Πενήντα τρία ολόκληρα χρόνια από την εγκαθίδρυση της χούντας των Συνταγματαρχών, μίας αδίστακτης στρατιωτικοφασιστικής δικτατορίας τα μηνύματα είναι λίγα και σχεδόν «υποχρεωτικά».
του Ζαχαρία Ζούπη*
Η Ιστορική μνήμη φαίνεται να σβήνει στο αμείλικτο πέρασμα του χρόνου και ολόκληρες γενιές δεν καταλαβαίνουν πια καλά καλά τι είχε συμβεί, τι σημαίνει κατάλυση ελευθεριών, τι σημαίνει κατάλυση της Δημοκρατίας ή να σέρνεσαι σε κελιά και να βασανίζεσαι για όσα πιστεύεις. Κακό πράγμα να μοιάζει με μνημόσυνο η επιβολή της χούντας, πρόκριμα για διάφορους να μιλάνε για θεάρεστο έργο της κρύβοντας τον κρυφοφασισμό τους, πρόκριμα για όλους αυτούς τους ακροδεξιούς και ακροαριστερούς και αναρχικούς που διαδήλωναν στα χρόνια του Μνημονίου κάτω από το πανό που είχε αναρτηθεί στο Σύνταγμα και έγραφε «Η χούντα δεν έφυγε το ΄74» κάνοντας πραγματικούς δημοκράτες να οργίζονται για το πως οι κυρίαρχες δυνάμεις του δήθεν αντιμνημονιακού αγώνα – μνημονιοκότεροι των μνημονιακών και αυτοί αργότερα – ανέχονταν αυτό το πανό.
Ίσως έχουμε υποτιμήσει την επίδραση του χρόνου. Για φανταστείτε. Κάποιος που γεννήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 απείχε χρονικά από την απελευθέρωση της Ελλάδας και το τέλος του Β΄Παγκόσμιου Πολέμου μόλις 16-18 χρόνια και από το τέλος του Εμφυλίου 11-13 χρόνια! Κάποιος που γεννήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 ( οι σημερινοί 30άρηδες) απέχει από το μαύρο 1967 23 ολόκληρα χρόνια και αν πάμε στους σημερινούς εικοσάρηδες …33 τουλάχιστον χρόνια. Πως να γνωρίζουν όλα αυτά, πως να αξιολογούν τα γεγονότα της χούντας, της προδοσίας της Κύπρου. Πολύ περισσότερο που – ας μη κρυβόμαστε – δεν υπήρχε και κανένα ρωμαλέο αντιδικτατορικό κίνημα. Πως να γνωρίζουν και να αξιολογούν ότι αυτά τα 53 χρόνια είναι η πιο μακρόχρονη περίοδος δημοκρατικής σταθερότητας στην Ιστορία της χώρας. Ότι σ΄αυτά τα χρόνια η χώρα γνώρισε ευμάρεια, εδραίωση της Δημοκρατίας και των θεσμών, απέκτησε φωνή και κύρος στην Ευρωπαϊκή οικογένεια. Ακόμα και στην δεκαετία της κρίσης και των Μνημονίων η Ελλάδα συμπεριλαμβάνονταν στις 35 καλύτερες Οικονομίες του Πλανήτη.
Ποιος να τα μεταφέρει αυτά στους πιο νέους ανθρώπους αυτής της χώρας; Οι κρυφοφασίστες ή όσοι μέσα από την ιδεοληψία τους δεν μπορούν να κρύψουν τον ολοκληρωτισμό τους; Οι οπαδοί του Μεταξά ή του Παπαδόπουλου ή οι οπαδοί της Βενεζουέλας, του Στάλιν, του Μάο; Ποιο εκπαιδευτικό σύστημα να διδάξει τις αξίες και την ουσία της Δημοκρατίας όταν ακόμα και σχολικές γιορτές για την Εξέγερση του Πολυτεχνείου μετατρέπονται σε κηρύγματα μίσους από πολλούς ψευτοπροοδευτικούς εκπαιδευτικούς κατά όσων από την γενιά του Πολυτεχνείου τόλμησαν να ασχοληθούν με την κοινωνική και πολιτική δραστηριότητα ; Γιατί ας μη το κρύβουμε. Στην Μεταπολίτευση υπήρξαν παθογένειες. Υπάρχουν ακόμα, όσο και η δεκαετής κρίση έκανε πολλούς να σκεφτούν το σήμερα με διαφορετικό, σύγχρονο πνεύμα.
Σήμερα βέβαια δεν φαίνεται πιθανή μία αμφισβήτηση της Δημοκρατίας μας που φαίνεται ισχυρή και αποδείχτηκε να διαθέτει ισχυρές αντοχές και κατά την διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Γιατί Δημοκρατία είναι σεβασμός πριν απ΄ολα του Συντάγματος, των θεσμών , της ελευθερίας του λόγου, της ελευθεροτυπίας και αυτά είδαμε εν συνόλω να αμφισβητούνται. Ωστόσο άντεξε κόντρα σε ιδεοληπτικούς, συστηματικές υπονομεύσεις των θεσμών, του Τύπου, ακόμα και της θέσης μας στην Ε.Ε και του νομίσματός μας. Άντεξε απέναντι σε κάθε μορφής λαϊκισμό, τυχοδιωκτισμό. Δεν ξεχνιούνται αυτά.Δεν πέρασε δα και τόσος πολύς χρόνος.
Η Δημοκρατία μας είναι ισχυρή. Χρειάζεται ωστόσο εμβάθυνση, ενδυνάμωση των θεσμών μας, κάθαρση και αποκατάσταση του κύρους της Δικαιοσύνης που επλήγη, απάντηση απέναντι σε νέες προκλήσεις ( π.χ προσωπικά δεδομένα ), εμπέδωση της απλής αλήθειας ότι δεν υφίσταται Δημοκρατία χωρίς κανόνες και σεβασμό της νομιμότητας από όλους. Το τελευταίο διάστημα ήταν ελπιδοφόρο. Φάνηκε ένα ισχυρό μέτωπο απέναντι στην παραβίαση των συνόρων μας, απέναντι στην πανδημία. Φάνηκε μία πανεθνική συσπείρωση πολλές φορές ανεξάρτητα από κεντρικές γραμμές κομμάτων, που κι αυτά δεν μπορούσαν να λειτουργούν κόντρα σε ένα ρεύμα της τάξης του 80%-85%. Αυτό το μέτωπο πρέπει να αντισταθεί και απέναντι σε όσους προσπαθήσουν να «παίξουν» για άλλη μια φορά με λαϊκισμό, διχαστικό λόγο και δήθεν φιλολαϊκή ρητορική, όταν η χώρα θα αντιμετωπίζει την μεγάλη ύφεση που έρχεται. Δημοκρατία σημαίνει συνεννόηση, συμμέτοχος λαός, ισχυροί θεσμοί, άμεμπτη Δικαιοσύνη, ισότιμη επιβάρυνση όλων στα δύσκολα , όπως και ισότιμη συμμετοχή στα οφέλη στις καλές περιόδους. Νομίζω ότι μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι…
*Ο Ζαχαρίας Ζούπης είναι πολιτικός αναλυτής-υπεύθυνος ερευνών της Opinion Poll
