Το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών έχει πάντα αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία και κατά συνέπεια και στην ευρωπαϊκή. Η ενδεχόμενη επικράτηση του Ντόναλντ Τράμπ, όπως εκτιμούν αναλυτές των αγορών, προκαλεί ανασφάλεια και αβεβαιότητα, εφόσον υλοποιηθεί η εξαγγελία του για έναν επιπλέον δασμό 10% στις εισαγωγές των ΗΠΑ, με την Ευρωζώνη και την Κίνα να είναι οι άμεσοι αποδέκτες του πλήγματος. Η επιβολή πρόσθετων δασμών στο εμπόριο από τις ΗΠΑ αναμένεται να επιβραδύνει την ανάπτυξη της Ευρωζώνης το 2025 κατά 0,5%.
Η Ευρώπη, πάντως, είναι προετοιμασμένη για ένα τετοιο ενδεχόμενο και φέρεται έτοιμη να απαντήσει με τα δικά της αντίμετρα. Η ΕΕ έχει ήδη εκπονήσει ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για έναν εμπορικό πόλεμο τον οποίο ενδέχεται να προκαλέσει ο Τραμπ.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει συγκροτήσει ομάδα εργασίας που εξετάζει τόσο μια νίκη των Δημοκρατικών όσο και μια νίκη των Ρεπουμπλικάνων, της «ομάδας Τραμπ», όπως συνηθίζουν να λένε στις Βρυξέλλες.
Στα...χαρακώματα οι Βρυξέλλες για να αντιμετωπίσουν τον Τράμπ
Η Κομισιόν έχει προετοιμάσει ουσιαστικά αντίποινα, ώστε να πιεστεί ο Τραμπ για μια συμφωνία στο εμπόριο από τον πρώτο γύρο των διαπραγματεύσεων.
Προς το παρόν, η διαμάχη για τον χάλυβα βρίσκεται σε κατάσταση αναστολής, αφού η ΕΕ. παρέτεινε την παύση των δασμών της τον περασμένο Δεκέμβριο για 15 μήνες. Αυτή η παύση θα λήξει τον ερχόμενο Μάρτιο, γεγονός που σημαίνει ότι, είτε ο Τραμπ είτε η Κάμαλα Χάρις καταλήξει στον Λευκό Οίκο, θα υπάρξουν εξελίξεις εντός ολίγων εβδομάδων μετά από την ανάληψη των καθηκόντων του επόμενου προέδρου των ΗΠΑ.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει κρατήσει μυστικό το σχέδιό του να επιβάλει οριζόντιους δασμούς 10% ή 20% αν κερδίσει τις εκλογές. Στις προεκλογικές ομιλίες του μιλά με ιδιαίτερο φθόνο για την ευρωπαϊκή οικονομία και, ειδικότερα, για τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία.
Έχει υποσχεθεί όχι μόνο να μειώσει το εμπορικό έλλειμμα της Αμερικής επιβάλλοντας μαζικούς δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα – αλλά και να εξουδετερώσει την ευρωπαϊκή βιομηχανία, αναγκάζοντας τις επιχειρήσεις να μεταφέρουν τα εργοστάσιά τους στις ΗΠΑ.
Ο Τραμπ εξέφρασε δημόσια τη δυσφορία του για τις αντιμονοπωλιακές αποφάσεις της ΕΕ. κατά αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών, λέγοντας ότι είχε μιλήσει με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Apple, Τιμ Κουκ, για την απόφαση ευρωπαϊκού δικαστηρίου, το οποίο ανάγκασε την Apple να καταβάλει 13 δισεκατομμύρια ευρώ σε μη καταβληθέντες φόρους στην Ιρλανδία. Ο Τραμπ υποσχέθηκε να αμφισβητήσει νομικά τις αποφάσεις αυτές εάν εκλεγεί.
Ιδιαίτερη είναι η ανησυχία για την εμμονή του Τραμπ με τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία και τον αρνητικό αντίκτυπο όχι μόνο για τη Γερμανία αλλά και για τις περισσότερες από τις μεγάλες οικονομίες της ΕΕ. Κατασκευαστές όπως η Volkswagen, η BMW και η Daimler έχουν εργοστάσια στη Βρετανία, την Ισπανία, την Πολωνία, το Βέλγιο, την Tσεχία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και άλλες χώρες, ενώ προμηθεύονται εξαρτήματα αυτοκινήτων από όλη την ΕΕ.
Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας γερμανικών αυτοκινήτων, υπερτερώντας της Κίνας, οπότε τυχόν δασμοί θα έπλητταν μια από τις σημαντικότερες ζωτικές γραμμές της ευρωπαϊκής οικονομίας.
«Μπαμπούλας» για Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη, η οικονομική ατζέντα Τράμπ
Για τις προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου στις ΗΠΑ υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον, λόγω της προοπτικής να υπάρξουν καθοριστικές αλλαγές στο παγκόσμιο εμπόριο στην περίπτωση που επικρατήσει ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων και πρώην πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ.
Η οικονομική ατζέντα του Τραμπ έχει προκαλέσει από καιρό συναγερμό στις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη.
