Η πανδημική κρίση εξελλίσσεται σε ανθρωπιστική τραγωδία σε πανευρωπαϊκή και παγκόσμια κλίμακα. Η ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας το 2020 είναι σχεδόν βέβαιο ότι σε συνδυασμό με την ανθρωπιστική τραγωδία θα οδηγήσει σε δραματικές εξελίξεις τα κράτη και τις κοινωνίες.
του Χάρη Παυλίδη
Γι αυτό η πανδημία απαιτεί άμεσες, αλλά και επείγουσες λύσεις, καθώς ήδη οι επιπτώσεις παραπέμπουν σε εφιαλτικά «μεταπολεμικά» σενάρια. Συνεπώς απαιτούνται συστημικές, συγκλίνουσες και συντονισμένες στρατηγικές προκειμένου να αντιμετωπίσουν έναν πόλεμο που θέτει σε δοκιμασία όλες τις χώρες.
Προφανώς η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είτε έχει άγνοια της επερχόμενης οικονομικής και κοινωνικής καταστροφής, είτε εκτιμά ότι η κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί με… ευχολόγια και έκφραση συμπάθειας προς τις πληττόμενες χώρες. Σε κάθε περίπτωση τα θεσμικά όργανα της Ένωσης υποτιμούν τον κίνδυνο και επιχειρούν να ξορκίσουν το αναπόφευκτο με ημίμετρα.
Αρνούνται απλά να κατανοήσουν ότι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα θα καταρρεύσει εφόσον δεν αναληφθούν πρωτοβουλίες και δεν παρθούν αποφάσεις όπως αυτές που προτείνει ο τέως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι. Η ρηξικέλευθη πρόταση του ιταλού είναι η άνευ υποσημειώσεων αύξηση του δημόσιου χρέους προκειμένου να εξοικονομηθούν θέσεις εργασίας!
Έχει ιδιαίτερη σημασία ότι η πρόταση δεν προέρχεται από έναν λαϊκιστή της δεξιάς ή από κάποιον αριστερό, αλλά από αυτόν που μέχρι πριν από μερικούς μήνες κρατούσε τα κλειδιά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Κατ’ αυτόν λοιπόν είναι υποχρεωτική η στρατηγική της αύξησης του δημόσιου χρέους. Απαντώντας μάλιστα σε εκείνους που υπερασπίζονται την αυστηρή τήρηση του υφιστάμενου δημοσιονομικού πλαισίου, τονίζει ότι η οποιαδήποτε εναλλακτική λύση θα ήταν πολύ χειρότερη. θα οδηγούσε υποστηρίζει στην «μόνιμη καταστροφή της παραγωγικής ικανότητας» και περισσότερο βλαπτική τόσο για την οικονομία όσο και για τον δημόσιο προϋπολογισμό.
Ο Ντράγκι προτείνει χαλάρωση των δημόσιων προϋπολογισμών, τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών συστημάτων, για την άμεση και ουσιαστική στήριξη των επιχειρήσεων που δεσμεύονται για την εξοικονόμηση θέσεων εργασίας. Προτείνει επιπλέον νέες πιστώσεις, δάνεια, υπεραναλήψεις τρεχουσών συναλλαγών με μηδενικό επιτόκιο και με κρατικές εγγυήσεις χωρίς επιβάρυνση για τον δανειολήπτη, σε συνδυασμό με την αναστολή των φορολογικών υποχρεώσεων.
Είναι προφανές ότι ο «Σούπερ Μάριο» βλέπει αυτό που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να δουν στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο. Βλέπει την καταστροφή και δείχνει το δρόμο της Ευρώπης προκειμένου να αποφευχθεί η διάλυσή της, αλλά και στη συνέχεια ο κατακερματισμός της να μην οδηγήσει σε κατάλυση της δημοκρατίας και σε αυταρχικά καθεστώτα. Επί της ουσίας ο Ντράγκι δεν δείχνει απλά το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η Ευρώπη, αλλά ανοίγει το δρόμο της μετα- κορονοϊό Ευρώπης.
Σ’ αυτό το πλαίσιο η έκδοση ευρωμολόγων είναι μονόδρομος, παρέχοντας στην ευρωζώνη δικό της αυτόνομο προϋπολογισμό, υποστηριζόμενο από μια αυτόνομη φορολογική ικανότητα και από μια ΕΚΤ η οποία, ως δανειστής, θα μπορούσε να αγοράσει το ευρωπαϊκό χρέος κατά την έκδοση. Κανείς δεν πρέπει να ξεχνάει ότι η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Πολιτική Ένωση γεννήθηκε μετά από την τεράστια καταστροφή των παγκόσμιων πολέμων του εικοστού αιώνα. Σήμερα βιώνουμε την πιο τραγική ώρα μετά από εκείνες τις ημέρες. Για τους λόγους αυτούς, οι ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να καταλάβουν ότι η κρίση είναι συμμετρική, αφορά όλους τους λαούς και δεν είναι ευθύνη των καράτων μελών της νότιας Ευρώπης.
Ως εκ τούτου η κρίση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με το παλιό γραφειοκρατικό μοντέλο του συμβιβασμού ή της ακινησίας που υπαγορεύεται από το παιχνίδι των εμφανών εθνικών συμφερόντων. Αν αυτό δεν γίνει αντιληπτό, στο βωμό ενός Συμφώνου Σταθερότητας το οποίο έχει πεθάνει, τότε και η Ευρώπη δεν έχει πολύ ζωή…
