Το ενδιαφέρον του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας προκάλεσαν τα αυξημένα κρούσματα της αφρικανικής τρυπανοσωμίασης ή «ασθένειας του ύπνου», όπως καθιερώθηκε διεθνώς για να γίνεται αντιληπτή απ’ όλους.
Πρόκειται για άλλη μία ξεχασμένη ασθένεια, από αυτές που εμφανίζονται ανά διαστήματα και προκαλούν σοβαρά προβλήματα στον κόσμο. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης σημειώθηκε έξαρση της φυματίωσης. Μίας αρρώστιας που για χρόνια αποτελούσε τον εφιάλτη πλούσιων και φτωχών. Ειδικά στα χρόνια του μεσοπολέμου, αλλά και πιο κοντά στην εποχή μας. Όπως έγραψε και ο γιατρός Ιωάννης Μουστάκας πρόκειται για «μία παλιά νόσο», που συνιστά «μία νέα απειλή».
Σύμφωνα με τον πρώην Διευθυντή Αντιφυματικού Ιατρείου Γενικού Νοσοκομείου Κομοτηνής «η φυματίωση γεννήθηκε μαζί με τον άνθρωπο. Πρόκειται για παλαιά νόσο, ωστόσο οι συνέπειές της συνεχίζονται έως σήμερα». Σε σχετικό άρθρο του, μάλιστα, υπογραμμίζει τους λόγους, για τους οποίους επανέκαμψε η ασθένεια στα χρόνια της κρίσης, αλλά και πώς καταπολεμήθηκε ο ιός πριν μπει η χώρα στην εποχή των μνημονίων. Ο Ιωάννης Μουστάκας έκανε μία λεπτομερή έρευνα (https://www.snf.org/el/grafeio-typou/lista-neon/2020/01/anakalyptontas-therapeies-gia-ksehasmenes-astheneies/), η οποία στηρίχθηκε σε αληθινά περιστατικά. Κάτι που του επέτρεψε η εξάσκηση του λειτουργήματός του σε μία περιοχή ιδιαίτερα ευαίσθητη, με συνθήκες που ευνοούσαν την επέλαση της φυματίωσης. Από το 1976 έως το 2000, ο συνταξιούχος πνευμονολόγος έκανε μία σημαντική μελέτη που όπως υπογράμμισε «παρόμοιο εγχείρημα δεν πρόκειται να γίνει στο μέλλον, ούτε σε πανελλήνιο, ούτε σε παγκόσμιο επίπεδο» κι εξήγησε ότι «είναι η πλέον αξιόπιστη καταγραφή πανελλαδικά, διότι η περιοχή βρίσκεται μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα και ο πάσχων πληθυσμός είχε πολύ χαμηλό βιοτικό επίπεδο. Εάν θέλαμε να επαναλάβουμε την ίδια προσπάθεια, θα απαιτούνταν περίπου 50 χρόνια (δεδομένου ότι στην αρχή της έρευνας η νοσηρότητα κυμαίνονταν σε 1,5 ασθενή ανά 1.000 κατοίκους, ενώ σήμερα σε 0,1‰), προκειμένου να συγκεντρωθεί αντίστοιχο υλικό, πράγμα αδύνατον».
Κι όπως στην περίπτωση της «ασθένειας του ύπνου», έτσι και στη φυματίωση, θεραπεία υπάρχει. Και η μελέτη του Ιωάννη Μουστάκα δίνει τα όπλα όπως πράττει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για τις ξεχασμένες ασθένειες από την Αφρική. Με έμφαση στην έγκαιρη διάγνωση και τη σωστή διάρκεια της θεραπευτικής αγωγής, που συναρτάται και με το διάστημα που γίνεται αντιληπτή η νόσος.
