Η γαλλική Αριστερά, αποδυναμωμένη μετά τη νίκη του Εμανουέλ Μακρόν στις προεδρικές εκλογές του 2017, επιστρέφει στο προσκήνιο. Οι διαδηλώσεις κατά της μεταρρύθμισης των συντάξεων, που αποτελεί ένα κεντρικό σχέδιο του Μακρόν, ενώνουν μια ετερογενή γκάμα κομμάτων που ξεκινά από το θεσμικό Σοσιαλιστικό Κόμμα και φτάνει στην Ανυπότακτη Γαλλία. Είτε από ιδεολογική πεποίθηση είτε από οπορτουνισμό, οι ηγέτες της καβάλησαν το άλογο των διαδηλώσεων και των απεργιών. Η κοινωνική σύγκρουση αυτού του Δεκεμβρίου έρχεται σε σύγκρουση με την εξέγερση χωρίς ιδεολογία, χωρίς ηγέτες και χωρίς πρόγραμμα των Κίτρινων Γιλέκων, πριν από έναν χρόνο.
του Marc Bassets (*)
Η κατάσταση της γαλλικής Αριστεράς δείχνει απελπιστική. Στις ευρωπαϊκές εκλογές του περασμένου Μαϊου, το Σοσιαλιστικό Κόμμα – που πριν από τρία χρόνια ήλεγχε την προεδρία, την πρωθυπουργία και την εθνοσυνέλευση – έλαβε 6,2%. Η Ανυπότακτη Γαλλία του Ζαν-Λικ Μελανσόν, που μετά τη νίκη του Μακρόν πίστευε ότι θα αναγορευόταν στον βασικό του αντίπαλο, έλαβε 6,3%. Η λίστα του Μπενουά Αμόν, υποψηφίου του Σοσιαλιστικού Κόμματος το 2017, έλαβε 3,3%. Μοναδική παρηγοριά οι Πράσινοι, που ήρθαν τρίτοι με 13,5%.
Η εξέγερση των Κίτρινων Γιλέκων, λίγους μήνες νωρίτερα, είχε επιβεβαιώσει τον αποπροσανατολισμό αυτού του ιδεολογικού στρατοπέδου. Το κίνημα εκδηλώθηκε χωρίς να το καταλάβει η Αριστερά. Αιφνιδίασε τους πάντες, ακόμη και τα συνδικάτα, που είδαν με έκπληξη μια νέα μορφή κοινωνικής κινητοποίησης. Οι προσπάθειες του Μελανσόν να εκμεταλλευθεί την κατάσταση απέβησαν άκαρπες. Τα Κίτρινα Γιλέκα στερούνταν ιδεολογίας, ήταν μια αυθεντική λαϊκιστική έκφραση οργής κατά των ελίτ.
Ούτε στις κάλπες ούτε στον δρόμο κατάφερνε η Αριστερά να ακουστεί. Μέχρι τις 5 Δεκεμβρίου, πρώτη ημέρα απεργιών και διαδηλώσεων κατά της μεταρρύθμισης των συντάξεων.
Το ότι εκείνη την ημέρα ήταν στον δρόμο ο Μελανσόν και η ριζοσπαστική Αριστερά δεν είναι περίεργο. Το καινούργιο ήταν η παρουσία του Σοσιαλιστικού Κόμματος, του κόμματος του Φρανσουά Ολάντ ο οποίος είναι ο πατέρας των σημερινών μεταρρυθμίσεων.
Ο Ολιβιέ Φορ, ηγέτης του κόμματος, ζητά την απόσυρση της μεταρρύθμισης, κάτι που τον τοποθετεί πιο αριστερά από το συνδικάτο CFDT, που ανέκαθεν θεωρούνταν το πιο φιλικό προς τους σοσιαλιστές. «Είναι καιρός να ξεκινήσουμε από το μηδέν, να ανοίξουμε μια πραγματική διαπραγμάτευση με στόχο νέα δικαιώματα, χωρίς υποχωρήσεις», είπε στη Libération.
Στο μέτωπο κατά των μεταρρυθμίσεων εντάχθηκε ακόμη και η Σεγκολέν Ρουαγιάλ, υποψήφια του Σοσιαλιστικού Κόμματος στις προεδρικές εκλογές του 2007, πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και πρέσβειρα του Μακρόν στον Βόρειο και Νότιο Πόλο.
Οι πολιτικοί αναλυτές Ζερόμ Φουρκέ και Σιλβέν Μαντερνάς, συγγραφείς του βιβλίου «Το γαλλικό αρχιπέλαγος», μιλούν στη Figaro για την «αφύπνιση της αριστερής Γαλλίας». Μελετώντας τον χάρτη των διαδηλώσεων της 5ης Δεκεμβρίου, οπότε κινητοποιήθηκαν 800.000 άνθρωποι σε όλη τη Γαλλία, εντόπισαν μεγαλύτερη κινητοποίηση στα νοτιοανατολικά της χώρας απ’ ό,τι στα φέουδα της Μαρίν Λεπέν στον Βορρά και στη μεσογειακή ακτή. Και κυρίως σε πόλεις όπου το 2017 ο Μελανσόν και ο Αμόν είχαν καλά αποτελέσματα.
Οι συντάξεις προσφέρουν στην πολυδιασπασμένη γαλλική Αριστερά έναν ισχυρό λόγο να αντιδράσει: την υπεράσπιση του κοινωνικού κράτους απέναντι σε έναν πρόεδρο τον οποίο χαρακτηρίζει νεοφιλελεύθερο. Ο Φορ, αλλά και ο ίδιος ο Ολάντ, ονειρεύονται μια νέα πολιτική πλατφόρμα που θα ενώνει τους σοσιαλδημοκράτες, τους οικολόγους και τους ψηφοφόρους που έχουν απογοητευθεί από τον Μακρόν. Η πιθανότητα όμως συνεργασίας με τον Μελανσόν παραμένει μικρή. Οι ευρωσκεπτικιστικές και αντισυστημικές του θέσεις περιπλέκουν την εικόνα.
(*) Ο Μαρκ Μπασέτς είναι αρθρογράφος της El País
(Πηγή: El País)
