Ανάρπαστα γίνονται τα πλασματικά έτη για έξοδο στη σύνταξη 5 ως και 7 χρόνια νωρίτερα πριν τις αλλαγές του 2022, που θα ανεβάσουν υποχρεωτικά και αυτόματα τα όρια ηλικίας που είναι κάτω των 62 και των 67 ετών.
Με τις εξαγορές πλασματικού χρόνου όλοι οι παλαιοί κατά κανόνα ασφαλισμένοι, εκείνοι δηλαδή που έβαλαν τα πρώτα ένσημα πριν το 1993, μπορούν να αποφύγουν την απότομη αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και να «κλειδώσουν» την έξοδο στη σύνταξη στα 55-57 αντί 62 (για μειωμένη) και στα 60, ή ακόμη και στα 62, για πλήρη, αντί 67.
Οι αλλαγές του 2022 συνίστανται στο ότι όσοι παλαιοί ασφαλισμένοι δεν έχουν κατοχυρώσει την έξοδο στη σύνταξη με τα όρια ηλικίας που ισχύουν ως το τέλος του 2021 θα έχουν αύξηση των ορίων ηλικίας από το 2022 και δεν θα μπορούν να αποχωρήσουν αν δεν έχουν 40 έτη ασφάλισης και ηλικία 62 ετών ή την ηλικία των 67 ετών με λιγότερα από 40 έτη.
Ακόμη και με 35ετία από το 2022, η σύνταξη θα είναι μειωμένη και για να πάρει πλήρη ένας ασφαλισμένος θα πρέπει είτε να εξαγοράσει 5 έτη για να συμπληρώσει 40ετία και να συνταξιοδοτηθεί στα 62 είτε να περιμένει τα 67. Το κρίσιμο ζήτημα όμως είναι αν από το 2022 και μετά οι πλασματικοί χρόνοι θα μπορούν να αξιοποιηθούν για τις κατοχυρώσεις των ορίων ηλικίας που ισχύουν ως το 2021. Σήμερα αυτό επιτρέπεται και έτσι ένας ασφαλισμένος μπορεί να πάει και να προσθέσει πλασματικό χρόνο στο παρελθόν και να συμπληρώσει τα συντάξιμα έτη που απαιτούνταν ως το 2012 με τα οποία κατοχυρώνονται οι παλιές ηλικίες συνταξιοδότησης και αποφεύγονται τα 62 ή τα 67 για πολλές χιλιάδες ασφαλισμένων. Δεν είναι όμως καθόλου βέβαιο αν διατηρηθεί το ίδιο καθεστώς και μετά το 2022, που λήγουν τα μεταβατικά όρια ηλικίας που ισχύουν από 19/8/2015 ως 31 /12/2021.
Το κόστος εξαγοράς για μισθωτούς, επαγγελματίες και αγρότες
Με τις νέες εισφορές που ισχύουν από 1ης/1/2020 το ελάχιστο μηναίο κόστος εξαγοράς πλασματικού χρόνου είναι 155 ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες, 130 ευρώ για τους μισθωτούς και 89 ευρώ για τους αγρότες.
Οι εισφορές εξαγοράς αναγνωριζόμενων χρόνων για μη μισθωτούς ασφαλισμένους (επαγγελματίες και αγρότες) με αίτηση από 1ης/1/2020 υπολογίζονται με βάση την αντίστοιχη μηνιαία εισφορά που έχουν επιλέξει κατά το έτος υποβολής αίτησης αναγνώρισης. Για τους μισθωτούς δεν έχει επέλθει αλλαγή και η αναγνώριση πλασματικού χρόνου είναι όπως και πριν, δηλαδή με την εισφορά 20% επί του μικτού μηνιαίου μισθού. Το ελάχιστο ποσό για το κόστος εξαγοράς όσον αφορά τους μισθωτούς διαμορφώνεται στα 130 ευρώ το μήνα με βάση τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ (650X20%= 130).
Για τους επαγγελματίες ο κάθε μήνας αναγνώρισης κοστίζει κατ’ ελάχιστο 155 ευρώ, που είναι η εισφορά της πρώτης κατηγορίας, ενώ για τους αγρότες ο κάθε μήνας αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης για το 2021 κοστίζει 89 ευρώ.
Με το νέο σύστημα και τη θέσπιση των ελάχιστων ποσών εξαγοράς δεν θα ισχύουν στις περιπτώσεις πλασματικών ετών οι εκπτώσεις που έχουν ειδικές κατηγορίες ασφαλισμένων κατά την πληρωμή των τρεχουσών εισφορών τους.
