Χρόνος, υπομονή και κατάλληλες λέξεις. Αυτό είναι το τρίπτυχο πάνω στο οποίο συνεχίζει να δουλεύει κάτω από τα… ραντάρ και όσων προβάρουν κοστούμι είτε για να δρέψουν δάφνες ή για να βγουν στα κάγκελα και να καρπωθούν οι μεν την επιστροφή και επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα και οι δε τους όρους της συμφωνίας. Και αναφέρομαι στην πολλή δουλειά που κάνει η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, και η διαπραγματευτική ομάδα που, εκτός των άλλων, διαμορφώνει νομικά κείμενα και προτάσεις που θα ενταχθούν στο κείμενο της συμφωνίας, ενώ τις επόμενες μέρες αναμένεται μια επίσκεψη που θα πυροδοτήσει νέο κύκλο προβολής των ελληνικών θέσεων.
Φιρμάνι; Ποιο φιρμάνι;
Και αυτό γιατί αναμένεται στη χώρα μας η Ζεϊνέπ Μποζ. Πρόκειται για την επικεφαλής της Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Αρχαιοκαπηλίας, του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας, η οποία σε πρόσφατη Σύνοδο της UNESCO στήριξε την Ελλάδα στο θέμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα και αποκάλυψε μάλιστα το ψέμα του Ελγιν περί… άδειας που είχε πάρει από τους Οθωμανούς για να κλέψει τα Γλυπτά και τα Μάρμαρα του Παρθενώνα και όχι μόνο. Η Μποζ υποστήριξε ότι «δεν υπάρχει φιρμάνι στα αρχεία μας σχετικά με αυτό το θέμα που να δείχνει ότι τα Γλυπτά πωλήθηκαν νόμιμα από τους Οθωμανούς, όπως λέει η Βρετανία. Το μόνο έγγραφο που συζητείται είναι μια ιταλική μετάφραση. Το περιεχόμενό της όμως, ακόμη κι αν είναι πρωτότυπο, δεν είναι 100% καθαρό όταν το συγκρίνετε με την εργασία που έγινε. Δεν υπάρχει φιρμάνι, υπογραφή ή σφραγίδα Σουλτάνου σε αυτή την ιταλική μετάφραση», ανέφερε συγκεκριμένα η Ζεϊνέπ Μποζ.
Παράλληλα, η ελληνική ομάδα κρατάει ζωντανό το θέμα με προσεκτικές τοποθετήσεις ανθρώπων που στηρίζουν τις πρωτοβουλίες. Στο πλαίσιο αυτό η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, φρόντισε για άλλη μια φορά να στείλει το μήνυμα: «Υπάρχει θετικό κλίμα, το οποίο επιβεβαιώνεται και από τις δύο πλευρές. Αλλά, όπως ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε, χρειάζεται χρόνος για μία τέτοιου είδους συμφωνία. Πάντως, είναι θετικό το ότι πλέον η βρετανική κυβέρνηση δεν έχει τον αρνητισμό προηγούμενων κυβερνήσεων και το Βρετανικό Μουσείο συνομολογεί ότι υπάρχει ένα καλό κλίμα. Αυτό δεν σημαίνει ότι αύριο το πρωί μπορεί κανείς να πει ότι τα Γλυπτά θα επιστρέψουν στην Αθήνα. Ακόμα χρειάζεται χρόνος και δουλειά. Τα Γλυπτά πρέπει να επανενωθούν στην ολότητά τους, καθώς αποτελούν μέρος του μνημείου, το οποίο ίσταται. Επί της ουσίας είναι το ίδιο το μνημείο το οποίο απαιτεί τη συνένωση, την επανένωση του γλυπτού του διακόσμου».
Εμπάργκο, τέλος
Η υπουργός Πολιτισμού υπενθυμίζει, κυρίως σε διάφορους βιαστικούς αναλυτές, ότι «πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι από κει που δεν γινόταν τίποτα, είναι θετικό το ότι οι δύο χώρες, οι οποίες είναι σύμμαχοι και έχουν πάρα πολλά και πολύ σοβαρά θέματα –όσα συζήτησαν οι δύο πρωθυπουργοί–, ότι μιλάνε και γι’ αυτό το θέμα. Μην ξεχνάτε ότι από τη δεκαετία του ’80, μετά την υποβολή του αιτήματος από τη Μελίνα, υπήρχε ένα εμπάργκο ανάμεσα στο ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού και το Βρετανικό Μουσείο. Το εμπάργκο αυτό έχει, πλέον, σπάσει. Υπάρχουν οι συνεννοήσεις και οι ανταλλαγές πολιτιστικών αγαθών ανάμεσα στο Μουσείο της Ακρόπολης, στο Βρετανικό Μουσείο, άλλα και στα άλλα δημόσια μουσεία, το οποίο είναι πάρα πολύ θετικό. Με το να κρατάς παγωμένες τις σχέσεις, δεν καταφέρνεις τίποτα, ποτέ».
Μοντέλο… Σικελίας
Το νομικό πλαίσιο της πατρίδας μας έχει ενισχυθεί με το «μοντέλο» που εφαρμόστηκε με τη σικελική και την ιταλική κυβέρνηση για να επιστρέψει στη χώρα μας το «θραύσμα Fegan», στο Μουσείο της Ακρόπολης. Να σημειώσουμε ότι το συγκεκριμένο θραύσμα βρισκόταν για δύο αιώνες στη Σικελία και ως λέξη-κλειδί της συμφωνίας χρησιμοποιεί τον όρο «κατάθεση» αντί του όρου «δανείου» και επιπρόσθετα, για να αποφευχθούν εμπλοκές, αντί του όρου ιδιοκτησία προτάσσεται ο όρος «κοινή χρήση» και «εταιρική σχέση».
