Ανακύκλωση, περιβαλλοντική εισφορά, δημιουργία Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων, διαλογή στην πηγή και ενεργειακή αξιοποίηση υπολειμμάτων, είναι τα πέντε μέτρα που συνθέτουν τη στρατηγική του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη διαχείριση των απορριμμάτων, επεσήμανε απόψε ο υπουργός, Κωστής Χατζηδάκης κατά την ετήσια Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΕΠΑΝ).
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης «ο στόχος είναι να μειωθούν οι ποσότητες των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ταφή στο 10% έως το 2030, από το απογοητευτικό 80% στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα. Θέλουμε να πάψουμε να είμαστε ουραγοί σε αυτά τα ζητήματα. Όχι μόνο λόγω των προστίμων που μας επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά πολύ περισσότερο διότι η κυκλική οικονομία μπορεί να μας βοηθήσει να πετύχουμε τους στόχους μας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την προσέλκυση νέων επενδύσεων και θέσεων εργασίας, και την αναβάθμιση της ελληνικής παραγωγής».
Αναλυτικότερα, οι δράσεις εξειδικεύονται ως εξής:
1. Απλοποίηση – Ενίσχυση της περιβαλλοντικής εισφοράς. Στόχος είναι η περιβαλλοντική εισφορά (τέλος ταφής) να λειτουργήσει αποτρεπτικά για την ταφή των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το τέλος ταφής θα πηγαίνει στο Πράσινο Ταμείο και θα κατανέμεται κατά 50% σε δράσεις διαχείρισης απορριμμάτων και προστασίας του περιβάλλοντος (π.χ. αναπλάσεις, πράσινα σημεία κλπ), 10% για έρευνα και τεχνολογία στη διαχείριση απορριμμάτων και 40% για επιβράβευση στους δήμους που τα πηγαίνουν καλά στην ανακύκλωση.
2. Ενίσχυση Ανακύκλωσης – Αναβάθμιση των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), ώστε να γνωστοποιούνται τα ποσοστά ανακύκλωσης ανά δήμο και να μπορούν (τα ΚΔΑΥ) να δέχονται τις αυξημένες ποσότητες αποβλήτων που θα προκύψουν με την ενίσχυση της διακριτής συλλογής και της ανακύκλωσης.
3. Δημιουργία εθνικού δικτύου Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ). Σήμερα λειτουργούν μόλις 6 μονάδες. Ως τα τέλη του 2023 προβλέπεται η δημιουργία 28 ακόμη μονάδων, ενώ εντατικοποιούνται οι διαδικασίες για τη δημοπράτηση 17 εντός του 2020 σε όλη την Ελλάδα.
4. Δημιουργία Εθνικού Δικτύου Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) – Διαλογή στην πηγή. Έως τα τέλη του 2023 προβλέπεται να έχουν δημοπρατηθεί 31 μονάδες (ΜΕΒΑ), ενώ σήμερα λειτουργούν μόλις 4.
5. Ενεργειακή αξιοποίηση υπολειμμάτων – μονάδες ανάκτησης ενέργειας.
Ενισχύεται η παραγωγή και αξιοποίηση των δευτερογενών εναλλακτικών καυσίμων από τα υπολείμματα των ΜΕΑ και των ΚΔΑΥ, δηλαδή των υλικών που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν.
Στον τομέα της ανάκτησης της ενέργειας η Ελλάδα βρίσκεται μόλις στο 1,5% όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 28%. Μονάδες ανάκτησης ενέργειας είναι διαδεδομένες στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει καμιά και το υπουργείο προγραμματίζει την δημοπράτηση 3 -4 μονάδων, την ολοκλήρωση των τεχνικών προδιαγραφών κ.α.
Παράλληλα, ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε στην επιτυχή αντιμετώπιση πολλών περιπτώσεων Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ). Σήμερα, υπάρχουν ακόμα 18 ενεργοί ΧΑΔΑ και 23 μη αποκατεστημένοι. Ο στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2022 να έχει πάψει η ανεξέλεγκτη διάθεση απορριμμάτων και να έχουν αποκατασταθεί οι παράνομες χωματερές.
Στα 15 ευρώ ανά τόνο το τέλος ταφής αποβλήτων – Σταδιακή αύξηση ως τα 35
Το τέλος ταφής αποβλήτων – το οποίο θα επιβληθεί ως αντικίνητρο για την ταφή τους – θα ξεκινήσει από τα 15 ευρώ ανά τόνο για τα μη επεξεργασμένα απόβλητα (5 ευρώ για τα επεξεργασμένα) και θα αυξηθεί σταδιακά έως τα 35 ευρώ, επεσήμανε ο κ. Χατζηδάκης, απαντώντας σε ερωτήσεις στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΕΠΑΝ).
«Είναι ένα μέτρο που προβλέπεται από το 2012, αλλά κάθε χρόνο αναβάλλεται. Το τέλος ταφής είναι ένα σοβαρό αντικίνητρο. Είμαστε οι πρώτοι που το εφαρμόζουμε, ήταν βούληση και του πρωθυπουργού να εφαρμοστεί. Εκτός από την πειθώ θα πρέπει να υπάρξει και πίεση. Δεν είναι δυνατόν να συνεχίσουμε με την παλιά συνταγή, ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι», υπογράμμισε.
Χαρακτήρισε δε ως ντροπή την κατάσταση με τη διαχείριση των απορριμμάτων ανά την Ελλάδα και σε τουριστικούς προορισμούς, ενώ καταλόγισε άγνοια και εξυπνακισμό σε θεωρίες που αναπτύσσονται κατά των σύγχρονων μεθόδων διαχείρισης των απορριμμάτων, τρομοκρατούν τις τοπικές κοινωνίες και δημιουργούν ατζέντες. Ο υπουργός επανέλαβε ότι σήμερα λειτουργούν μόνο 6 Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων ενώ ο προγραμματισμός έως τα τέλη του 2023 προβλέπει ότι θα προχωρήσουν άλλες 28. Από αυτές οι 17 θα δημοπρατηθούν εφέτος.
Ο πρόεδρος του ΣΕΠΑΝ Δημήτρης Κονταξής τόνισε πως η κυκλική οικονομία οδηγεί σε μείωση των αποβλήτων, ανάκτηση υλικών, πόρων και ενέργειας, ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης ενώ βρίσκεται στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού «green deal». Τόνισε δε ότι τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ θα παρουσιαστεί η πρώτη μελέτη για την κυκλική οικονομία στην Ελλάδα.