Για παράδειγμα, όπως διευκρινίζεται σε εγκύκλιο του ΕΦΚΑ:
Οι νέοι κάτω 5ετίας ελεύθεροι επαγγελματίες, που πληρώνουν τακτική μηνιαία εισφορά με έκπτωση στα 93 ευρώ, δεν θα έχουν την έκπτωση αν θελήσουν να αναγνωρίσουν πλασματικό χρόνο και θα καταβάλουν την ελάχιστη εισφορά κλάδου σύνταξης με 155 ευρώ το μήνα.
Οι γυναίκες ελεύθεροι επαγγελματίες που αποκτούν παιδί και οι οποίες βάσει νόμου πληρώνουν τη μισή εισφορά για 12 μήνες, αν κάνουν αίτηση εξαγοράς πλασματικού χρόνου, θα πληρώσουν τον κάθε μήνα με το ελάχιστο ποσό των 155 ευρώ, παρότι η τακτική τους μηνιαία εισφορά λόγω μητρότητας μπορεί να είναι στα 77,5 ευρώ.
Το κόστος εξαγορών στις αναγνωρίσεις πλασματικών ετών ανά κατηγορία διαμορφώνεται ως εξής:
Μισθωτός (ασφαλισμένος του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ) υποβάλλει τον Απρίλιο 2021 αίτηση για αναγνώριση 12 μηνών ασφάλισης λόγω σπουδών. Οι ασφαλιστέες αποδοχές του για τον Μάρτιο 2021, που είχε πλήρη απασχόληση, είναι €2.500. Η εισφορά αναγνώρισης καθορίζεται σε €500 για κάθε μήνα αναγνώρισης (20% χ €2.500) και το συνολικό ύψος της εξαγοράς ανέρχεται σε €6.000 (€500 χ 12 αναγνωριζόμενοι μήνες).
Ελεύθερος επαγγελματίας, (ασφαλισμένος ΟΑΕΕ), που για το 2020 έχει επιλέξει την 3η ασφαλιστική κατηγορία, υπέβαλε τον Οκτώβριο 2020 αίτηση για αναγνώριση τριών 3 ετών (36 μήνες) ασφάλισης λόγω σπουδών. Το ποσό της μηνιαίας εισφοράς εξαγοράς ανέρχεται σε: 3 έτη χ 12 μήνες χ 236€ (μηνιαία εισφορά κλάδου σύνταξης 3ης κατηγορίας) = 8.496€.
Αγρότης που για το 2021 έχει επιλέξει τη 2η ασφαλιστική κατηγορία, με 107 ευρώ μηνιαία εισφορά κάνει αίτηση για αναγνώριση τριών 30 μηνών πλασματικού χρόνου. Το ποσό της μηνιαίας εισφοράς εξαγοράς ανέρχεται σε 30 μήνες χ 107€ = 3.210€
Εως 550 ευρώ επιπλέον σύνταξη
Μεγάλο κέρδος, που μπορεί να φτάσει και στα 550 ευρώ επιπλέον σύνταξη το μήνα, βγάζει η προσθήκη πλασματικών πάνω στα πραγματικά συντάξιμα χρόνια των ασφαλισμένων. Το κέρδος είναι συνάρτηση του μισθού που έχουν οι ασφαλισμένοι όταν κάνουν την εξαγορά χρόνων ασφάλισης και του μέσου μηνιαίου μισθού από το 2002 μέχρι τη συνταξιοδότησα βάσει του οποίου θα βγει η ανταποδοτική τους σύνταξη.
Ο τρέχων μισθός καθορίζει πόσο θα πληρώσουν για τα πλασματικά έτη που θέλουν να εξαγοράσουν ενώ ο μέσος μισθός (συντάξιμες αποδοχές) από το 2002 ως τη συνταξιοδότηση καθορίζει πόση σύνταξη θα βγάλουν μαζί με τα πλασματικά έτη.
Για παράδειγμα:
Μισθωτός με 35 έτη πραγματικής ασφάλισης, ηλικία 62 ετών το 2022 και συντάξιμες αποδοχές 2.500 ευρώ θα βγει με καθεστώς μειωμένης σύνταξης και θα πάρει σύνταξη 1.130 ευρώ μετά την κράτηση ασθένειας και πριν το φόρο. Αν θελήσει να αναγνωρίσει 5 χρόνια για να πάρει πλήρη σύνταξη με 40ετία, θα λάβει σύνταξη 1.492 ευρώ, δηλαδή 362 ευρώ παραπάνω. Επειδή όμως έχει μισθό 2.500 ευρώ, η εξαγορά θα πάει ακριβά και θα στοιχίσει 30.000 ευρώ. Με την αύξηση των 362 ευρώ που θα πάρει στη σύνταξη θα κάνει απόσβεση της εξαγοράς σε 6 χρόνια και 9 μήνες. Σημειωτέον ότι για το ποσό εξαγοράς θα παρακρατείται ένα 25% της σύνταξης. Τα πράγματα αλλάζουν όμως αν ο ίδιος ασφαλισμένος έχει τον ίδιο συντάξιμο μισθό (2.500 ευρώ) αλλά κάνει την εξαγορά των 5 ετών με μικρότερο μισθό, έστω με 1.200 ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση η εξαγορά στοιχίζει 14.400 ευρώ (1.200X0,20X60=14.400) και η απόσβεση από την αύξηση της σύνταξης έρχεται σε 3 χρόνια και 3 μήνες.
