Εμφανή συγκράτηση και αποκλιμάκωση των τιμών των προϊόντων στο σύνολο των αλυσίδων των σούπερ μάρκετ τον Απρίλιο του 2024 σε σχέση με τον Απρίλιο του 2023 καταγράφει στοχευμένη έρευνα που πραγματοποίησε ο ΙΕΛΚΑ για τις πληθωριστικές πιέσεις στο λιανεμπόριο τροφίμων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που δόθηκαν στη δημοσιότητα, αποτυπώνεται μια πολύ μικρή αύξηση 1,10% εν συγκρίσει με ακριβώς έναν χρόνο πριν. Χαρακτηριστικό είναι ότι τον Ιανουάριο οι αυξήσεις τιμών ήταν στο 3% σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα, τον Φεβρουάριο 2,7% και τον Μάρτιο μόλις 0,28%, δηλαδή ήταν σχεδόν μηδενικές.
Τα κυβερνητικά μέτρα αποδίδουν
Πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης τονίζουν ότι η αποκλιμάκωση που παρατηρείται σε βασικές κατηγορίες προϊόντων, αλλά και η συνολικότερη συγκράτηση των τιμών οφείλεται και στη σταδιακή απόδοση των νέων μέτρων της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ακρίβειας όπως αυτό για την απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε προϊόντα που έχουν ανατιμηθεί.
Εν ολίγοις, σταδιακά οι κυβερνητικές παρεμβάσεις αρχίζουν να αποδίδουν στο ράφι, σε συνδυασμό βέβαια με άλλους κρίσιμους παράγοντες (αποκλιμάκωση των τιμών των πρώτων υλών στις διεθνείς αγορές, σταδιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, προσφορές και εκπτώσεις, επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων).
Οι μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις βρεφικές και παιδικές τροφές (-4,57%) και ακολουθούν, χαρτικά, πάνες και σερβιέτες, απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού, βούτυρα και αυγά, αλλά και γαλακτομικά.
Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται σε νερά και αναψυκτικά (12,26%) και έπονται μπισκότα, σοκολάτες και ζαχαρώδη, αλκοολούχα ποτά, έτοιμα γεύματα, ξηροί καρποί και σνακ. Οι αυξήσεις σε αυτά τα είδη οφείλονται -κατά κύριο λόγο- στις διεθνείς τιμές πρώτων υλών και κυρίως τις τιμές της ζάχαρης και του κακάο.
Θα πρέπει να τονιστεί πως τα συμπεράσματα και αποτελέσματα της έρευνας βασίζονται σε ανάλυση στο σύνολο των πραγματικών μηνιαίων πωλήσεων και όχι σε δειγματοληψία.
Αναλυτικά τα συμπεράσματα της έρευνας που δημοσίευσε ο ΙΕΛΚΑ:
Η εμφανής συγκράτηση του δείκτη εξέλιξης τιμών αλυσίδων σουπερμάρκετ τον Απρίλιο 2024 δείχνει ότι ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σουπερμάρκετ είναι της τάξης του 1,10% (έναντι 0,28% τον Μάρτιο, 2,70% τον Φεβρουάριο και 3,00% τον Ιανουάριο 2024).
Η μεταβολή του Απριλίου σε σχέση με τον Μάρτιο οφείλεται κατά κύριο λόγο στην επίδραση της εποχικότητας λόγω Πάσχα, περίοδο κατά την οποία καταγράφονται έντονες προωθητικές ενέργειες την περίοδο της Μεγάλης Εβδομάδας, η οποία το 2023 ήταν στα μέσα Απριλίου, ενώ το 2024 στην πρώτη εβδομάδα του Μάϊου και δεν ενσωματώνεται στα στοιχεία της παρούσας μέτρησης.
Μειώσεις τιμών
Mεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:
* Βρεφικές και παιδικές τροφές: -4,57%
* Χαρτικά, πάνες & σερβιέτες: -2,99%
* Απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού: -2,71%
* Βούτυρα και αυγά: -2,34%
* Γαλακτοκομικά: -1,93%
Στα γαλακτοκομικά, οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα, ενώ προϊόντα όπως το βούτυρο και τα αυγά επωφελούνται από τις προωθητικές ενέργειες λόγω του Πάσχα.
Αυξήσεις τιμών
Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:
* Νερά και αναψυκτικά: +12,26%
* Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +7,80%
* Αλκοολούχα ποτά: +7,68%
* Έτοιμα γεύματα: +5,14%
* Ξηροί καρποί και σνακ: +4,51%
Τα περισσότερα από αυτά τα είδη επηρεάζονται από τις διεθνείς τιμές πρώτων υλών και κυρίως τις τιμές της ζάχαρης και του κακάο.
Σημειώνεται ότι η κατηγορία «τρόφιμα παντοπωλείου», η οποία περιλαμβάνει το ελαιόλαδο καταγράφει αύξηση 4,29%. Η συγκρατημένη αύξησή οφείλεται στις μειώσεις στις τιμές των λοιπών ελαίων, αλλά και στα λοιπά προϊόντα που συμμετέχουν στην κατηγορία αυτή (ζυμαρικά, ρύζι κ.ά.).
Σημειώνεται ότι τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, για τα οποία καθ' όλο το 2023 καταγράφονται αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων ως αποτέλεσμα του αυξημένου κόστους παραγωγής, των ακραίων κλιματικών φαινομένων και των διεθνών τιμών πρώτων υλών και οδηγούσαν τις αυξητικές πιέσεις στον πληθωρισμό τροφίμων περιορίζεται ο ρυθμός αύξησης στο 2,09%.
Οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται η τάση συγκράτησης των τιμών προϊόντων στα σουπερμάρκετ:
* Η αποκλιμάκωση των τιμών των πρώτων υλών στις διεθνείς αγορές και η ομαλοποίηση της αγοράς. Οι διεθνείς δείκτες πρώτων υλών τροφίμων (π.χ. FAO Food Price Index) καταγράφουν μείωση τους πρώτους μήνες του 2024.
* Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν σταθεροποίηση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητας τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
* Αυστηρό θεσμικό πλαίσιο. Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. νόμος αθέμιτης κερδοφορίας Ν.4818/2021).
* Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.
* Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.
* Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου.
