Τα βουλευτικά καθήκοντα και…
Σύμφωνα με το άρθρο 57 του συντάγματος, τα καθήκοντα του βουλευτή είναι –μεταξύ άλλων– ασυμβίβαστα με τα έργα ή την ιδιότητα του ιδιοκτήτη ή εταίρου ή μετόχου ή διοικητή ή διαχειριστή ή μέλους του διοικητικού συμβουλίου ή γενικού διευθυντή ή των αναπληρωτών τους επιχείρησης, η οποία αναλαμβάνει έργα ή μελέτες ή προμήθειες του Δημοσίου ή παροχή υπηρεσιών προς το Δημόσιο ή συνάπτει με το Δημόσιο συναφείς συμβάσεις αναπτυξιακού ή επενδυτικού χαρακτήρα. Η παράβαση της διάταξης αυτής συνεπάγεται έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα και ακυρότητα των σχετικών συμβάσεων ή πράξεων, όπως νόμος ορίζει. Το σύνταγμα µε το άρθρο 100 (παρ. 1 περ. γ΄) αναθέτει την κρίση για την έκπτωση των βουλευτών στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο. Ομοίως, ο Κώδικας περί του Ανώτατου Ειδικού ∆ικαστηρίου (ν. 345/1976, Α΄ 141) ορίζει στο άρθρο 39 παρ. 1 ότι «Το Ειδικόν ∆ικαστήριον αποφαίνεται επί αμφισβητήσεων, αναφερομένων εις την έκπτωσιν βουλευτών, εις τας υπό των άρθρων 55 παρ. 2 και 57 του συντάγματος προβλεποµένας περιπτώσεις».
…η διάταξη για το ασυμβίβαστο
Αποτελεί ζήτημα εάν το έργο του δικηγόρου προς κάποιους από τους φορείς του Δημοσίου που αναφέρει ρητώς η συνταγματική διάταξη αποτελεί έργο ασυμβίβαστο με τη βουλευτική ιδιότητα. Η απόφαση 15/1985 του ΑΕ∆ (σκέψη 3η) έκρινε ότι «Επειδή, κατά το άρθρον 57 παρ. 1 του συντάγματος, τα καθήκοντα του βουλευτού είναι ασυµβίβαστα προς τα έργα ή την ιδιότητα µέλους του διοικητικού συμβουλίου […]. Εκ της γραμματικής διατυπώσεως της ως άνω συνταγματικής διατάξεως […] προκύπτει σαφώς ότι δεν υφίσταται ασυµβίβαστον διά τους νομικούς συµβούλους των εις την διάταξιν του άρθρου 57 παρ. 1 του ισχύοντος συντάγματος μνημονευομένων εταιρειών και επιχειρήσεων». Η ερμηνεία είναι νομικώς και ιστορικώς ορθή. Παρά το γεγονός ότι το σύνταγμα του 1952 καθιέρωνε στη διάταξη του άρθρου 71 παρ. 5 το ασυμβίβαστο του έμμισθου νομικού συμβούλου και παρά το ότι, όπως προκύπτει από τις προπαρασκευαστικές εργασίες για το σύνταγμα του 1975, όπου η θέση του έμμισθου νομικού συμβούλου περιλαμβανόταν στο αρχικό κείμενο ως ασυμβίβαστο, τελικώς διεγράφη και δεν συμπεριλήφθηκε στη διάταξη του άρθρου 57 που ψήφισε η Βουλή στις 8.4.1975.
Από ψιλή… κρησάρα
Το 2019 η Νέα Δημοκρατία ανακοίνωσε συνολικά 419 υποψηφίους βουλευτές σε όλη τη χώρα. Από αυτούς, οι 78 ήταν οι τότε εν ενεργεία βουλευτές. Από τους υπόλοιπους 341, οι 243 έθεταν υποψηφιότητα για πρώτη φορά, ήτοι ποσοστό άνω του 70%. Νούμερο, αν μη τι άλλο, εντυπωσιακό ως προς την ανανέωση του κόμματος και την εμπιστοσύνη της ηγεσίας σε νέα πρόσωπα που δεν είχαν σχέση με την πολιτική. Στην τελική ευθεία για την ολοκλήρωση της θητείας της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, παρατηρείται ότι το στοίχημα της ανανέωσης πέτυχε σε μεγάλο βαθμό. Ωστόσο, απαιτείται ουσιαστικός και ενδελεχής έλεγχος των υποψηφιοτήτων («από ψιλή κρησάρα» που λέμε και στην Αρτα) σε πολλαπλά επίπεδα, ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα σαν αυτά που απασχολούν την επικαιρότητα.
