Ποδαρικό το 2022 θα κάνει το υπουργείο Οικονοµικών µε 1,5 δισ. προνοµιακά δάνεια που θα δοθούν µέσω του Ταµείου Ανάκαµψης σε επιχειρήσεις µε ώριµα επενδυτικά σχέδια. Πρόκειται για φθηνά δάνεια-εξπρές που θα χορηγούνται µέσω του ελληνικού τραπεζικού συστήµατος αλλά και µέσω διεθνών χρηµατοπιστωτικών φορέων, ώστε µαζί µε τη µόχλευση των τραπεζών και την ίδια συµµετοχή των τραπεζών να δώσουν σάρκα και οστά σε επενδυτικά σχέδια ύψους 3,5 δισ. ευρώ µέσα στο πρώτο εξάµηνο του 2022.
Αυτό που διαµηνύουν, σύμφωνα με δημοσίευμα του Πρώτου Θέματος, από το υπουργείο Οικονοµικών είναι ότι τα προνοµιακά δάνεια 12,8 δισ. ευρώ του Ταµείου Ανάκαµψης δεν θα πέσουν κατευθείαν όλα µαζί στην αγορά. Θα µοιράζονται τµηµατικά προς τις τράπεζες µε προκηρύξεις, π.χ. από 200 εκατ. ή 500 εκατ ευρώ.
Η αρχή γίνεται µε το πρώτο πακέτο 1,5 δισ. ευρώ. Οι τράπεζες για να µπορούν να πάρουν ξανά πακέτο δανείων θα πρέπει να έχουν προωθήσει τουλάχιστον το 70% όσων ήδη έλαβαν. Αν δεν το καταφέρουν, οι πόροι αποδεσµεύονται και επιστρέφουν στο Ταµείο. Η τράπεζα τότε θα φεύγει από το παιχνίδι, εκτός αν βρει πελάτη-επενδυτή να διεκδικήσει µερίδιο στα δάνεια. Μαζί µε τις επόµενες προκηρύξεις δανείων που θα ετοιµάζει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονοµικών, αρµόδιος για θέµατα του Ταµείου Ανάκαµψης, Θεόδωρος Σκυλακάκης εκτιµάται ότι θα συγχρηµατοδοτηθούν επενδύσεις συνολικού ύψους 11 δισ. ευρώ έως το τέλος της επόµενης χρονιάς.
Οσον αφορά το πρώτο πακέτο, στο προσεχές διάστηµα θα διατεθούν 600 εκατ. ευρώ προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Τα 100 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθούν προς την EBRD και τα 500 εκατ. ευρώ προς την ΕΤΕπ. Εξάλλου, µέσα στην εποµένη εβδοµάδα θα υπογραφεί η επιχειρησιακή σύµβαση µεταξύ των τεσσάρων συστηµικών τραπεζών και του Ελληνικού ∆ηµοσίου, συνολικού ύψους 900 εκατ. ευρώ, προκειµένου να ξεκινήσει η παροχή των πρώτων δανείων από το Ταµείο Ανάκαµψης για τη χρηµατοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων. Αρµόδιες πηγές τονίζουν ότι έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον τρεις ακόµα µικρότερες τράπεζες, που είναι η Optima, η Παγκρήτια Τράπεζα και η Συνεταιριστική Τράπεζα Κεντρικής Μακεδονίας.
Σύµφωνα µε τους κανόνες χρηµατοδότησης, το 20% της επένδυσης θα πρέπει να καλυφθεί µε ίδια κεφάλαια, τουλάχιστον το 30% µε δάνειο από τις τράπεζες και το υπόλοιπο έως και 50% µέσω του Ταµείου Ανάκαµψης.
Σε ό,τι αφορά την ιδιωτική συµµετοχή, αυτή µπορεί να καλυφθεί µε:
■ Κεφάλαια από τα ίδια χρηµατικά διαθέσιµα ή και δάνεια µειωµένης εξοφλητικής προτεραιότητας που λαµβάνει ο φορέας του επενδυτικού σχεδίου από τους µετόχους ή εταίρους ή άλλες εταιρείες συνδεδεµένες µε τον φορέα του επενδυτικού σχεδίου.
