Η ασφάλεια των σωφρονιστικών καταστημάτων βρέθηκε στο επίκεντρο της συνεδρίασης της Επιτροπής Σωφρονιστικού Συστήματος της Βουλής, με την γενική γραμματέα Αντιεγκληματικής Πολιτικής, Σοφία Νικολάου να ενημερώνει τα μέλη της Επιτροπής, για το στρατηγικό σχέδιο που προωθεί η σημερινή κυβέρνηση.
Τα μέτρα που δρομολογούνται, όπως τα παρουσίασε η κ. Νικολάου, προβλέπουν μεταξύ άλλων:
– Αυστηροποίηση του θεσμικού πλαισίου τόσο για την μεταφορά κρατουμένων σε αγροτικές φυλακές όσο και για τη χορήγηση άδειας
– Διαχωρισμό των σωφρονιστικών καταστημάτων
– Δημιουργία φυλακών υψίστης ασφαλείας για βαρυποινίτες αλλά και πειθαρχικών καταστημάτων
– Καθολική εφαρμογή του συστήματος ηλεκτρονικής επιτήρησης σε όλη τη χώρα
– Νομοθετική ρύθμιση για την πρόσληψη μέχρι το φθινόπωρο 1500 ειδικών φρουρών χωρίς τη διαδικασία ΑΣΕΠ
– Βελτίωση των υλικοτεχνικών υποδομών
– Δημιουργία Ακαδημίας για την εκπαίδευση σωφρονιστικών υπαλλήλων
– Επαναφορά του θεσμού της οικογένειας με την λειτουργία Ακαδημίας Γονέων
– Αλλαγή του συστήματος εισαγωγής κρατουμένων στο ψυχιατρείο Κορυδαλλού, με πιο αυστηρά κριτήρια και με χορήγηση βεβαίωσης από ψυχίατρο για τη μεταγωγή τους
– Αναβάθμιση του Σώματος Επιθεώρησης και Ελέγχου Καταστημάτων Κράτησης
Όπως τόνισε η κ. Νικολάου, βασική επιδίωξη και προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η εμπέδωση του αισθήματος ασφάλειας τόσο στους κρατούμενους όσο και στους σωφρονιστικούς υπαλλήλους, η εύρυθμη λειτουργία σε όλα τα επίπεδα των σωφρονιστικών καταστημάτων, η ορθή μεταχείριση και τήρηση των εσωτερικών κανόνων των φυλακών καθώς και η εκπαίδευση και η επιμόρφωση του προσωπικού.
Τόνισε, ακόμα, ότι το πρόβλημα του υπερπληθυσμού στις φυλακές αναμένεται να αντιμετωπιστεί μέσα στο 2020 με την λειτουργία του σωφρονιστικού καταστήματος στη Δράμα και επεσήμανε ότι για ειδεχθή εγκλήματα οι κρατούμενοι θα οδηγούνται σε φυλακές υψίστης ασφαλείας ενώ θα αυστηροποιηθεί η μεταγωγή τους στις αγροτικές φυλακές καθώς και η χορήγηση άδειας.
Παράλληλα, υπεραμύνθηκε της δημιουργίας ειδικών πτερύγων για τους απείθαρχους κρατούμενους τονίζοντας ότι τα τελευταία 4 χρόνια υπήρξαν στις φυλακές 500 συρράξεις μεταξύ των κρατουμένων ενώ μέσα στο 2019, και μέχρι τον Ιούλιο, υπήρξαν 4 ανθρωποκτονίες
Όπως είπε, οι φυλακές υψίστης ασφαλείας όπως και οι πειθαρχικές φυλακές θα λειτουργήσουν όταν ανοίξουν οι φυλακές στη Δράμα, μέχρι το Σεπτέμβριο.
«Θα αλλάξει όλο το νομοθετικό πλαίσιο για τις αγροτικές φυλακές ώστε οι μεταγωγές κρατουμένων να μην γίνονται «απροϋπόθετα». Ένας για παράδειγμα ισοβίτης με πάνω από 10 ή 15 χρόνια ή πολυϊσοβίτης με 10 φόνους, δεν μπορεί να πηγαίνει απροϋπόθετα, όπως γινόταν επί ΣΥΡΙΖΑ, σε αγροτικές φυλακές. Πρέπει να έχει δοκιμαστεί πρώτα, αν τηρεί τις προϋποθέσεις, όπως για παράδειγμα αν έχει πάρει άδεια και έχει επιστρέψει ή έχει εκτίσει λίγα χρόνια ποινής», είπε.
