Οι κάλπες για την ανάδειξη των μελών του Ευρωκοινοβουλίου που θα εκπροσωπήσουν την Ελλάδα κλείνουν το 2024 έναν κύκλο αλλεπάλληλων εκλογικών αναμετρήσεων που άνοιξε φέτος τον Μάιο με τις βουλευτικές εκλογές και συνεχίζεται σε περίπου 40 ημέρες με τις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Γράφει η Έρση Παπαδάκη
Ο χρόνος μάλιστα που υπολείπεται δεν είναι τόσο πολύς όσο φαίνεται με μια πρώτη ματιά, καθώς απομένουν σχεδόν εννέα μήνες και το ενδιαφέρον στρέφεται κυρίως στον τρόπο με τον οποίο θα διεξαχθούν οι ευρωεκλογές.
Σύμφωνα με όσα σχεδιάζει η κυβέρνηση, η επιστροφή της λίστας για πρώτη φορά μετά το 2014 θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Το μοντέλο της εκλογής ευρωβουλευτών με σταυρό προτίμησης δεν περπάτησε, με την έννοια ότι βοήθησε μεν «λαμπερά» πρόσωπα που βρέθηκαν στα ευρωψηφοδέλτια όλων των κομμάτων λόγω της ιδιαιτερότητας ότι όλη η επικράτεια αποτελεί ενιαία εκλογική περιφέρεια, ωστόσο υποσκέλισε τα έμπειρα πολιτικά στελέχη.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι υποθέσεις Γεωργούλη-Καϊλή, καίτοι δεν αφορούν τη ΝΔ, επιβεβαιώνουν τις σχετικές εκτιμήσεις και δικαιολογούν την πρόθεση της κυβέρνησης και του Κυριάκου Μητσοτάκη να επαναφέρει τη λίστα ως τρόπο εκλογής των ευρωβουλευτών.
Σενάρια για το όριο εισόδου
Αντικείμενο συζήτησης αποτελεί εξάλλου το ενδεχόμενο αλλαγής του πλαφόν για την είσοδο στην Ευρωβουλή, κατ’ αναλογία με αυτό των εθνικών εκλογών και την είσοδο στη Βουλή των Ελλήνων. Με απλά λόγια, εάν θ’ αλλάξει ή όχι το όριο του 3% που ισχύει σήμερα.
Στο τραπέζι έχει πέσει η πρόταση ν’ αυξηθεί το ποσοστό αυτό στο 5%, μολονότι μερίδα συνταγματολόγων αμφισβητεί τη συμβατότητα αυτής της ρύθμισης με τον καταστατικό χάρτη της χώρας. Η πλειονότητα πάντως των ειδικών θεωρεί ότι η ρύθμιση δεν εγείρει ζητήματα αντισυνταγματικότητας, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι πλαφόν 5% ισχύει π.χ. στη Γερμανία για την είσοδο κομμάτων στην ομοσπονδιακή Βουλή (Bundestag).
Το σκεπτικό πίσω από μια τέτοια ρύθμιση βασίζεται στην εικόνα Βαβέλ που έχει δημιουργηθεί στη Βουλή μετά τις εκλογές του Ιουνίου και τα οκτώ κόμματα που συμμετέχουν σε αυτήν – τότε άλλωστε ακούστηκαν για πρώτη φορά οι σχετικές προτάσεις, δίχως να έχουν διαψευστεί επισήμως από την κυβέρνηση.
Υπενθυμίζεται ότι οι έδρες στο Ευρωκοινοβούλιο κατανέμονται με το σύστημα της απλής αναλογικής ανάμεσα στα κόμματα που περνούν αυτό το εκλογικό κατώφλι, είτε παραμείνει στο 3% είτε πάει στο 5%. Μάλιστα, για να ισχύσει αυτή η αλλαγή στον νόμο περί διεξαγωγής των ευρωεκλογών δεν απαιτείται πλειοψηφία 2/3 όπως για τις εθνικές εκλογές προκειμένου να ισχύει άμεσα, ωστόσο είναι αυτονόητο ότι η κυβέρνηση θα επιδιώξει την ευρύτερη δυνατή συναίνεση.
Ανανέωση και εκπλήξεις
Σε ό,τι αφορά την ονοματολογία για το ευρωψηφοδέλτιο της ΝΔ, από την Πειραιώς τονίζουν ότι το ενδιαφέρον τους είναι στραμμένο αυτήν τη στιγμή αποκλειστικά στις αυτοδιοικητικές εκλογές και θ’ ακολουθήσουν οι ευρωεκλογές. Το όνομα του Ανδρέα Λοβέρδου που ακούστηκε έντονα, ιδιαίτερα μετά την αποχώρησή του από το ΠΑΣΟΚ, έχει διαψευστεί από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Παύλο Μαρινάκη.
Κρίσιμο επίσης στοιχείο για τη συγκρότηση του «γαλάζιου» ψηφοδελτίου είναι το ποιοι από τους νυν ευρωβουλευτές θα συνεχίσουν τη θητεία τους, έχοντας βέβαια προς τούτο την έγκριση του κ. Μητσοτάκη. Για παράδειγμα, ο νυν επικεφαλής των ευρωβουλευτών της ΝΔ, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, πιθανότατα θα συμπεριληφθεί εκ νέου στη λίστα και μάλιστα σε εκλόγιμη θέση, ενώ άγνωστο παραμένει τι θα συμβεί με τους Στέλιο Κυμπουρόπουλο –που ήταν πρώτος σε σταυρούς το 2019– και Αννα-Μισέλ Ασημακοπούλου.
Αβέβαιη θεωρείται από την άλλη πλευρά η υποψηφιότητα της Μαρίας Σπυράκη που έχει τεθεί εκτός ευρωομάδας της ΝΔ όσο εκκρεμεί η δικαστική έρευνα για την υπόθεση των κονδυλίων του γραφείου της στις Βρυξέλλες, ενώ εκτός ευρωομάδας έχει τεθεί και ο Γιώργος Κύρτσος που αποτελεί εδώ και καιρό ξένο σώμα για τη ΝΔ. Δύο θητείες συμπληρώνουν στο Ευρωκοινοβούλιο οι Μανώλης Κεφαλογιάννης, Θοδωρής Ζαγοράκης και Ελίζα Βόζεμπεργκ, οπότε παραμένει άγνωστο έως αμφίβολο εάν θα τους δοθεί η δυνατότητα να διεκδικήσουν και τρίτη.
Ο κ. Μητσοτάκης έχει αποδείξει άλλωστε ότι πιστεύει στην ανανέωση και στις εκπλήξεις, όπως έκανε και με το ψηφοδέλτιο Επικρατείας της ΝΔ στις εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου. Υπ’ αυτό το πρίσμα, ούτε τα ονόματα στενών συνεργατών του που έχουν κυκλοφορήσει θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα στελεχώσουν το «γαλάζιο» ευρωψηφοδέλτιο.
Σε κάθε περίπτωση και με δεδομένη την επιστροφή στη λίστα, το ενδιαφέρον στρέφεται στις εκλόγιμες θέσεις, οι οποίες θα πρέπει να σημειωθεί ότι, με βάση τους συσχετισμούς που προέκυψαν από τις εκλογές του Ιουνίου και πολύ περισσότερο με την αλλαγή του πλαφόν εκλογής στο 5%, ενδέχεται να είναι περισσότερες από τις οκτώ που κέρδισε η ΝΔ το 2019.