Μισθωτός με 35 έτη πραγματικής ασφάλισης το 2022, ηλικία 63 ετών και συντάξιμες αποδοχές 4.950 ευρώ αν μείνει στην 35ετία θα βγει με καθεστώς μειωμένης σύνταξης και θα πάρει σύνταξη 1.869 ευρώ μετά την κράτηση ΕΑΣ, μετά την κράτηση ασθένειας και πριν το φόρο. Αν όμως κάνει νέα σύμβαση με μισθό 1.000 ευρώ και προχωρήσει σε εξαγορά 5 πλασματικών ετών θα πάρει πλήρη σύνταξη με 40ετία, 2.418 ευρώ, δηλαδή 549 ευρώ παραπάνω. Η εξαγορά με μισθό 1.000 ευρώ θα κοστίσει 12.000 ευρώ (1.000X0,20X60=12.000) και θα κάνει απόσβεση της εξαγοράς μέσω της αύξησης στη σύνταξη σε μόλις 21 μήνες.
Οι πλασματικοί χρόνοι που μπορούν να αναγνωρίσουν οι ασφαλισμένοι και είναι με εξαγορά συνυπολογίζονται διπλά, δηλαδή και για να συμπληρωθεί ο συνολικός χρόνος για συνταξιοδότηση αλλά και για προσαύξηση της σύνταξης, ενώ οι δωρεάν πλασματικοί χρόνοι (π.χ. διάστημα κύησης-λοχείας για μητέρες, ανεργίας, ή ασθένειας με επιδότηση) χρησιμοποιούνται μόνον για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και όχι για προσαύξηση σύνταξης.
Για παράδειγμα, αν ένας ασφαλισμένος έχει 37 έτη και αναγνωρίσει 2 χρόνια από σπουδές και 1 έτος ανεργίας, πληρωμένα θα είναι τα 2 έτη που θα μετρήσουν στο συντελεστή υπολογισμού σύνταξης με 39 έτη ενώ το 1 έτος ανεργίας που είναι δωρεάν θα χρησιμοποιηθεί για να φτάσει στα 40 έτη και να θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης.
Αναγνώριση χρόνων στο Δημόσιο
Στο Δημόσιο αναγνωρίζονται ως και 12 χρόνια, εκ των οποίων 4 ως 7 από χρόνους στρατιωτικής θητείας, αδειών και σπουδών και 1 ως 5 έτη επιπλέον από το χρόνο παιδιών.
Η εξαγορά πλασματικού χρόνου χρησιμοποιείται στις εξής περιπτώσεις:
Για 25ετία ως το 2010, και για 35ετία ή 37ετία για τους άνδρες με το χρόνο της στρατιωτικής θητείας.
Για 25ετία κατά τα έτη 2011 και 2012, αλλά και για να συμπληρωθούν τα συνολικά απαιτούμενα έτη για σύνταξη με 36 και 37 χρόνια ασφάλισης.
Για να συμπληρωθεί π 25ετία τα έτη 2010, 2011, ή 2012, από όσους προσλήφθηκαν στο Δημόσιο, ακόμη και μετά το 1993 αλλά είχαν ασφάλιση πριν το 1993 σε άλλο Ταμείο (π.χ. ΙΚΑ). Η προϋπόθεση για να αναγνωρίσουν πλασματικό χρόνο είναι να έχουν 15ετία στο Δημόσιο.
Για παράδειγμα:
Υπάλληλος με 35ετία το 2022 και ηλικία 60 ετών θα βγει στα 62 και θα πρέπει να έχει 40 έτπ. Μπορεί σήμερα (όχι το 2022) να αναγνωρίσει τη στρατιωτική θητεία ώστε να έχει 35ετία το 2020 και να γλιτώσει την επιβάρυνση κατά 5 έτη από τα 35 στα 40.
Υπάλληλος με πρόσληψη μεταξύ 1986-1989 με δύο παιδιά που έχει 22 έτη το 2011 και έκλεισε τα 57 το 2019 μπορεί να αναγνωρίσει 3 έτη λόγω τέκνων, για να έχει 25ετία το 2011. Αυτόματα «κλειδώνει» το όριο των 52 ετών και αποχωρεί άμεσα με πλήρη σύνταξη γιατί είχε την ηλικία των 52 πριν τις 19/8/2015 που ισχύουν οι σταδιακές αυξήσεις των παλαιών ορίων ηλικίας.
