετοιμασμένοι και οργανωμένοι, σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να τους αντιμετωπίσουμε, ενώ παράλληλα θα πρέπει να είμαστε σε συνεχή επαφή με
τους διεθνείς Οργανισμούς στους οποίους ανήκουμε, καθώς και με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις διμερείς ή τριμερείς συνεργασίες που έχουμε προωθήσει, προκειμένου, ανά πάσα στιγμή, να έχουμε ένα χρήσιμο πεδίο συνεννόησης για την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων που μπορεί να προκύψουν.
Αυτό που θα πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα, είναι ο χώρος της Ανατολικής Μεσογείου και τα διάφορα αρνητικά σενάρια που θα μπορούσαν να παρουσιαστούν εκεί. Γιατί η περιοχή αυτή, θα μπορούσε να γίνει αιτία να εμφανιστεί μια περιπλοκότατα που θα υπερβαίνει τη διμερή σχέση μας με τη γείτονα και θα αναγκάσει πιθανά και τρίτους παίκτες να αναλάβουν ρόλο, μέσα σε άγνωστα όμως σήμερα σενάρια, από τα οποία θα εξαρτηθούν οι δυνατότητες που θα παρουσιαστούν για ευνοϊκή εκμετάλλευση από μέρους μας, ή για προσεκτική οριοθέτηση των δυνατοτήτων μας.
Επιπλέον, θα πρέπει να προσθέσουμε τον ρόλο και τα ενδιαφέροντα και της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο, μαζί βέβαια με εκείνα του Ισραήλ, της Συρίας, του Λιβάνου, της Αιγύπτου και της Λιβύης.
Χώρες, με τις περισσότερες από τις οποίες, πολύ ορθά, έχουμε εγκαινιάσει έναν προνομιακό διάλογο και μια προωθημένη συνεργασία σε διάφορα πεδία.
Αυτές οι συνεργασίες, οι οποίες δεν κατευθύνονται αρνητικά εναντίον ουδενός, θα μας βοηθήσουν να έχουμε μια σωστή οπτική στα τεκταινόμενα της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένων και των διαφόρων σχεδίων που αφορούν τον αγωγό East Med και θα βοηθήσουν αναμφίβολα και την Κύπρο, που έχει αποδυθεί, με τη σειρά της, σε μια ανάλογη εκστρατεία φιλικών συνεργασιών.
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι οι καιροί που διερχόμεθα, έχουν δύσκολη αποκρυπτογράφηση και θα πρέπει να κάνουμε κάθε λογική και νόμιμη κίνηση, ώστε να βρισκόμαστε πάντοτε με την πλευρά του Δικαίου και όλων των Διεθνών Συνθηκών, συμπεριλαμβανομένης και αυτής του Δικαίου της Θαλάσσης, ώστε να είμεθα πάντοτε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε, με τον πρέποντα τρόπο, κάθε πρόκληση.
Στο γενικότερο αυτό πλαίσιο, και παρά τα όσα ακούγονται, κατά καιρούς, από διάφορες πλευρές, θα πρέπει νομίζω η χώρα μας να προχωρήσει ουσιαστικά στις απαραίτητες εκείνες επιλογές, που θα ενισχύσουν, με ρεαλισμό και δημιουργική φαντασία, τις απαραίτητες εκείνες δομές, που θα είναι απωθητικές, για έναν εν δυνάμει κακό γείτονα.
Ο Ιωάννης Αλέξιος Ζέπος είναι πρέσβης ε.τ., πρώην γενικός γραμματέας υπουργείου Εξωτερικών. Το άρθρο δημοσιεύεται στα Νέα