Απαντώντας στις κατηγορίες βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, ότι η κυβέρνηση επιβάλει το «δόγμα νόμος και τάξη», αντέτεινε ότι είναι σεβαστά τα δικαιώματα των κρατουμένων αλλά όπως υπάρχουν για αυτούς δικαιώματα, πρέπει να υπάρχουν και για τους άλλους κρατουμένους και τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους.
Η γενική γραμματέας Αντιεγκληματικής Πολιτικής χαρακτήρισε άντρο ανομίας τις φυλακές Κορυδαλλού ενώ μίλησε και για «μεταναστευτικό πρόβλημα που έχει μεταφερθεί στις φυλακές». «Υπάρχει υπερπληθυσμός στις φυλακές. Το πρόβλημα δημιουργήθηκε διότι αυξάνονται οι παράνομοι μετακινητές. Το 2018 ήταν 700 και αυτή τη στιγμή είναι 2.200 ενώ μέχρι το καλοκαίρι του 2020 θα φθάσουν τις 3.000. Πρέπει να βρεθεί λύση και να είναι ευρωπαϊκή για το πρόβλημα αυτό», σημείωσε.
Έμφαση έδωσε και στην αυστηροποίηση του συστήματος για τις μεταγωγές των κρατουμένων στο ψυχιατρείο Κορυδαλλού. «Τα ψυχιατρικά περιστατικά πρέπει να αξιολογούνται από ψυχίατρο και αυτοί να δίνουν και τις βεβαιώσεις για τη μεταφορά τους. Διαπιστώθηκε ότι είχαν δοθεί βεβαιώσεις για αυτοκτονικό ιδεασμό σε σκληρούς κρατουμένους. Για αυτό αλλάζουμε το νόμο ώστε να μεταβαίνουν στο ψυχιατρείο Κορυδαλλού όσοι έχουν πραγματικό ψυχιατρικό πρόβλημα», ανέφερε. Πρόσθεσε, δε, ότι για το θέμα των ψυχιάτρων άνοιξε ένας διάλογος και γίνεται συζήτηση, ώστε να εξεταστεί αν μπορεί να είναι ένστολοι.
Επίσης, ανέφερε ότι θα τροποποιηθεί το προεδρικό διάταγμα για το σύστημα ηλεκτρονικής επιτήρησης το οποίο θα παύσει να είναι πιλοτικό και σύντομα θα επεκταθεί σε όλη τη χώρα ενώ αρχικά θα ξεκινήσει για τους κρατούμενους που έχουν οικία στην Αττική.
Απαντώντας στις αναφορές βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, περί «δόγματος υπερκαταστολής», η κ. Νικολάου αντέτεινε ότι η σημερινή κυβέρνηση «παρέλαβε μια κατάσταση όπου στον Κορυδαλλό το σύστημα λειτουργίας του ήταν χύμα». «Κρατούμενοι κυκλοφορούσαν σε όλες τις πτέρυγες και όλες τις ώρες, νύχτα μέρα έξω από τα κελιά τους ενώ υπήρχε μέχρι αυτοσχέδιο καζίνο. Για πρώτη φορά ο Κορυδαλλός, από τον Αύγουστο, και μετά από τέσσερα χρόνια ανοχής, έκλεισε και οι κρατούμενοι μπήκαν στα κελιά τους», υπογράμμισε και κατέληξε: «Φτιάχνουμε πραγματικά σωφρονιστικά καταστήματα και όχι ιδρύματα εγκληματικής εκπαίδευσης».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Επιτροπής Σωφρονιστικού Συστήματος, Κώστας Καραγκούνης τόνισε ότι, «η πάταξη της ασυδοσίας στις φυλακές είναι ζητούμενο ακόμα» και πρόσθεσε ότι «τα τελευταία 4 χρόνια είμαστε μάρτυρες δολοφονιών, βιαιοπραγιών, βασανισμών φυλακισμένων και φρουρών, για αυτό χρειάζεται αυστηροποίηση του συστήματος».