Ποιοι γλιτώνουν τα 67
Οι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ μπορούν να αναγνωρίσουν 7 έτη από το 2014 και μετά για να συμπληρώσουν τα 40 έτη, ενώ το όφελος κρύβεται στα πλασματικά που κατοχυρώνουν τα όρια ηλικίας των ετών 2010,2011 και 2012. Για το 2011 αναγνωρίζονται ως 4 έτη (ως 1.200 ένσημα) και για το 2012 ως 5 έτη (ως 1.500 ένσημα). Για το 2010 αναγνωρίζονται μόνον διαστήματα ανεργίας και ασθένειας με επιδότηση και ως 200 ημέρες το χρόνο, συν η στρατιωτική θητεία για τους άνδρες.
Τα παραδείγματα που παραθέτει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» για τους πλασματικούς χρόνους παλαιών πριν το 1993 ασφαλισμένων στο ΙΚΑ είναι αποκαλυπτικά και δείχνουν πως γλιτώνουν τα 67 και βγαίνουν ακόμη και στα 55, ή στα 60.
Ασφαλισμένος με 10.500 ένσημα (37 έτη) το 2021, και ηλικία 62 ετών, βγαίνει με πλήρη είτε στα 67, ενώ αν κάνει εξαγορά 3 ετών θα βγει στα 62 και θα γλιτώσει μια 5ετία.
Ασφαλισμένη με 5.000 ημέρες ασφάλισης το 2013 και ανήλικο παιδί, ως το 2012 έκλεισε τα 55 το 2018 και θα πάρει πλήρη στα 67. Μπορεί να κάνει εξαγορά 1.100 ενσήμων και να τα κολλήσει στο 2011 ώστε εφόσον είχε και ανήλικο να συμπληρώσει 5.500 ένσημα και να πάρει πλήρη σύνταξη στα 62 ή μειωμένη στην ηλικία που έχει σήμερα (58).
Ασφαλισμένη ΙΚΑ με 9.000 ένσημα το 2011 και ηλικία 60 ετών σήμερα με 10.600 ένσημα χωρίς εργασία. Μπορεί να αναγνωρίσει 1.400 ημέρες για να έχει 12.000 ένσημα και να βγει στα 62, η να συμπληρώσει τα 10.000 ένσημα στο 2011 με εξαγορά 1.000 ημερών και να πάρει πλήρη σύνταξη στα 62,6.
Σύνταξη πριν από τα 60 με πλασματικά έτη για 35ετία και μητέρες
Στα Ταμεία ΔΕΚΟ-τραπεζών και Τύπου π αναγνώριση πλασματικού χρόνου επιλέγεται κατά κανόνα από δύο κατηγορίες:
Από άνδρες με ένσημα πριν το 1983 που θέλουν να έχουν την 35ετία πριν το 2022. Η εξαγορά που επιτρέπεται είναι της στρατιωτικής θητείας αφού κλείσουν τα 58. Στα Ταμεία Τύπου υπήρξε ειδική διάταξη με την οποία αναγνωρίστηκε ως συντάξιμη η ανασφάλιστη προϋπηρεσία πριν το 1983. Από μητέρες σε
Ταμεία ΔΕΚΟ-τραπεζών με ασφάλιση πριν το 1993. που θέλουν την 25ετία για να κατοχυρώσουν την έξοδο με όρια ηλικίας μητέρων.
Οι μητέρες ασφαλισμένες σε Ταμεία ΔΕΚΟ-τραπεζών πριν το 1993 που είχαν ανήλικο τέκνο και 25ετία ως το 2012 κατοχυρώνουν τις ηλικίες των 50, 52 και 55 ετών για πλήρη σύνταξη αλλά από 19/8/2015 και μετά αποχωρούν με τα νέα όρια συνταξιοδότησης. Για παράδειγμα, ασφαλισμένη με 25ετίατο 2012 και ανήλικο που έκλεισε τα 55 το 2019 βγαίνει στα 62,5 με πλήρη σύνταξη και στα 59,5 με μειωμένη.
Ανδρες – γυναίκες με ένσημα πριν το 1983 σε Ειδικά Ταμεία (ΔΕΚΟ-τραπεζών-Τύπου) βγαίνουν με το όριο ηλικίας που ισχύει για την ηλικία των 58 ετών κατά τη χρονιά που συμπληρώνουν 35ετία. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος με 35ετία το 2020 θα βγει στα 61, ενώ αν εξαγοράσει δυο έτη στρατιωτικής θητείας και έχει την 35ετία το 2018 αποχωρεί στα 60.
Πηγή: Ελεύθερος Τύπος