«Λαβράκι» στη Διαύγεια
Ατομο απασχολεί τα φώτα της επικαιρότητας επειδή «κάνει δουλειές με το Δημόσιο ως κολλητός της κυβέρνησης και συγκεκριμένων υπουργών». Πώς προκύπτει αυτό; Μα φυσικά από τη Διαύγεια, όπου με τον κατάλληλο χειρισμό «ψαρεύεις λαβράκια», τα οποία ενίοτε αναρτάς και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το πρόβλημα με τη Διαύγεια είναι ότι δεν δημιουργήθηκε στις 7.7.2019. Λειτουργεί εδώ και μία δεκαετία. Αν λοιπόν κάποιος μπει στον κόπο να αναζητήσει το συγκεκριμένο άτομο με ένα τυχαίο χρονικό εύρος, ας πούμε από 1.2.2015 έως 6.7.2019, βλέπει 181 απευθείας αναθέσεις δημοσίων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, εκ των οποίων το 95% εξ αυτών σε νοσοκομεία και φορείς του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Μπορεί να είναι φοβερά συμπτωματικό, μπορεί και όχι. Ποιος ξέρει…
Λογισμικά, αγωγές και έλεγχοι των Αρχών
Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αποφάσισε ότι η εκδίκαση της αγωγής της Meta (μητρικής εταιρείας των Facebook, Instagram και WhatsApp) κατά της ισραηλινής εταιρείας NSO, η οποία κατηγορείται ότι χρησιμοποίησε εξυπηρετητές (servers) της εφαρμογής WhatsApp για την εγκατάσταση του λογισμικού παρακολούθησης Pegasus, μπορεί να προχωρήσει κανονικά. Είχε προηγηθεί προσφυγή της ΝSO στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ επιχειρηματολογώντας πως, επειδή ενήργησε για λογαριασμό ξένων κυβερνήσεων, θα έπρεπε να δικαιούται ασυλία. Με την προσφυγή αυτήν η NSO φιλοδοξούσε να αποφύγει την αγωγή που κατέθεσε η Meta τον Οκτώβριο του 2019, σε ομοσπονδιακό δικαστήριο της Καλιφόρνιας, το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή.
Η μητρική εταιρεία του WhatsApp κατηγορεί την NSO ότι διείσδυσε στους εξυπηρετητές της και μέσω της εφαρμογής WhatsApp εγκατέστησε το λογισμικό Pegasus σε κινητά τηλέφωνα 1.400 χρήστων εν αγνοία τους. Οπως αποκάλυψε η εφημερίδα «Wall Street Journal», η NSO έδρασε για λογαριασμό ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, στο πλαίσιο παρακολούθησης υπόπτου της τζιχαντιστικής οργάνωσης «Ισλαμικό Κράτος», ο οποίος προετοίμαζε τρομοκρατική επίθεση την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων.
Η NSO επεσήμανε ότι η Meta έχει επανειλημμένως εμποδίσει έρευνες των Αρχών για τη χρήση της εφαρμογής WhatsApp σε υποθέσεις εγκληματικών και τρομοκρατικών ενεργειών, εκφράζοντας βεβαιότητα ότι «η Δικαιοσύνη θα αποδείξει πως η χρήση του Pegasus από τους πελάτες μας ήταν νόμιμη». Ωστόσο, η ισραηλινή εταιρεία NSO κατηγορείται εδώ και αρκετά χρόνια ότι διευκόλυνε την παρακολούθηση αγωνιστών, αντιπολιτευόμενων, δημοσιογράφων και ακτιβιστών από κυβερνήσεις.
Υπενθυμίζεται ότι με βάση έκθεση του Citizen Lab, το λογισμικό Pegasus είχε εντοπιστεί στη χώρα μας κατά την περίοδο 2016 – 2018, εντός του δικτύου της OTEnet, χωρίς ακόμα να έχει γίνει ξεκάθαρο εάν η τότε κυβέρνηση προέβη τόσο σε ενέργειες προστασίας του δικτύου από κακόβουλες επιθέσεις όσο και σε νομικές ενέργειες κατά της NSO.