Ο αρχιφύλακας Σωφρονιστικού Καταστήματος Διαβατών Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Βαρσάμης έκανε λόγο για μεγάλες ελλείψεις υπαλληλικού προσωπικού τονίζοντας ότι υπολείπονται κατά 1.000 θέσεις. «Η ευταξία δεν αποκλείει την εκπαίδευση και την ομαλή επανένταξη των κρατουμένων», είπε ενώ υπεραμύνθηκε της συμπεριφοράς των σωφρονιστικών υπαλλήλων λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Δεν είμαστε δήμιοι. Κανείς σωφρονιστικός υπάλληλος δεν ξυπνάει το πρωί και λέει “πάω να δείρω κόσμο”». Μίλησε ακόμα για «μεγάλο αριθμό κρατουμένων που σχετίζονται με το μεταναστευτικό – προσφυγικό», σημειώνοντας ότι «αυτή τη στιγμή στις φυλακές Θεσσαλονίκης έχουμε 35 με 40 εθνότητες κρατουμένων.
Ο γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εξωτερικών Φρουρών και προέδρος του Σωματείου Υπαλλήλων Εξωτερικής Φρούρησης Σωφρονιστικού Καταστήματος Κορυδαλλού, Γεώργιος Στιβακτάκης έκανε λόγο για μεγάλες ελλείψεις υποδομών και προσωπικού ενώ σημείωσε ότι η ναυαρχίδα που κρατά τις ισορροπίες έκνομων ενεργειών είναι η ομάδα αντιμετώπισης κρίσεων. Τόνισε ακόμα την ανάγκη εντατικοποίησης των ελέγχων στις φυλακές αλλά και της καλύτερης και συχνότερης εκπαίδευσης.
«Αν θέλουμε να λύσουμε τα προβλήματα πρέπει να επενδύσουμε σε υλικοτεχνικές υποδομές, στην ενίσχυση του προσωπικού και στην εκπαίδευση κρατουμένων και υπαλλήλων», ανέφερε ο κ. Στιβακτάκης, ενώ ζήτησε να πληρώνονται τα ρεπό τους οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι λέγοντας χαρακτηριστικά: «Μάθαμε ότι γίνεται μια διαμαρτυρία αστυνομικών του τμήματος της Ομόνοιας γιατί τους χρωστάνε ρεπό. Εμείς στον Κορυδαλλό έχουμε πάψει να τα μετράμε πλέον. Για αυτό λέμε ότι πρέπει να πληρώνονται οι άνθρωποι αυτοί. Είχαμε 4 αυτοκτονίες σωφρονιστικών υπαλλήλων». Τέλος, τάχθηκε υπέρ της πειθαρχικής φυλακής σημειώνοντας ότι δεν πρέπει να τρομάζει η ιδέα γιατί πρέπει οι κρατούμενοι να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να υπακούουν σε κανόνες αλλιώς θα υπάρχει ασυδοσία.
Από την πλευρά του, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Γκιόλας ήταν έντονα επικριτικός για το σχέδιο της κυβέρνησης που παρουσίασε η γενική γραμματέας Αντιεγκληματικής Πολιτικής χαρακτηρίζοντάς το «κινηματογραφική ταινία με γερμανικά τάγματα». Έντονη διαφωνία εξέφρασε και για την αυστηροποίηση του συστήματος μεταγωγών σε αγροτικές φυλακές σημειώνοντας ότι δεν είναι μόνο θέμα νόμου και τάξης αλλά και ευαισθησίας γιατί αφορά ανθρώπινες ψυχές. «Υπάρχουν τότε και οι φυλακές Αλκατράζ, και τα ξερονήσια. Πού είναι η ευαισθησία σας; Υπάρχουν βεβαίως και οι παραβατικές συμπεριφορές αλλά δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με φυλακές Αλκατράζ αλλά ως ευνομούμενη πολιτεία και μέλος της ΕΕ». «Είναι ντροπή η Ελλάδα να έχει 535 καταδίκες για θέματα σωφρονισμού», υπογράμμισε από την πλευρά του ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Σπύρος Λάππας.
Στο τρίπτυχο ασφάλεια, ανθρωπισμός και επανένταξη έδωσε έμφαση ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Καμίνης. «Η ασφάλεια κρατουμένων και εργαζομένων απαιτεί συντονισμένες ενέργειες αλλά το πρόβλημα δεν θα λυθεί με κατασταλτικές μεθόδους. Πρέπει να ενισχύσετε τη συνεργασία με το Συμβούλιο της Ευρώπης για να αποκτήσουμε και την τεχνογνωσία και τις καλές πρακτικές άλλων χωρών», επεσήμανε.