■ Με εισφορά σε είδος που συνδέεται ευθέως µε την επιλέξιµη επένδυση και αποτιµάται σύµφωνα µε τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις και δεν µπορεί να υπερβαίνει το 10% του επιλέξιµου επενδυτικού κόστους.
Οι τράπεζες από την πλευρά τους έχουν ήδη δηµιουργήσει ειδικά τµήµατα για την εξυπηρέτηση των επενδυτικών προτάσεων. Τα χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα θα αναλάβουν τόσο την προετοιµασία των επενδυτικών σχεδίων που θα κατατεθούν όσο και την παρακολούθηση υλοποίησής τους. Βασική προϋπόθεση για να εγκριθεί µια επένδυση είναι να προάγει την πράσινη ανάπτυξη, τον ψηφιακό µετασχηµατισµό, την εξωστρέφεια, την καινοτοµία και τη δηµιουργία µεγαλύτερων και πιο ανταγωνιστικών σχηµάτων µέσω συγχωνεύσεων, εξαγορών και συνεργασιών.
Οι τράπεζες, από την πλευρά τους, δεν θα κρέµονται απόλυτα από τον κυβερνητικό προγραµµατισµό. Σκοπεύουν να βγουν και από µόνες τους σε αναζήτηση επενδυτών, καθώς για πρώτη φορά θα έχουν τόσο µεγάλη ρευστότητα, δηλαδή τις… παρκαρισµένες αυξηµένες καταθέσεις και τις επιδοτήσεις του Ταµείου Ανάκαµψης. Πέρα από τη δυνατότητα πρόσθετων χορηγήσεων, τα ιδρύµατα µπορούν πλέον να παίρνουν και «κοµµάτι» του ρίσκου. Ενώ έως τώρα το ∆ηµόσιο έλεγε στις τράπεζες «δώστε δάνεια σε ιδιώτες και το κράτος εγγυάται πως θα σας πληρώσει τη ζηµιά», τώρα θα λέει το αντίστροφο: «∆ώστε δάνεια σε ιδιώτες, αλλά δώστε και στο κράτος τις εξασφαλίσεις που οι ίδιες ζητάτε για λογαριασµό σας»!
Σε κάθε περίπτωση, οι επενδύσεις θα είναι εγγυηµένες καθώς το όλο εγχείρηµα της προνοµιακής δανειοδότησης θα υλοποιηθεί και µε Σχέδιο Β: αν κάποια ή κάποιες τράπεζες µείνουν πίσω ή δεν ξέρουν πώς θα προωθήσουν τέτοια δάνεια, θα µπουν ξένες που κάνουν (όπως και σε άλλες χώρες) αυτό που ξέρουν καλά.
∆ηλαδή να δίνουν δάνεια για ευκαιρίες και νέες δουλειές στις επιχειρήσεις. Εξάλλου, ο ιδιώτης επενδυτής θα µπορεί, εκτός από κρατικά δάνεια του Ταµείου, να αναζητά πίστωση από οποιαδήποτε τράπεζα (όχι µόνο τις 4 συστηµικές), διεθνείς οργανισµούς όπως η ΕΤΕπ ή µέσω ειδικού fund (του εξωτερικού ή ενός νέου που θα συστήσει η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα) ή µε οµολογιακό δάνειο κ.λπ.
Εισάγεται έτσι και ένας νέου τύπου ανταγωνισµός µεταξύ των τραπεζών, που θα πρέπει να αναζητούν και να επιλέγουν πελάτες-επενδυτές, που, εκτός από το να παίρνουν δάνεια, θα βάζουν και δικά τους λεφτά. Τους πρώτους µήνες του 2022 θα φτάσει τελικά η ώρα για τις επιχορηγήσεις του Ταµείου Ανάκαµψης, που θα ξεπεράσουν συνολικά το 1,760 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ενισχύσεις που θα καλύπτουν ευρύ φάσµα αναγκών, από την ενεργειακή αναβάθµιση των κτιρίων µέχρι τη µετάβαση στην ψηφιακή εποχή µε online πωλήσεις και σύγχρονες ταµειακές µηχανές και από την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών µέχρι την προώθηση του τουρισµού υγείας και ευεξίας. Η αρχή θα γίνει µε το πρόγραµµα εκπαίδευσης και κατάρτισης που θα αφορά 500.000 εργαζοµένους και ανέργους.