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα επιβάλει οριζόντιο δασμό 60% στα κινεζικά προϊόντα και έως 20% στα προϊόντα από τις άλλες χώρες, περιλαμβανομένων των ευρωπαϊκών, για να χρηματοδοτήσει τη μείωση της φορολογίας στις ΗΠΑ. Κατά συνέπεια το παγκόσμιο εμπόριο θα υποστεί ένα μεγάλο σοκ, το μεγαλύτερο μετά το κύμα ακραίου προστατευτισμού της δεκαετίας του 1930.
Μία τέτοιας κλίμακας παρέμβαση στο διεθνές εμπόριο θα κλονίσει περεταίρω την ευρωπαϊκή οικονομία, σε μία περίοδο μάλιστα που αυτή χειμάζεται από τις πρόσφατες αλλεπάλληλες κρίσεις, με τελευταία αυτή του πληθωρισμού.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, έδωσε το στίγμα των συνεπειών, όταν ρωτήθηκε την περασμένη εβδομάδα αν μία πιθανή επάνοδος του Τραμπ στον Λευκό Οίκο θα επηρέαζε την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη. «Το εμπόριο είναι βασικός μοχλός της οικονομικής δραστηριότητας. Κάθε περιορισμοί, αβεβαιότητα ή εμπόδια στο εμπόριο είναι σημαντικά για μία ανοικτή οικονομία, όπως η ευρωπαϊκή, η οποία βασίζεται τόσο στο εσωτερικό όσο και στο διεθνές εμπόριο», απάντησε.
Στο ίδιο μήκος κύματος, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποίησε με την τελευταία έκθεσή του για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας ότι μία κλιμάκωση περιορισμών στο διεθνές εμπόριο θα οδηγούσε σε μεγάλους κινδύνους, όπως και οι κίνδυνοι από τους πολέμους που μαίνονται, ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή. Οι κίνδυνοι αυτοί, σύμφωνα με το Ταμείο, έχουν καταστήσει ξεκάθαρα καθοδικούς τους κινδύνους για την ανάπτυξη, για την οποία προβλέπει ότι θα κινείται λίγο πάνω από το 3% την επόμενη πενταετία, το χαμηλότερο επίπεδο 20ετίας.
Αν οι δασμοί κλιμακωθούν, τα μοντέλα του ΔΝΤ δείχνουν ότι «θα υπάρξει κόστος για όλους», δήλωσε η αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του, Γκίτα Γκόπινατ, στέλνοντας και αυτή μήνυμα στον Τραμπ. «Το ΑΕΠ θα είναι πολύ χαμηλότερο από ό,τι προβλέπουμε για όλες τις χώρες του κόσμου, θα υπάρξει πίεση στον πληθωρισμό, επομένως δεν είναι αυτή η κατεύθυνση που θα έπρεπε να κινηθούμε», πρόσθεσε.
Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, είχε δηλώσει, κατά το άνοιγμα των εργασιών της ετήσιας συνόδου του Ταμείου, ότι το διεθνές εμπόριο δεν θα αποτελεί πλέον τη «μηχανή ανάπτυξης», όπως ήταν στο παρελθόν, και ότι τα «αντίποινα» που θα επέβαλαν οι χώρες που θα θίγονταν από τα προστατευτικά μέτρα θα έπλητταν εξ ίσου και τις χώρες που τα επιβάλλουν.
Πέρα από την καθοδική επίπτωση στο ΑΕΠ που θα είχαν οι οριζόντιες αυξήσεις δασμών, θα ανέκοπταν την πορεία μείωσης του πληθωρισμού στις ΗΠΑ, ο οποίος τον Σεπτέμβριο έτρεχε με ετήσιο ρυθμό 2,4%, και συνεπώς θα ανάγκαζε την κεντρική τράπεζα της χώρας (Fed) να διατηρήσει για μακρύ χρονικό διάστημα τα πολύ υψηλά επιτόκια ή και να τα αυξήσει.
Κάποιοι αναλυτές εμφανίζονται πιο αισιόδοξοι και υποστηρίζουν ότι ο Τραμπ θα σκεφτεί πολύ να υλοποιήσει, αν εκλεγεί, την εξαγγελία του για τους δασμούς καθώς μάλιστα η Ευρώπη είναι προετοιμασμένη να απαντήσει με τα δικά της αντίμετρα. Υπενθυμίζουν, μάλιστα ότι ο Τραμπ είχε ανακοινώσει δασμούς σε ευρωπαϊκά προϊόντα στη θητεία του ως πρόεδρος, αλλά τελικά δεν προχώρησε στην εφαρμογή τους, όταν ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ απείλησε με την επιβολή δασμών από την ΕΕ σε αμερικανικά προϊόντα.
Αντίθετα με τον Τραμπ, η Κάμαλα Χάρις αναμένεται να συνεχίσει την ίδια πολιτική με τον Τζο Μπάιντεν στο διεθνές εμπόριο, διατηρώντας τους δασμούς που έχουν επιβληθεί σε μία σειρά κινεζικών προϊόντων, τα οποία η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι επιδοτούνται, χωρίς να προχωρήσει όμως στην επιβολή δασμών σε ευρωπαϊκά προϊόντα.
