Πολλές συζητήσεις έχει προκαλέσει η βούληση της ΕΥΔΑΠ για αυξήσεις στα τιμολόγια του νερού σε μια εξαιρετική δύσκολη συγκυρία για τους απλούς πολίτες. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αυξήσεις θα είναι στη βάση του πληθωρισμού για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας και όχι μόνο.
Για το τι θα γίνει με τα τιμολόγια ύδατος, το «μαχαίρι» κρατάει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), που πλέον είναι η αρμόδια για τις αναπροσαρμογές τιμολογίων οι οποίες θα γίνονται σε ετήσια βάση.
Ήδη η διοίκηση της ΕΥΑΘ στη Θεσσαλονίκη είχε προτείνει κλιμακωτές αυξήσεις, ανάλογα με την κατανάλωση και θα είναι στη βάση του πληθωρισμού, δηλαδή περί το 2,5%. Αλλά και η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ θεωρεί επιβεβλημένη την αναπροσαρμογή τιμολογίων.
Ειδικότερα, στο εξής τα τιμολόγια θα καθορίζονται από τον κάθε πάροχο και θα περνούν από τον έλεγχο και έγκριση της ΡΑΑΕΥ. Πάντως, ακόμη αναμένεται η ΚΥΑ που θα θέτει σαφείς κανόνες, όπως ορίζει η ευρωπαϊκή Οδηγία 2000/60 που απαιτεί πλήρη ανάκτηση του κόστους υπηρεσιών ύδατος.
Η ΚΥΑ θα δίνει τη δυνατότητα καθορισμού διαφορετικών τιμών ανά περιοχή, κλιμακωτή χρέωση ανάλογα με τα επίπεδα κατανάλωσης με υποχρέωση, η πρώτη κλίμακα κατανάλωσης να είναι οικονομικά προσιτή και να καλύπτει τις ανάγκες διαβίωσης του πληθυσμού. Παράλληλα, θα προβλέπεται ειδικό τιμολόγιο για συγκεκριμένους χρήστες όπως είναι οι δημόσιες κοινωνικές υποδομές, τα ευάλωτα νοικοκυριά και οι πολύτεκνες ή τρίτεκνες οικογένειες.
Η αντιμετώπιση της λειψυδρίας κινητοποιεί γιγαντιαίες επενδύσεις με σκοπό τη θωράκιση της χώρας στους κλιματικούς κινδύνους που επιτείνουν τα φαινόμενα ξηρασίας και στερούν πολύτιμους υδάτινους πόρους στα νησιά.
Σύμφωνα με πρόσφατη παρέμβαση του κ. Σκυλακάκη και του διευθύνοντος συμβούλου της ΕΥΔΑΠ κ. Χάρη Σαχίνη δρομολογείται ένας σημαντικός σχεδιασμός για την ενίσχυση του ταμιευτήρα του Εύηνου με τα νερά της λίμνης Κρεμαστών.
Πρόκειται για δύο έργα που αναμένεται να γίνουν σε δύο φάσεις και περιλαμβάνουν τη μεταφορά νερού μέσω δύο σηράγγων από τους παραπόταμους Κρικελοπόταμο και Καρπενησιώτη με ένα έργο εκτιμώμενου προϋπολογισμού 450 εκατ. ευρώ που κατά πάσα πιθανότητα θα κατασκευαστεί ως δημόσιο.
Η δεύτερη φάση του έργου αφορά μια τρίτη σήραγγα μέχρι τη λίμνη Κρεμαστών ενώ περιλαμβάνει και ένα έργο αντλησιοταμίευσης για παραγωγή ενέργειας το οποίο προβλέπεται να είναι αυτοχρηματοδοτούμενο και να κινητοποιήσει και την συμμετοχή ιδιωτών με κόστος ύψους 250 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, για την ΕΥΔΑΠ η συνολική κατανάλωση τους πρώτους έξι μήνες του έτους παρουσίασε σημαντική αύξηση κατά 7,6% έναντι της αντίστοιχης περσινής περιόδου και επηρεάστηκε από τις θερμότερες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν, με λιγότερες ημέρες βροχοπτώσεων, σε συνδυασμό με τα επεισόδια μεταφοράς αφρικανικής σκόνης την άνοιξη. Τα έσοδα από παροχή νερού και κατανάλωση ύδατος που είναι και η κύρια κατηγορία των εσόδων ύδρευσης, παρουσίασαν αύξηση κατά 7,8 εκατ. ευρώ (+8%).
Έτσι, η αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 7,2% (από 162,6 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο 2023 σε 184,5 εκατ. ευρώ το πρώτο μισό του 2024) οφείλεται κυρίως στην αύξηση της κατανάλωσης νερού κατά 7,5%.
Η εταιρεία εκτιμά ότι η κατανάλωση αναμένεται να εξομαλυνθεί τους επόμενους μήνες με την πτώση της θερμοκρασίας και την αναμενόμενη απόδοση της ενημερωτικής καμπάνιας που έχει ξεκινήσει για την εξοικονόμηση νερού.
Εδώ ακριβώς είναι το οξύμωρο, πως σε μια οικονομική συγκυρία εξαιρετικά δύσκολη για τους πολίτες και την ώρα που η ΕΥΔΑΠ παρουσιάζει αύξηση εργασιών και εσόδων, η εταιρεία κατευθύνεται προς αυξήσεις τιμολογίων με νέο «χαράτσι» στους πολίτες.
Πάντως «κλειδί» για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας αποτελεί και η ισχυροποίηση των παρόχων ύδατος, κυρίως της ΕΥΔΑΠ και τη ΕΥΑΘ, με συγχωνεύσεις και εξαγορές. Στόχος του κυβερνητικού σχεδιασμού είναι η μείωση του αριθμού τους ανά την Ελλάδα στο ένα τέταρτο. Σήμερα οι εταιρείες υπηρεσιών ύδατος είναι 292 (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, 125 ΔΕΥΑ, 156 Δήμοι, 8 σύνδεσμοι ύδρευσης Δήμων και ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης), εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι μικροί και αδύναμοι.
Για την ισχυροποίησή τους θα επεκταθεί η ΕΥΔΑΠ τουλάχιστον στην υπόλοιπη Αττική, στην Κορινθία, στη Βοιωτία και στη Φωκίδα. Για την υποστήριξη των άνυδρων νησιών και της Κρήτης θα ενεργοποιηθεί και η παροπλισμένη «ΕΥΔΑΠ Νήσων» για την εκτέλεση μεγαλύτερων έργων όπου ο τοπικός πάροχος είναι αδύναμος και η εισπραξιμότητα ανεπαρκής (μικρότερη από 85%), ενώ στις Κυκλάδες, όπου υφίσταται οξεία κρίση λειψυδρίας, θα αναλάβει τη συνολική ευθύνη. Όσο για την ΕΥΑΘ, θα επεκταθεί τουλάχιστον στην υπόλοιπη Θεσσαλονίκη και στη Χαλκιδική.
Ο γενικός κανόνας θα είναι ένας πάροχος ύδρευσης ανά περιφερειακή ενότητα στην ηπειρωτική χώρα, ενώ θα δοθούν κίνητρα για περαιτέρω συνενώσεις Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης - Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) της περιφέρειας.
