Μια μαχητική κουστωδία πλήρως ανεπτυγμένων ενηλίκων μοιάζει ανίκανη να αντιμετωπίσει την Γκρέτα Τούνμπεργκ. Η 16χρονη Σουηδέζα ακτιβίστρια εκφώνησε έναν καυτό λόγο στα Ηνωμένα Έθνη την περασμένη Δευτέρα. «Βλέπουμε την αρχή της μαζικής έκλειψης των ειδών και το μόνο που σας ενδιαφέρει είναι το χρήμα και τα παραμύθια για την αιώνια οικονομική ανάπτυξη», είπε. «Πώς τολμάτε!»
της Monica Hesse (*)
Α, μα δεν έχουν ακόμη αρχίσει να τολμούν.
Το ίδιο βράδυ, ένας σχολιαστής είπε στο Fox News ότι η Τούνμπεργκ, που πάσχει από σύνδρομο Asperger, είναι ένα «καθυστερημένο κορίτσι που το εκμεταλλεύονται οι γονείς του και η παγκόσμια Αριστερά.»
Σε μια άλλη εκπομπή του καναλιού, μια παρουσιάστρια συνέκρινε την Γκρέτα με χαρακτήρα ταινίας φρίκης, λέγοντας ότι περιμένει το επόμενο βιβλίο του Στίβεν Κινγκ με τίτλο «Τα παιδιά του κλίματος».
«Δεν μπορώ να αποφασίσω αν η Γκρέτα χρειάζεται ένα χαστούκι ή ψυχολογική επέμβαση», έγραψε στο Twitter ένας σχολιαστής του Breitbart.
Και φυσικά δεν μπορούσε να λείψει ο Ντόναλντ Τραμπ, που χαρακτήρισε σαρκαστικά την Τούνμπεργκ ένα «χαρούμενο κορίτσι που προσδοκά ένα λαμπρό και υπέροχο μέλλον».
Η Τούνμπεργκ δεν ανταποκρίνεται στο μοντέλο συμπεριφοράς που περιμένουμε από νεαρούς ακτιβιστές. Δεν την ενδιαφέρει να στείλει ένα μήνυμα ελπίδας ή να σταθεί δίπλα σε έναν πολιτικό που υπογράφει νόμους. Δεν την ενδιαφέρει να δώσει λύσεις στα μεμονωμένα νοικοκυριά ούτε να ζητήσει από τους καταναλωτές να χρησιμοποιούν ανακυκλώσιμες τσάντες ή να καταργήσουν τα πλαστικά καλαμάκια.
Δεν την ενδιαφέρει επίσης ούτε να χρησιμοποιήσει τον ακτιβισμό της για να μας κάνει να την αγαπήσουμε. Σε ένα σημείο της ομιλίας της στη Γενική Συνέλευση, οι παριστάμενοι τη χειροκρότησαν. Εκείνη τους κοίταξε αυστηρά: ήθελε να συνεχίσει.
Τι επιδίωκε; Να εξηγήσει πόσο οι προηγούμενες γενιές κατέστρεψαν τα πράγματα για τη δική της γενιά. Να καταγγείλει τους πολιτικούς επειδή δίνουν μεγαλύτερη σημασία στο πώς θα διατηρήσουν την εξουσία από το τι λέει η επιστήμη. Να επικρίνει ακόμη και τους φιλελεύθερους σαν τον γερουσιαστή Τόμας Κάρπερ, που της είπε ότι οι νέοι άνθρωποι σύντομα θα έχουν την ευκαιρία να διοικήσουν κι αυτοί.
«Δεν θέλουμε να γίνουμε πολιτικοί», είπε. «Θέλουμε να στρατευθείτε εσείς πίσω από την επιστήμη.»
Αυτό που την ενδιαφέρει σε κάθε εμφάνισή της είναι να κάνει αυτούς που την ακούνε να ντραπούν.
Ζούμε σε μια εποχή που έχει πάθει ανοσία στην ντροπή. Μια εποχή όπου ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών θεωρεί την ντροπή αδυναμία. Η ντροπή έχει γίνει ένα ξεπερασμένο και άχρηστο συναίσθημα. Αυτό που χρειάζεται, μας λένε, είναι να απαντάμε στις κατηγορίες για ξεδιαντροπιά με μεγαλύτερη ξεδιαντροπιά.
Όταν άρχισε να αναδεικνύεται η άθλια αντιμετώπιση της Τούνμπεργκ, ορισμένοι υπερασπιστές της υποστήριξαν ότι η περιφρόνηση απέναντί της οφείλεται στο φύλο της. Είμαι σίγουρη ότι ένας λόγος είναι αυτός. Τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει πολλά βιβλία που εξηγούν πώς η γυναικεία οργή χαρακτηρίζεται υστερία, ενώ η ανδρική οργή είναι άξια προσοχής.
Όμως αυτό δεν μπορεί να εξηγήσει όλες τις αντιδράσεις. Η Τούνμπεργκ δεν αντιμετωπίζεται χειρότερα από τον φοιτητή Ντέιβιντ Χογκ που ακολουθεί μια εκστρατεία υπέρ του ελέγχου των όπλων. Αυτόν τον χαρακτήρισαν «δόλωμα» και «ηθοποιό». Και τώρα απειλούν τη ζωή του.
Το κοινό σημείο της Τούνμπεργκ και του Χογκ, όπως και άλλων νεαρών ακτιβιστών, είναι ότι δεν τους ενδιαφέρουν τα συναισθήματά μας. Δεν τους νοιάζει αν μας κάνουν να αισθανόμαστε άσχημα. Αυτό ακριβώς θέλουν. Δεν χρειάζονται την ψήφο μας ούτε τα χρήματά μας. Πολλοί από αυτούς ζουν με τους γονείς τους.
Σε κάθε δημόσια εμφάνισή τους, λένε: τα ίδια θα λέγατε κι εσείς αν δεν δεσμευόσασταν απέναντι σε δωρητές ή ψηφοφόρους, αν δεν έπρεπε να επιλέξετε τις κατάλληλες λέξεις για την επόμενη εκστρατεία επανεκλογής σας, αν δεν φοβόσασταν να θυσιάσετε λίγη από την προσωπική σας άνεση για το κοινό καλό.
Η Τούνμπεργκ λέει: «Δεν ντρέπεστε;»
Και βαθιά μέσα τους, πολύ βαθιά μέσα τους, πολλοί από αυτούς που την ακούνε πράγματι ντρέπονται.
Και γι’αυτό αντιδρούν έτσι.
Η Γκρέτα είναι ένα νεαρό, λεπτό κορίτσι με κοτσίδες, που χρησιμοποιεί την επιστήμη για να παρακαλέσει τους ενήλικες στο δωμάτιο να μην την αφήσουν να πεθάνει. Να μην αφήσουν τα ζώα να πεθάνουν. Να μην αφήσουν τη Γη να πεθάνει. Να μην αφήσουν τα πάντα να πεθάνουν. Όσοι ακούνε όλα αυτά και η αντίδρασή τους είναι να θέλουν να τιμωρήσουν ή να επιτεθούν στην Τούνμπεργκ δεν το κάνουν επειδή πιστεύουν ότι η νεαρή ακτιβίστρια έχει άδικο. Αλλά επειδή κατά βάθος πιστεύουν ότι έχει δίκιο.
(*) Η Monica Hesse είναι αρθρογράφος της Washington Post και συγγραφέας του βιβλίου «American Fire»
(Πηγή: Washington Post)
